της Τίνας Μανδηλαρά
Ευθυτενής, με πραγματικά πριγκιπικό ανάστημα και τα απαραίτητα παράσημα στο πέτο, αδύνατος, με έντονο βλέμμα και αρχοντική κίνηση και με καταγωγή που συναρμόζει τις βασιλικές οικογένειες ολόκληρης της Ευρώπης, ο Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου ήταν αυτό που κανείς ανέκαθεν φανταζόταν δίπλα από τη λέξη πρίγκιπας. Ίσως αυτό να διέκρινε και η ίδια η βασίλισσα Ελισάβετ, όταν τον ερωτεύτηκε σε ηλικία μόλις 13 ετών, διαβλέποντας στον στρατιωτικό, απόγονο του Οίκου του Σλέσβιχ-Χολστάιν-Σόντερμπουργκ-Γκλύξμπουργκ τη δυνατότητα να εξελιχθεί στον εφ’όρου ζωής πριγκιπικό της σύντροφο και μαζί να αποτελέσουν το μακροβιώτερο ζεύγος στην ιστορία της σύγχρονης Βασιλείας.
Η λιτή ανακοίνωση της ίδιας της Ελισάβετ η οποία ανακοίνωνε τον θάνατο του συζύγου της το μεσημέρι της 9ης Απριλίου προφανώς δεν αντικατροπτίζει τον βαθύ θρήνο μιας γυναίκας που πάντα, σε όλες της τις κινήσεις έπαιρνε πάντα τις συμβουλές του αγαπημένου της Δούκα του Εδιμβούργου: «Με βαθιά θλίψη, η Αυτού Μεγαλειότητα η Βασίλισσα ανακοινώνει το θάνατο του αγαπημένου συζύτου της, του Βασιλείου Υψηλού Πρίγκιπα, του Δούκα του Εδιμβούργου ο οποίος πέθανε ειρηνικά σήμερα το πρωί στο Κάστο Windsor. Περαιτέρω ανακοινώσεις θα γίνουν εν ευθέτω χρόνω. Η Βασιλική Οικογένεια ενώνεται με ανθρώπους σε όλο τον κόσμο για να πενθήσει την απώλεια του».
Ενδεχομένως η απόφαση του Πρίγκιπα Κάρολου να επισκεφθεί την Ελλάδα, λίγες μόλις μέρες πριν τον θάνατό του πατέρα του, και να επιδείξει εμφανή συγκίνηση κατά τις τελετές, να είναι ένας τελευταίος φόρος τιμής του γιου προς τη γενέτειρα χώρα του Φιλίππου.
Η είδηση του θανάτου του Πρίγκιππα έκανε σύντομα το γύρο του κόσμου συνοδευόμενη από εκφράσεις θλίψης για τον “αουτσάιντερ” του βασιλικού οίκου, που είχε ουσιαστικούς λόγους να νιώθει πάντα πραγματικός αποσυνάγωγος- “ένας ανυπόληπτος Πρίγκιπας με κανένα αληθινό αξίωμα και καμία διάκριση” όπως αυτοχαρακτηριζόταν αφήνοντας να διαφανεί το εύρος της προσωπικής του πικρίας που εκτοξευόταν προς πολλές κατευθύνσεις: προς τους πραγματικούς του γονείς οι οποίοι προφανώς αδιαφόρησαν για την τύχη του περιπλανώμενου δούκα, προς το Παλάτι που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την επιλογή της Ελισάβετ να παντρευτεί έναν αξιωματικό του ναυτικού με προβληματικό παρελθόν αλλά και την ίδια του τη χώρα που δεν έπαυε να τον αποκαλεί κάπως περιπαιχτικά «Ελληνογερμανό».
Ωστόσο ήταν αυτός που κατάφερε, παρά τα προβλήματα, να κρατήσει ενωμένο το παλάτι και να βγάλει καθαρό το θεσμό σε μια εποχή που όλοι οι εστεμμένοι βάλλονται από διαζύγια και κάθε λογής σκάνδαλο-ας μην ξεχνάμε την περίπτωση της Ισπανίας. Η εξέλιξη της μοναρχίας στην Αγγλία από έναν άτεγκτο θεσμό σε μια εκσυγχρονισμένη βερσιόν που επέτρεπε στους βασιλιάδες να απαθανατιστούν σε διάφορες ανέμελες προσωπικές στιγμές και τελικά να εμπνεύσουν μια σειρά από ταινίες και πετυχημένα σήριαλ όπως το “Crown”, οφείλεται εν πολλοίς στην συνεπή παρουσία του Φιλίππου.
Όπως αποκάλυπτε σχετικά και η βραβευμένη βρετανική σειρά του Νετφλιξ,η οποία κατάφερε να αποκαταστήσει το χαμένο προφίλ του κάπως παραμελημένου συζύγου της Ελισάβετ, ο Πρίγκιπας Φίλιππος ήταν ο άσος στο μανίκι του θεσμού, αυτός που συμβολικά ανήγγειλε τον θάνατο του πατέρα της στη μελλοντική του βασίλισσα και που προσπάθησε να σώσει την οικογένεια από την επικοινωνιακή συντριβή μετά τον θάνατο της Νταιάνα.
Για χάρη της βασιλείας και της απόλυτης δεσμευσής του σε αυτή, άφησε στο κάτω κάτω την πετυχημένη του σταδιοδρομία στο βασιλικό ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας, όπου πραγματικά διακρίθηκε λαμβάνοντας μάλιστα μέρος και σε διάφορες μάχες κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίς να αρνηθεί ποτέ να γίνει ενεργός πρωταγωνιστής στα σημαντικά γεγονότα που τη σφράγισαν.
Πως διασώθηκε κρυμμένος σε ένα καφάσι με λεμόνια
Γεννημένος μια ωραία, ηλιόλουστη μέρα του Ιουνίου του 1921, κυριολεκτικά πάνω στο τραπέζι της κουζίνας στα θερινά ανάκτορα του Μον Ρεπό ο Φίλιππος έμοιαζε με έναν μικρό φεγγοβολημένο Απόλλωνα, όπως συχνά τον αποκαλούσε η μητέρα του. Ξανθός και με λευκή επιδερμίδα ήταν ο μικρός που περίμενε με τόση αγωνία η μητέρα του Αλίκη του Μπάττενμπεργκ,η οποία είχε τέσσερα, επίσης, κορίτσια αλλά έτρεφε πάντα τεράστια αδυναμία στον μικρό γιο. Συνέχιζε να τον παίρνει μαζί της σε όλα τα ταξίδια της ακόμα και εκείνη τη μέρα που χρειάστηκε να μεταβεί στο Λονδίνο για την κηδεία του πατέρα της Λουδοβίκου του Μπάττενμπεργκ, γνωστού ως Λούις Μαουντμπάττεν την ίδια στιγμή που ο πατέρας του Φιλίππου Ανδρέας και ακόμα σύζυγος της Αλίκης, βρισκόταν στο Μικρασιατικό μέτωπο.
Θα επέστρεφε ηττημένος μετά τη λήξη του στις 21 Σεπτεμβρίου του 1922, όταν ο θείος του Κωνσταντίνος ο Α’ θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει τον θρόνο και ο ίδιος ο Ανδρέας θα έφτανε να συλληφθεί και να δικαστεί από το καθεστώς Πλαστήρα. Ο Ανδρέας είχε πολεμήσει στους Βαλκανικούς Πολέμους ως αξιωματικός του Ιππικού ενώ στη μικρασιατική εκστρατεία είχε συμμετάσχει με τον βαθμό του υποστρατήγου και ως επικεφαλής της 12ης μεραρχίας που συνετρίβη από τους Τούρκους. Στόχος του Β’ σώματος Στρατού που τελούσε υπό τις διαταγές του ήταν η περίφημη κατάληψη της Άγκυρας, η οποία φυσικά ποτέ δεν επετεύχθη και γι αυτό θεώρησαν, εν πολλοίς, υπεύθυνο τον Ανδρέα. Μάλιστα η έλλειψη ικανοτήτων εκ μέρους του άνακτος του είχε δώσει το προσωνύμιο του καυσοκαλυβά επειδή οι στρατιώτες του συνήθιζαν να τον ακούν να δίνει διαρκώς διαταγές να καίνε τις καλύβες των χωρικών.
Εξου και ότι η καθαίρεση του από το αξίωμα του διοικητή συνοδεύτηκε και από την αιτιολογία της “απόλυτης ανικανότητας και καταφανούς ανεπάρκειας στη διοίκηση μεγάλων μονάδων στρατού”. Κατηγορήθηκε ότι σε μια κρίσιμη καμπή δεν κατάφερε να κάνει τον απαραίτητο ελιγμό που του ζητήθηκε από τον αρχιστράτηγο Παπούλια με αποτέλεσμα να χάσουν από τον στρατό του Κεμάλ.
Ίσως αυτός να είναι και ένας λόγος που, σε αντίθεση με τον πατέρα του, ο γιος του Ανδρέα, Φίλιππος αναδείχθηκε σε ικανότατο στρατηγό με ξεχωριστές διοικητικές ικανότητες και με ειλικρινή γενναιότητα. Όμως θεωρούσε τη στάση της Ελλάδας «προδοτική» προς τον πατέρα του και γι αυτό θέλησε να κόψει τους δεσμούς με τη γενέτειρά του αρνούμενος να την επισκεφθεί επίσημα ενώ δεν θέλησε να μάθει τη γλώσσα, και τον πραγματικό πολιτισμό του τόπου.
Αν, μάλιστα, δεν υπήρχε η μητέρα του Αλίκη η οποία έζησε εδώ μέχρι τον θάνατό της, να μην επέστρεφε ποτέ στην Αθήνα από τότε που έφυγε κρυμμένος ως βρέφος σε ένα καφάσι με λεμόνια! Σε αντίθεση με τη μητέρα του και επειδή ακριβώς δεν πρόλαβε να μεγαλώσει στην Ελλάδα δεν έμαθε ποτέ τη γλώσσα, αν και σε κάποια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του είχε παραδεχθεί ότι μπορούσε να καταλάβει κάποιες λέξεις. Τελικά, μετά τη μυστηριώδη φυγή μέσα σε ένα καφάσι μαζί με την οικογένειά του και ύστερα από το επίσημο χωρισμό των γονιών του, επέστρεψε στη βαρετή για εκείνον Αγγλία μένοντας στο Παλάτι του Κένσινγκτον μαζί με τη γιαγιά του Βικτωρία της Έσσης όπου έμαθε και τους βασιλικούς τρόπους, το κυνήγι ενώ ασκήθηκε με ιδιαίτερη επάρκεια στα σπορ και αγάπησε να διαβάζει αστυνομικές ιστορίες.
Τα ψυχολογικά όμως προβλήματα του άφησαν ένα μικρό αποτύπωμα θλίψης το οποίο μάλλον γοήτευσε την έφηβη Ελισάβετ δίνοντας τον αέρα του ανθρώπου που πάντα είχε κάτι να κρύψει-στην πραγματικότητα αυτό σχετιζόταν με τη μητέρα του η οποία έπασχε από σχιζοφρένεια και δεν μπορούσε, σε κάθε περίπτωση, να ανταποκριθεί στα αμέτρητα γράμματα που εξακολουθούσε να της στέλνει ο μικρός Φίλιππος από τα σχολεία οπου βρισκόταν εσώκλειστος σε διαφορετικά σημεία της Ευρώπης.
Σε ένα από τα διαστήματα της μαθητείας από το Σχολείο Τσιμ στο Ηνωμένο Βασίλειο στο σχολείο του Κάστρου του Ζάλεμ στη Γερμανία από όπου η έτερη καταγωγή του, αποφάσισε να επισκεφθεί τελικά τη μητέρα του για να ανεβεί, όπως επιθυμούσε, για πρώτη φορά στην Ακρόπολη. Ωστόσο η κατάσταση της-κλεισμένη με αρκετά γατιά στο διαμέρισμα της στο Κολωνάκι-τον απέτρεψε από το να ζητήσει να την ξαναδεί και για αρκετά χρόνια δεν είχε καμία επαφή μαζί της.
Η Αλίκη, εγκαταλειμμένη από τον σύζυγό της και πατέρα του Φίλιππου, για χάρη μιας ευειδούς Γαλλίδας, ανέπτυξε τις πρώτες διπολικές διαταραχές που την έκαναν να μη συνέλθει τελικά ποτέ και επιπλέον να υποφέρει από οικονομικά προβλήματα.
Το όμορφο σπίτι της, όπου τώρα στεγάζεται το Μουσείο Μπενάκη, στο πέρας των χρόνων αντικαταστάθηκε από ένα απλό διαμέρισμα στο Κολωνάκι όπου λέγεται ότι η Αλίκη περιέθαλψε και έκρυψε μια οικογένεια Εβραίων-και για τον λόγο αυτό παρασημοφορήθηκε, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο Κάρολος κατά την ομιλία του στην Αθήνα, από το ισραηλινό κράτος. Όσο για την ψυχολογική ασθένεια έτυχε κάποιας βελτίωσης και λόγω της θεραπείας της και τις συναντήσεις της με τη σπουδαία ψυχαναλύτρια Μαρία Βοναπάρτη.
Η πριγκίπισσα Αλίκη, που προτιμούσε να μην την αναγνωρίζουν και να κυκλοφορεί ινκόγκνιτο στους δρόμους της Αθήνας, εξακολούθησε να μη θέλει να εγκαταλείψει την Ελλάδα ακόμα και όταν ένας, όπως λέγεται, παράνομος έρωτας την ανάγκασε να αποποιηθεί τα εγκόσμια, και να ντυθεί καλόγρια, ζητώντας μάλιστα καταφύγιο σε μοναστήρι της Τήνου! Και όχι μόνο αυτό, αλλά φρόντισε να ιδρύσει εκεί μοναστηριακή αδελφότητα την οποία τιμούσε πάντα, τολμώντας να ορθώσει ορθόδοξο παρεκκλήσι μετά την επιστροφή της στο Μπάκιγχαμ. Πέθανε δυο χρόνια μετά την επιστροφή της στο παλάτι από την Ελλάδα το 1969.
Όλα αυτά δεν απέτρεψαν βέβαια τον πατέρα του Φίλιππου, Πρίγκιππα Ανδρέα να ζει μια άσωτη ζωή στο Μόντε Κάρλο αδιαφορώντας για τις αγωνίες του έφηβου γιου του ο οποίος ανέπτυσσε εν τω μεταξύ διαφορετικά ταλέντα: από ηθοποιός αφού είχε διακριθεί ως μελαγχολικός πρίγκιπας Άμλετ στην ομώνυμη σαιξπηρική τραγωδία αλλά και ένας ωραίος ολόξανθος Ρωμαίος που δικαιολογούσε την αριστοκρατική καταγωγή κατέληξε να αποσπά τα εύσημα των δασκάλων του για τις αθλητικές του επιδόσεις.
Ωστόσο δεν έπαψε ποτέ σε κάποιες έντονες στιγμές εσωστρέφειες να αναρωτιέται για το ποια είναι η πραγματική του ταυτότητα, αν είναι απλός θνητός ή γαλαζοαίματος, για το κατά πόσο κατάγεται από τη Βρετανία σε ποιο βαθμό είναι Βρετανός και πόσο Έλληνας-την ίδια ακριβώς περίοδο που ο πατέρας απολάμβανε τις ωραίες γυναίκες και τη χαρτοπαιξία στα διάφορα καζίνο της Κυανής Ακτής.
Όταν χρόνια αργότερα ο Φίλιππος ρωτήθηκε σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του κατά πόσο άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον ψυχισμό του η περίοδος αυτή, η απάντηση του ήταν λακωνική: «Όχι περισσότερο από άλλους. Το προσπέρασα όπως κάνουν τόσοι άλλοι» εννοώντας προφανώς ότι οι κοινοί θνητοί δεν έχουν και πολλά να χωρίσουν από τους πρίγκιπες και τους βασιλείς.
Ο έρωτας με την Ελισάβετ-η αδυναμία του στα…στριφτά τσιγάρα
Εννοείται ότι φυσικά δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν ως προς τον έρωτα που καθώς φαίνεται δεν τους αφήνει ανεπηρέαστους οδηγώντας τους σε λάθος αποφάσεις, δράματα και αντιζηλίες. Αν ο γιος του Φίλιππου, όμως, Κάρολος ατύχησε βιώνοντας τον ανέφικτο έρωτα του με την Καμίλα που άργησε πολύ για να καταλήξει σε γάμο, η αντίστοιχη φλόγα που άνθισε ανάμεσα στον όμορφο νεαρό αξιωματικό του ναυτικού και την αιώνια σύζυγό του Ελισάβετ είχε αίσια κατάληξη-τους χώρισε τελικά μονάχα ο θάνατος.
Οι δυο τους γνωρίστηκαν σε παιδική ηλικία στον γάμο της εξαδέλφης του πρίγκιπα Φιλίππου, της πριγκίπισσας Μαρίνας με τον θείο της βασίλισσας Ελισάβετ, πρίγκιπα Γεώργιο του Κεντ, το 1934 όπου παραβρέθηκαν ως μακρινά ξαδέλφια ενώ η Ελισάβετ ήταν μόλις 8 και εκείνος 13. Τρία χρόνια αργότερα ξανασυναντήθηκαν στη στέψη του πατέρα της Ελισάβετ, του βασιλιά Γεωργίου του Στ’ αλλά η τρίτη και φαρμακερή στιγμή της γνωριμίας τους ήταν όταν η 13η χρονη Ελισάβετ εντυπωσιάστηκε βλέποντας τον ψηλό, ξανθό δοκιμο του Βασιλικού Ναυτικού Κολεγίου Μπριτάννια και άρχισε να αλληλογραφεί μαζί του.
Ως γνωστόν ο Φίλιππος κέρδιζε την προσοχή των γυναικών αφού εκτός από καλύτερος δόκιμος της σειράς του ήταν και πολύ ικανός στον αθλητισμό όπου είχε αντίστοιχες διακρίσεις. Όλα αυτά σε συνδυασμό με το χαμηλό προφίλ και ένα εκρηκτικό, ανά φάσεις ταμπεραμέντο, γοήτευσαν την Ελισάβετ που δέχτηκε την πρόταση γάμου που της έκανε ένα καλοκαίρι του 1946. Ο πατέρας της Ελισάβετ που δεν έβλεπε με καλό μάτι το δυνάμει γαμπρό του έδωσε τη συγκατάβασή του υπό τον όρο ότι ο γάμος θα γινόταν όταν η Ελισάβετ θα έκλεινε τα 21 πιστεύοντας ότι το διάστημα που θα μεσολαβούσε θα απομάκρυνε το ζευγάρι.
Οι βασιλικοί γάμοι
Εν τω μεταξύ προκειμένου ο Φίλιππος να μπορέσει να παντρευτεί, έπρεπε να βαπτιστεί εφόσον ήταν Χριστιανός Ορθόδοξος και να ασπαστεί τις αρχές της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Δυο χρόνια αργότερα ανακοινώνεται ο αρραβώνας και αφότου ο βασιλιάς Γεώργιος δέχεται τελικά να δώσει στον Φίλιππο τον τίτλο της προσφώνησης Βασιλική Υψηλότητα, τελικά γίνεται ο γάμος στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ με την πριγκίπισσα να καταφθάνει φορώντας μια χρυσοποίκιλτη τιάρα και ένα νυφικό με μια τεράστια ουρά, όπως αυτά που φαντάζεται κανείς να φοράνε οι βασίλισσες.
Λέγεται μάλιστα ότι καθώς η Βρετανία βρισκόταν ακόμα σε καθεστώς βαθιάς λιτότητας που είχε χτυπήσει ακόμα και την ίδια τη βασιλική οικογένεια για το νυφικό της τότε πριγκίπισσας ακόμα Ελισάβετ χρειάστηκαν να συγκεντρωθούν κουπόνια από όλη τη χώρα. Μακιγιέζ δεν υπήρχαν και έτσι επιμελήθηκε η ίδια η πριγκίπισσα το βάψιμο και την εμφάνισή της. Πάνω μάλιστα στην ταραχή και την ώρα ακριβώς που αποχωρούσε για την εκκλησία η τιάρα έσπασε και χρειάστηκε να επιστρατευθεί ο βασιλικός κοσμηματοπώλης για να διορθώσει τη ζημιά. Η ζωντανή ραδιοφωνική μετάδοση που ακολούθησε ίσως σήμανε το πρώτο τέτοιας εμβέλειας μεταδιδόμενο γεγονός που δεν αφορούσε τον πόλεμο για την Αγγλία.
Δυο εκατομμύρια ακροατές της κοινοπολιτείας-και όχι μόνο-καρφώθηκαν στους δέκτες για να παρακολουθήσουν ζωντανά την τελετή. Μετά τον γάμο το ζευγάρι αποσύρθηκε στη Μάλτα λόγω των υποχρεώσεων του Φιλίππου στο Πολεμικό Ναυτικό και μπορεί να ήταν και οι καλύτερες μέρες της ζωής τους-τουλάχιστον οι πιο ανέμελες και οι πιο ξέγνοιαστες. Μέχρι που την στιγμή σε κάποια επίσκεψη τους στην Κένυα ο Φίλιππος αναγκάστηκε να μεταφέρει τα άσχημα νέα του θανάτου του βασιλιά Γεωργίου: όλοι ήξεραν ότι η διάδοχος θα ήταν η δυναμική Ελισάβετ.
Έκτοτε όλα τα φώτα ήταν στραμμένα στον βίο του ζευγαριού που ενίοτε αδυνατούσε να συμβιβάσει τις υψηλές υποχρεώσεις και προσδοκίες ενός σκληρού πρωτοκόλλου με τις ακυρωμένες φιλοδοξίες του νεαρού στρατιωτικού ο οποίος έβλεπε να μεταμορφώνεται στον αυστηρό και χαλκέντερο Δούκα. Οι συχνές εξορμήσεις του σε νυχτερινά κλαμπ, που λειτουργούσαν προφανώς ως αντιστάθμισμα, φαίνεται ότι μάλλον ενοχλούσαν την Ελισάβετ ειδικά όταν συνοδεύονταν από εξωτικούς χορούς με γυμνές χορεύτριες. Ιδιαίτερα απορριπτική εκ μέρους της ήταν και η έντονη ροπή του Πρίγκιππα προς το αλκοόλ και τη μαριχουάνα, κάτι που επιφέρει μια σύντομη, έστω κρίση στον γάμο τους.
Μάλιστα ο συγγραφέας της ανεπίσημης βιογραφίας του Φιλίππου αναφέρει ότι υπήρξε όντως κρίση και αυτή προφανώς οφείλεται στις γεννήσεις των δυο πρώτων παιδιών. Αν σε αυτό λάβει κανείς υπόψη του και την αντίθεση του παλατιού με την επιλογή της Ελισάβετ, καταλαβαίνει ότι ο Φίλππος δεν έπαψε ουσιαστικά ποτέ να βλέπει τον εαυτό του ως παρείσακτο. Είχε καταλάβει ότι το καθεστώς του Παλατιού δεν του απέδιδε τα εύσημα που του έπρεπε ως ηρωικά πολεμήσαντα στον Β’ Παγκόσμιο αλλά εξακολουθούσε να τον αντιμετωπίζει ως ένα φτωχό «Ελληνογερμανό» ή «Below the salt» όπως έλεγαν χαρακτηριστικά οι Εγγλέζοι για όλους όσοι δεν έχαιραν πραγματικά καλής καταγωγής.
Η συμμετοχή του στη μάχη της Κρήτης και η παρασημοφόρηση του από το ελληνικό κράτος
Μπορεί το οικογενειακό παρελθόν του Πρίγκιππα Φίλιππου να είχε πολλές σκιές-ειδικά από την πλευρά της μητέρας του-καθώς οι δυο του γαμπροί, ο Χριστόφορος της Έσσης και ο μαρκήσιος Μπερτόλδος της Βάδης ήταν Ναζί-αλλά ο ίδιος είχε πολεμήσει στη Μάχη της Κρήτης και μάλιστα κατά τη διάρκεια της Ναυμαχίας του Ταινάρου βρισκόταν στον έλεγχο των προβολέων του θωρηκτού. Έτυχε μάλιστα, για τη γενναία συμβολή του στις επιχειρήσεις αυτές, της ύψιστης της τιμής του Ελληνικού Πολεμικού Σταυρού. Αξιοσημείωτη ήταν επίσης ή τροφοδότηση των λεβητών του πλοίου μεταφοράς στρατευμάτων RMS Empress of Russia.
Όλοι στο στρατό μιλούσαν για διοικητικές και στρατιωτικές ικανότητες του νεαρού Φίλιππου που τον έχρισαν πολύ σύντομα υποπλοίαρχο, έναν βαθμό που δύσκολα κατακτούσε ένας νέος 21 ετών ενώ κατά τη συμμαχική απόβαση στη Σικελία εν μέσω πολέμου, τον Ιούνιο του 1942, κατάφερε να σώσει το πλοίο του από νυχτερινό βομβαρδισμό αφού είχε την ιδέα να τοποθετήσουν μια λέμβο με καπνογόνα στη θάλασσα, η οποία αποσυντόνισε τα βομβαρδιστικά και έτσι μπόρεσε το αντιτορπιλικό να ξεφύγει. Ήταν επίσης παρών στον Κόλπο του Τόκιο κατά την ιαπωνική παράδοση το 1945 και έτσι μπορούμε να πούμε ότι αποχώρησε από το βρετανικό στρατό με ψηλά το κεφάλι και πολλα παράσημα στην ωραία του στολή.
Ενασχόληση με σπορ και αγαθοεργίες
Ο Φίλιππος αναμφίβολα είχε το παράστημα που χρειαζόταν ώστε να φιγουράρει ως ο ιδανικός πρίγκιπας με το αθλητικό παράστημα καθώς ήταν διαρκής και έντονη η ενασχόλησή του με τα σπόρ μέχρι μεγάλη, σχετικά ηλικία. Ήταν αθλητής του πόλο μέχρι τη δεκαετία του 70 και δεν θα αποσυρόταν αν δεν τον σταματούσε ένας τραυματισμός, μετά από το οποίο όμως συνέχισε να σέρνει ως επιβλητικός πρίγκιπας την αγαπημένη του άμαξα με τα τέσσερα, πανέμορφα λευκά άλογα, με την οποία λάμβανε μέρος και σε διάφορους αγώνες.
Μάλιστα ήταν αυτός που βοήθησε στο να αναπτυχθεί η ιπποδρομία συνδυασμένης οδήγησης και να επιβληθεί έκτοτε παντού. Η μανία του με την ταχύτητα δεν περιορίστηκε ωστόσο στα ζωντανά άλογα αλλά και σε αυτά των αυτοκινήτων τα οποία φαινόταν να χαρακτηρίζουν τα διαφορετικά αγωνιστικά με τα οποία έτρεχε στους δρόμους γύρω από το παλάτι. Ακόμα και λίγα μόλις χρόνια πριν, στα 93 του ενεπλάκη σε ένα τροχαίο το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να τραυματισθεί ελαφρά ο ίδιος και πιο σοβαρά οι δυο γυναίκες που επέβαιναν στο άλλο αμάξι μαζί με ένα μικρό βρέφος.
Ο πρίγκιπας, όμως, δεν τα έβαλε κάτω και έσπευσε αμέσως να αναπληρώσει το τρακαρισμένο αυτοκίνητο με ένα ολοκαίνουργιο Land Rover Freelander προκαλώντας, η αλήθεια είναι, δημόσιες αντιδράσεις. Ωστόσο, αν η ταχύτητα και τα αυτοκίνητα ήταν το πάθος του, η πραγματική του αγάπη, όπως και της βασίλισσας Ελισάβετ ήταν η φύση: ήταν προστάτης σε πάνω από 800 οργανώσεις ενώ μαζί με τον Κουρτ Χαν, που του είχε μάθει τι σημαίνει να ακολουθείς το καθήκον, καθιέρωσε το «Βραβείο του Δούκα του Εδιμβούργου» προκειμένου να δώσει στους νέους να αντιληφθούν το αίσθημα της ευθύνης για τον εαυτό τους και τις κοινότητες τους.
Τις ιδιαίτερες οικολογικές ανησυχίες του τις μετέφερε και στον Κάρολο, ο οποίος κινείται στον δρόμο που χάραξε ο πατέρα του καθιερώνοντας ήδη από τη δεκαετία του 50 ειδικό Συνέδριο Μελέτης της Κοινοπολιτείας σχετικά με τις ανθρώπινες πτυχές των βιομηχανικών ζητημάτων. Ήταν τότε που αποφάσισε να γυρίσει όλο τον κόσμο φτάνοντας μέχρι την Ανταρκτική προκαλώντας διάφορες φήμες για κρίση στο γάμο του με την Ελισάβετ την οποία όμως αμφότεροι αρνήθηκαν. Έσπευσε μάλιστα η ίδια να κυκλοφορήσει επίσημη διάψευση, κάτι που δεν συνηθίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της.
Ως γνωστόν ο εκλιπών δεν είχε ποτέ καλές σχέσεις με τα μίντια και τους δημοσιογράφους, τους οποίους απέφευγε διαρκώς αποκαλώντας τους μάλιστα κάποια στιγμή «καταραμένα ερπετά» επειδή είχαν την τάση να διακρίνουν και να εντοπίζουν τις γκάφες του. Ο αυθορμητισμός του πρίγκιπα δεν τον είχε αποτρέψει από το να παρασύρεται σε μια σειρά από παρασπονδίες σε σημείο που να αναγκαστεί να παραδεχθεί επίσημα στον πολιτικό και συγγραφέα Τζάιλς Μπράντρεθ ότι «Έχω καταντήσει καρικατούρα. Ειδικά στα μάτια των δημοσιογράφων. Πρέπει επιτέλους να το παραδεχθώ».
Επίσημα βέβαια δεν το παραδέχτηκε ποτέ, πόσο μάλλον ανεπίσημα καθώς το αυστηρό του προφίλ ήταν συνώνυμο του ονόματος του. Αντίστοιχα ήταν και η επίσης αυστηρή ανατροφή που έδωσε στον Κάρολο, που μπορεί να του προξένησε ανεπανόρθωτα ψυχικά τραύματα αλλά κράτησε συνεκτικό το θεσμό της βασιλείας.
H δύσκολη υπόθεση της πριγκίπισσας Νταιάνας
Αναμφίβολα αν κάποιος ευθύνεται για τον γάμο του Πρίγκιπα Καρόλου με την Νταϊάνα είναι Πρίγκιπας ο Φίλιππος καθώς είναι αυτός που έπεισε τον γιό του ότι τελικά η όμορφη πριγκίπισσα της Ουαλίας είναι το ιδανικό ταίρι για αυτόν. Πρωτύτερα στις αρχές της δεκαετίας του 50 ήταν ο ίδιος που, όπως λέγεται, είχε αποτρέψει τον γάμο της κάπως ατίθασης και άτακτης νύφης του Μαργαρίτας με τον διαζευγμένο και πολλά χρόνια μεγαλύτερο της Πίτερ Τάουντσεντ, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να κατηγορεί τον Πρίγκιπα ως υπαίτιο του χωρισμού τους.
Όταν μάλιστα ο Κάρολος και η Νταϊάνα τού ανακοίνωσαν ότι διάγουν σοβαρή κρίση στο γάμο τους εκείνος τους είχε προκαλέσει σε μια σειρά από συναντήσεις ζητώντας τους να συμβιβαστούν αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η Νταϊάνα ζήτησε διαζύγιο και όταν σκοτώθηκε σε δυστύχημα εκείνη τη βροχερή μέρα της 31ης Αυγούστου του 1997, πολλοί ήταν αυτοί που θεωρούσαν πως το τραγικό τέλος ήταν αναπόφευκτο από τη στιγμή που η πριγκίπισσα είχε αποφασίσει να διαχωρίσει τη μοίρα της από αυτή της βασιλικής οικογένειας. Ο κόσμος αντέδρασε έντονα βλέποντας, σε διάφορα σενάρια που άγγιζαν τις θεωρίες συνωμοσίας, ως υπαίτιους του δυστυχήματος το ίδιο το παλάτι-και συγκεκριμένα τον Φίλιππο.
Ο ίδιος πάντως όταν ανακοινώθηκε το τραγικό συμβάν ήταν στο Κάστρο Μπαλμόραλ όπου συνηθίζει η οικογένεια να αποσύρεται για τις θερινές διακοπές και έσπευσε αμέσως, για μια ακόμα φορά, όπως έκανε πάντα να επωμισθεί τα οικογενειακά βάρη. Είναι ο ίδιος που προστάτευσε τα εγγόνια του Ουίλιαμ και Χάρι από τα αδιάκριτα βλέμματα των παπαράτσι κρατώντας τα μαζί του στο Μπαλμόραλ όπου μπορούσαν να θρηνήσουν ιδιωτικά την ξαφνική απώλεια της αγαπημένης τους μητέρας. Σε αντίθεση με τις θεωρίες που κυκλοφόρησαν τότε η δικαστική απόφαση που κυκλοφόρησε το 2008 απεφάνθη ότι καμία ανάμειξη δεν είχε η βασιλική οικογένεια στην ιστορία του δυστυχήματος.
Που θα ταφεί ο Πρίγκιπας-τι ορίζει το πρωτόκολλο
Παρά τα προβλήματα, τους σοβαρούς τριγμούς ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας όπως τις πρόσφατες ιστορίες με τον Χάρι και τον Γουίλιαμ, ο Φίλιππος στάθηκε δίπλα στο πλευρό της βασίλισσας, την οποία προστάτευσε με κάθε τρόπο, όπως είχε υποσχεθεί και στον πατέρα της, βασιλέα Γεώργιο. Ήταν άλλωστε οι δυο τους παρέα που πέρασαν όλη την περιπέτεια του κορονοϊού, αν εξαιρέσει κανείς το δύσκολο διάστημα στο νοσοκομείο όπου έκανε την επέμβαση, στο κάστρο του Γουίνδσορ με συγκεκριμένους μάλιστα υπαλλήλους λόγω της κρίσης του κορονοϊού.
Ο πρίγκιπας δεν σταμάτησε στιγμής να υποστηρίζει την ισχυρή σύζυγό του -και ίσως ήταν από τους ελάχιστους άνδρες σε θέση εξουσίας που κατάφεραν να το κάνουν με ουσιαστική φροντίδα και γενναιοδωρία. Γι’ αυτό και η βασίλισσα στο ιωβηλαίο τους τον είχε χαρακτηρίσει αληθινό «στήριγμα και δύναμή της», τον παντοτινό της άνδρα που έμελλε να φύγει πρώτος λίγο πριν κλείσει τα 100. Στην Αγγλία έχει κηρυχτεί ήδη περίοδος πένθους οκτώ ημερών κατά τη διάρκεια της οποίας δεν θα υπογραφούν νομοσχέδια από το παλάτι ενώ οι κρατικές υποθέσεις θα ανασταλούν σε ένδειξη σεβασμού.
Ως γνωστόν όλες οι αποφάσεις θέλουν την έγκριση της βασίλισσας για να επικυρωθούν, κάτι που κατά το διάστημα αυτό δεν είναι εφικτό. Μετά την κηδεία η βασίλισσα θα συνεχίσει να θρηνεί ιδιωτικά, αλλά πίσω από τις κλειστές πόρτες θα συνεχίσει τα καθήκοντά της. Είναι σίγουρο ότι η βασίλισσα δεν θα πραγματοποιήσει, σε ένδειξη πένθους καμία εμφάνιση όλο αυτό το διάστημα, όπως και τα υπόλοιπα βασιλικά μέλη της οικογένειας-όλοι βέβαια απορούν ποια θα είναι ακριβώς η στάση του προσφάτως αποσχισθέντα Χάρι και της συζύγου του Μέγκαν. Επίσης φημολογείται ότι ο θάνατος του Πρίγκιπα ενδεχομένως να προκαλέσει και εξελίξεις όσον αφορά τη διαδοχή, όχι γιατί ουσιαστικά την επηρεάζει αφού ο ίδιος είχε αποκλειστεί από τέτοια ενδεχόμενα και τίτλους, αλλά γιατί η βασίλισσα και με αφορμή τα 100 της γενέθλια θα προσχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση χρίζοντας βασιλιά τον Κάρολο.
Το πιο πιθανό είναι ο πρίγκιπας Φίλιππος να ταφεί στο Frogmore Gardens, έναν κήπο 35 στρεμμάτων όπου συνηθίζει, όπως έχουμε δει χαρακτηριστικά και στο «Crown» να κάνει βόλτα η βασίλισσα Ελισάβετ τα σκυλιά της. Στο ίδιο μέρος έχει ταφεί και η προγιαγιά του πρίγκιπα Φίλιππου η βασίλισσα Βικτώρια, δίπλα ακριβώς στον σύζυγο της Αλβέρτο. Βέβαια οι βρετανικές εφημερίδες επιμένουν ότι η βούληση του πρίγκιππα ήταν να έχει μια «ιδιόμορφη» και σχετικά ταπεινή κηδεία στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, από το Αβαείο του Γουεστμίνστερ.
Οι βρετανοί δημοσιογράφοι μάλιστα εικάζουν ότι αντί να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στο Αβαείο του Γουέστμινστερ, η σορός του δούκα θα βρίσκεται στο St James’ Palace, όπου η πριγκίπισσα Νταϊάνα βρισκόταν για αρκετές ημέρες πριν από την κηδεία της, το 1997. Δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας δεν θα επιτραπεί στο κοινό να δει τη σορό ενώ προφανώς μετρημένοι θα είναι και οι καλεσμένοι.
Και ενώ όλοι περιμένουν να δουν τι ακριβώς θα συμβεί με το την κηδεία ενός από τους μακροβιότερους πρίγκιπες στην ιστορία, σίγουρα θα θυμούνται ότι ο Κερκυραϊκός αέρας, η θαλασσινή αύρα και η ελληνική φλέβα της οικογένειας μετέτρεψαν τον Δούκα του Εδιμβούργου σε μια προσωπικότητα έξω από τα δεδομένα και εντελώς απροσδόκητο για τα αυστηρά βασιλικά ήθη-πάντα με τον τρόπο του και με μια παράξενη ησυχία, αντίστοιχη με τον σχετικά αθόρυβο, για τα βρετανικά δεδομένα θάνατό του, μια μόλις μέρα μετά από την επίσημη «αποχώρηση» της πάντοτε αντίθετης στη βασιλική οικογένεια «σιδηράς κυρίας», Μάργκαρετ Θάτσερ.
