Δείτε φωτογραφίες – Tο θέατρο είναι και θα είναι πάντα ζωντανό και ακμαίο, αφού είναι ζωή, είναι η τέχνη των τεχνών, η οποία έχει επιβιώσει όλων των παγκόσμιων κρίσεων και των σκανδάλων. Το «Gala» φωτογράφισε τους πιο αξιόλογους, λαμπερούς και δημιουργικούς ανθρώπους του πιστεύοντας ότι το κακό μπορεί να κάνει μεγαλύτερο θόρυβο, αλλά στο τέλος το καλό κάνει θαύματα. Και ότι σύντομα το θέατρο θα λάμψει ξανά στο ξέφωτο.

 

ΜΑΡΙΑ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ
Το Master Class του θεάτρου

Δημιουργία Themis Z.
Κοσμήματα, Zolotas

Η καραντίνα τη βρήκε στην αρχή της τρίτης σεζόν της θεατρικής παράστασης «Master Class», η οποία είχε ήδη προπώληση για τρεις μήνες. «Στενoχωρήθηκα πάρα πολύ όταν μας είπαν ότι θα πρέπει να κλείσουμε. Ισως γιατί είχαμε ξεγελαστεί, πιστεύαμε ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά. Είχαμε αισιοδοξία και μας την πήραν πίσω. Την πρώτη καραντίνα τη βίωσα ήπια γιατί μας πέτυχε στο τέλος της σεζόν. Το είδα ως μια ευκαιρία, μετά από δύο χρόνια που έπαιζα στο “Master Class”, το οποίο ήταν εξοντωτικό ως παράσταση και με πολλές απαιτήσεις, να ξεκουραστώ. Τη δεύτερη τη βιώνω με πολύ μεγαλύτερο προβληματισμό, με κάποια ανησυχία. Μου έχουν λείψει η επαφή με τους φίλους μου, ο αδελφός μου που ζει στο εξωτερικό και δεν μπορεί να έρθει, οι άνθρωποι.

Ειδικά η δεύτερη καραντίνα μας έβγαλε και πολύ θυμό, πολλή κατάθλιψη, πολλά νεύρα, άνθρωποι έφτασαν στα όριά τους. Εύχομαι και ελπίζω όλη αυτή η συνειδητοποίηση -το πόσο κοντά στον θάνατο μπορεί να βρεθούμε- να μας κάνει πιο ευαίσθητους και πιο συμπονετικούς.

Στη Γαλλία, όταν άρχισε το lockdown, πρώτα έκλεισε η εστίαση και μετά τα θέατρα. Αυτό εδώ φάνηκε παράδοξο, όμως ένας λοιμωξιολόγος που ζει στη Γαλλία είπε ακριβώς το αντίθετο. Το θέατρο δεν είναι χώρος υπερμετάδοσης, γιατί οι θεατές κάθονται σε απόσταση, δεν κινούνται, δεν βγάζουν τις μάσκες. Ενώ στην εστίαση, δεν φορούν μάσκες, σηκώνονται, μετακινούνται. Ο λοιμωξιολόγος λοιπόν είπε -και το τονίζω αυτό, δεν το λέω εγώ- πως μάλλον αυτό έγινε με κριτήριο το τι θεωρούμε πολιτισμό σε κάθε χώρα. Κι εγώ συμφωνώ με αυτόν τον γιατρό. Προφανώς κρίθηκε ότι μεγαλύτερη ανάγκη για εμάς τους Ελληνες είναι να πάμε να φάμε, αντίθετα με τους Γάλλους, που προτιμούν να πάνε στο θέατρο.

Ο πολιτισμός πρέπει να προστατευτεί γιατί είναι βασικό στοιχείο της εξέλιξής μας, της ανάπτυξής μας. Η επαφή με την τέχνη -ως θεατής μιλάω- μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Από την άλλη μεριά, ο κλάδος μας απασχολεί πάνω από 200.000 ανθρώπους. Και κανείς δεν ασχολείται με εμάς.

Ο καταιγισμός των καθημερινών αποκαλύψεων στον χώρο του θεάτρου αγγίζει τα όρια του εγκλήματος. Είθε να αποδοθεί δικαιοσύνη και να αποκατασταθούν ηθικά και νομικά οι άνθρωποι που βίωσαν αυτή την τραγικότητα. Εδώ και τώρα ας γίνει η έναρξη μιας νέας φωτεινής πορείας».

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΑΝΟΥΡΗΣ
Ο πιο περιζήτητος σκηνοθέτης της γενιάς του

Κοστούμι και pochette, Sartor. Ζιβάγκο, Christakis.

Το lockdown τον βρήκε στις πρόβες του έργου «Ιφιγένεια εν Ταύροις», το οποίο ακυρώθηκε για φέτος το καλοκαίρι.

«Καταρχάς, είμαι από τους πολύ λίγους που δεν σταμάτησαν να δουλεύουν. Είμαι από τους τυχερούς γιατί είμαι στο Εθνικό και σκηνοθέτησα την παράσταση “Γυάλινος Κόσμος”, η οποία παίχτηκε ζωντανά σε live streaming και είχε απροσδόκητη επιτυχία. Μπήκαν 5.500 άνθρωποι από όλα τα μέρη
της Γης για να το δουν. Ευτυχώς το Εθνικό δεν σταμάτησε τις παραγωγές του. Πιστεύω ότι τα θέατρα είναι οι μόνοι χώροι που αποδεδειγμένα τήρησαν τα μέτρα απόλυτα και δεν παρουσιάστηκε κανένα κρούσμα.

Αν θα βγει κάτι καλό απ’ όλο αυτό; Το ελπίζω, αν και δεν είμαι τόσο αισιόδοξος. Και όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση λέγαμε ότι θα βγούμε καλύτεροι άνθρωποι. Δεν είδα τελικά να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Θα μας επηρεάσει για λίγο και μετά θα επιστρέψουμε στις ίδιες συμπεριφορές. Και επίσης τι καλό να πεις όταν πεθαίνουν άνθρωποι; Τι καλό υπάρχει όταν φοβάσαι να αγκαλιάσεις τον άλλον;

Πώς περνάω εγώ στην καραντίνα; Στην αρχή το είδα ως μια ευκαιρία να χαμηλώσω λίγο τις ταχύτητες. Είδα πως δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να είσαι όλη μέρα “στα κάγκελα” και να τρέχεις για τη δουλειά χωρίς να σκέφτεσαι οτιδήποτε άλλο. Κατά τ’ άλλα, την πρώτη καραντίνα την πέρασα αρκετά μόνος. Και χωρίς ιδιαίτερη διάθεση – για την ακρίβεια δεν μου βγήκε τίποτα δημιουργικό. Αλλοι ξέρω διάβαζαν πολύ, έβλεπαν ταινίες, εγώ τίποτα. Απλά ετοίμαζα τις παραστάσεις. Και γενικά δεν κυκλοφορώ και αρκετά. Ούτε καν για βόλτες. Θέατρο, σπίτι και πολλή παρέα με τη γάτα.

Τι φαντάζομαι για το ρεπερτόριο του χρόνου; Θα σου πω για μένα. Μου έχει βγει έντονα η ανάγκη να κάνω κωμωδία. Η εσωτερική μου ανάγκη είναι να ξεσπάσω, είναι η χαρά, θέλω κάτι πιο εξωστρεφές, πιο ευοίωνο. Και προς τα εκεί θα στραφώ. Κι είμαι και πολύ αισιόδοξος ότι του χρόνου, όταν με το καλό ανοίξουμε, ο κόσμος θα τρέξει στα θέατρα».

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΟΥΛΗΣ
Αστείρευτο ταλέντο

Κοστούμι, Sartor.
Πουκάμισο και pochette, Christakis. Dan loafers, Sebago

Το lockdown τον βρήκε στις πρόβες που έκανε για τον «Θείο Βάνια».

«Η κατάσταση έχει ως εξής. Τα θέατρα και οι κινηματογράφοι είναι τα τελευταία που θα ανοίξουν, κι αυτό δεν το λέω πεσιμιστικά, αλλά εντελώς ρεαλιστικά. Δεν είμαστε η πρώτη προτεραιότητα κανενός. Αυτό το λέω με μια πικρία γιατί το 2010 που ξέσπασε η οικονομική κρίση το θέατρο άνθησε. Ο κόσμος είχε γεμίσει τις αίθουσες. Τώρα που η κρίση είναι υγειονομική, ως ηθοποιός νιώθω ότι δεν μας προσέχει κανείς. Προσπαθούμε να κρατηθούμε μέχρι να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε.

Εγώ προσωπικά φοβήθηκα, αλλά και πρακτικά ζορίστηκα. Ειδικά το δεύτερο lockdown, ως γονιός που είχα τα δυο μου παιδιά στο σπίτι (σ.σ.: ο γιος του είναι 9 χρόνων και η κόρη του 5) έπρεπε να κάνω τηλεκπαίδευση και ταυτόχρονα δεν ήξερα τι γίνεται με τη δουλειά μου, ήμουν σε ψυχολογικό
στρες.

Ενιωσα ευγνώμων όταν άνοιξαν τα σχολεία και μπόρεσα να έχω λίγες ώρες ησυχίας στο σπίτι, να κάνω τις δουλειές μου. Το λέω εντελώς ψυχρά και μπακαλίστικα. Γιατί η αλήθεια είναι πως όσο και να παίξεις με τα παιδιά σου, πάντα αναζητάς χρόνο να είσαι λίγο και με τον εαυτό σου, με τη σύντροφό σου ή με τις δικές σου ασχολίες. Θέλεις μια ησυχία και το λέω χωρίς να ντρέπομαι.

Τι μας έμαθε η κρίση; Δεν ξέρω. Ολοι θα θυμόμαστε τους άδειους δρόμους, τις πλατείες, τα κλειστά μαγαζιά και θα μάθουμε πόσο εύθραυστα είναι αυτά που θεωρούμε δεδομένα, όπως το να βγούμε για ένα ποτό, έναν καφέ, ένα φαγητό.

Εχω να ανέβω στη σκηνή έναν χρόνο και βάλε. Τελευταία φορά που έπαιξα στο θέατρο ήταν τον Γενάρη του 2020 στη Χιλή, στους “Ορνιθες”. Από τότε δεν έχω ξαναπαίξει και σκέφτομαι μήπως έχω ξεχάσει το πώς γίνεται.

Ευτυχώς τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχω αρχίσει γυρίσματα για μια σειρά του MEGA και έχω αποκτήσει μια καθημερινότητα. Αλλά μου έχει λείψει πολύ η διαδικασία του θεάτρου. Γιατί είναι σαν να ζεις πολλές ζωές σε μία κι αυτή η ένταση και η επαφή δεν αναπληρώνονται εύκολα. Είναι σαν να χάνεις κομμάτια της ζωής σου».

 

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ
Ο παραγωγός πίσω από τις μεγαλύτερες σκηνές της Αθήνας

Είναι ο μεγαλύτερος θεατρικός παραγωγός της πρωτεύουσας, καθώς η εταιρεία του, Αθηναϊκά Θέατρα, διαχειρίζεται 10 από τις μεγαλύτερες σκηνές της πόλης (Αλίκη, Χορν, Μικρό Χορν, Μικρό Παλλάς, Πειραιώς 131, Αποθήκη, Λαμπέτη, Εμπορικόν κ.λπ.). Επίσης, είναι ο πρόεδρος της Ενωσης Θεατρικών Παραγωγών (ΕΘΕΠΑ.) Δείχνει σκεπτικός, αλλά αρκετά διορατικός και ψύχραιμος.

«Κανείς μας δεν περίμενε, όταν ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 το κλείσιμο των θεάτρων, τι θα συμβεί. Για να μην ωραιοποιούμε τα πράγματα, ο χώρος έχει πάθει ολοκληρωτική καταστροφή. Κλείνουμε έναν χρόνο και -χωρίς να θέλω να σπείρω τον πανικό- θεωρώ πώς τον Δεκέμβριο του 2021 θα καταφέρουμε να μπούμε πάλι σε μια κανονικότητα. Προσπαθούμε να διαχειριστούμε κάποιο μέρος της ζημιάς από βοήθεια που μας παρέχει το κράτος, επανασχεδιάζοντας τη διαχείριση, αλλά και το ρεπερτόριο. Από την άλλη μεριά, τα θέατρα είναι τεράστια κτίρια που απαιτούν και έχουν πολλά πάγια έξοδα.

Πιστεύω πως το θέατρο είναι ο τελευταίος κλάδος που θα επαναλειτουργήσει. Είμαι πολύ επιφυλακτικός. Γιατί και ο κόσμος θα είναι πιο επιλεκτικός. Θα υπάρχει μια καχυποψία. Είμαι αισιόδοξος για το καλοκαίρι, αλλά ο επόμενος χειμώνας θα έχει και πάλι δυσκολίες. Ζούμε εποχές που μοιάζουν με σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

Ποιο είναι το καλό από αυτή την κρίση; Θα μας κάνει πιο υπεύθυνους καταναλωτές, πιο υπεύθυνους επιχειρηματίες και πιο υπεύθυνους ανθρώπους. Επίσης, οι Ελληνες έχουμε το ταλέντο να προσαρμοζόμαστε πολύ εύκολα. Εχω εμπιστοσύνη στο ένστικτο της φυλής μας, το έχουμε αποδείξει πολλές φορές ότι μπορούμε και σηκωνόμαστε – και το ίδιο πιστεύω πως θα συμβεί και με το θέατρο.

Αυτό που ζούμε θα μας αφήσει γνώση, εμπειρία και πληγές, που σίγουρα θα χρειαστεί καιρός να ξεπεράσουμε. Αλλά το θέατρο είναι συνδεδεμένο με τον Ελληνα. Είναι στην κουλτούρα του, στη ζωή του, σαφώς μπορεί να έχει πληγωθεί αλλά όλα θα επουλωθούν γιατί και οι άνθρωποι του θεάτρου έχουν πάθος και πείσμα».

 

ΕΥΑ ΝΑΘΕΝΑ
Η σκηνογράφος των ονείρων

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΤΑΚΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η πρώτη καραντίνα ακύρωσε το ανέβασμα του «Μάκμπεθ» από το Εθνικό στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά την ημέρα της πρεμιέρας του και ανέβαλε την ταινία «Man of God» μόλις μία ημέρα προτού ξεκινήσουν τα γυρίσματα.

«Πέρασα δημιουργικά ωστόσο εκείνη την καραντίνα «κεντώντας» τους στίχους των «Περσών», παράστασης που έμελλε να παρουσιαστεί το καλοκαίρι.

Την τωρινή καραντίνα την πέρασα δύσκολα, με πολλές αρνητικές σκέψεις για το μέλλον του θεάτρου. Εξαιρώ τις τελευταίες ημέρες όπου δουλεύω για το ανέβασμα μιας παράστασης του Δημήτρη Καμαρωτού, που μέλλεται να κινηματογραφηθεί στην Εθνική Βιβλιοθήκη.

Εχοντας επίγνωση ότι κάθε τόσο η δουλειά μου, η δουλειά μας, στο θέατρο αποκαθηλώνεται, έμαθα να ζω με αυτή τη θλίψη- να την αντιλαμβάνομαι σαν κανονικότητα. Ομως αυτή η παύση, αυτή η αποκαθήλωση, κράτησε πολύ και μας κατέβαλε. Ετσι κι αλλιώς, στο θέατρο η αβεβαιότητα είναι ο κανόνας και η σιγουριά η εξαίρεση. Κι έχουμε συμφιλιωθεί με αυτό και τις περισσότερες φορές η ευθραυστότητα αυτή καταφέρνει να γίνεται τέχνη, η τέχνη μας.

Σίγουρα θλίβομαι με τα θέατρα κλειστά, θλίβομαι για όλους μας, μα με τη σκέψη πως κάποιοι έχουν πρόβλημα επιβίωσης θλίβομαι βαθιά.

Στο θέατρο κάνουμε κάτι που αγαπάμε και έρχεται να το δει κάποιος που το αγαπά επίσης. Αυτή η συνθήκη, που είναι δεσμός και ισορροπία, έχει χαθεί. Οι περισσότεροι από εμάς, ανενεργοί, μα και αυτοί που δουλεύουμε για παραστάσεις που θα κινηματογραφηθούν, σίγουρα αισθανόμαστε το κενό της «μη απεύθυνσης», την απουσία του κοινού.

Ασκήθηκα μαζί με όλους στην υπομονή. Στο σημειωτόν μάς δοκίμασε, μένοντας άνεργοι, μη δημιουργικοί. Γιατί μας έλλειψε το θέατρο πολύ».

 

ΛΑΚΗΣ ΛΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο θρύλος

«Η καραντίνα με βρήκε στον δρόμο όπως και όλους τους ανθρώπους, δεν με βρήκε σε κάποιο ειδικό σημείο. Με βρήκε σε μια κατάσταση όπου βιώνω μαζί με όλους τους άλλους ανθρώπους την απόγνωση του εγκλεισμού, του αποκλεισμού, της καμίας στήριξης, από πουθενά, εννοώ σε επίπεδο να μπορούμε να δημιουργήσουμε με έναν τρόπο. Το θέατρο είναι ο μεγάλος παρείσακτος και ο πολιτισμός ο μεγάλος εξόριστος σε αυτή την περίπτωση. Είναι ο τομέας που έχει πληγεί περισσότερο και επίσης έχει δεχτεί την κατάφωρη απαξίωση από το σημερινό σύστημα και το υπουργείο Πολιτισμού.
Η καραντίνα με βρήκε μάλλον να γράφω, να σχεδιάζω και να ζωγραφίζω, στο σπίτι μου και σε χώρους όπου μπορώ να ζωγραφίζω, και ίσως με έναν τρόπο με εξαναγκάζει να πάρω νωρίτερα αποφάσεις που σκόπευα να πάρω αργότερα, και έτσι να στρέψω την πορεία μου σε πιο ενδιαφέροντες και συνδυαστικούς τομείς που θα έχουν σχέση με τη συγγραφή, ίσως με τον κινηματογράφο, το γύρισμα κάποιων σειρών ή την αξιοποίηση του χρόνου μου στη ζωγραφική, στο σχέδιο και σε άλλα πράγματα που υπάρχουν στο μυαλό μου εδώ και χρόνια.

Προς το παρόν είναι τόσο μεγάλο το αρνητικό που ζούμε που είναι σαν να κολυμπάς σε έναν ωκεανό και να περιμένεις να βρεις μια ακτή. Φαντάζομαι ότι το θετικό ενός ωκεανού είναι το ότι σε κάποια άκρη υπάρχει μια ακτή. Αλλά προς το παρόν επειδή είμαι στον ωκεανό και γύρω-γύρω βλέπω βαθύ μπλε, καρχαρίες και διάφορα τέτοια δεν μπορώ να εντοπίσω το θετικό. Το μόνο θετικό είναι ότι ο καθένας απαλλάχτηκε από υποχρεωτικά events, υποχρεωτικές παρουσίες και από υποχρεωτική σαχλαμάρα που με έναν τρόπο λουζόμαστε όλοι στη ζωή μας. Βλέπουμε λιγότερους ανθρώπους, αυτούς που πρέπει να δούμε και το γεγονός αυτό μας βοηθάει να ξεκαθαρίζουμε ποιους ανθρώπους πραγματικά αγαπάμε και θέλουμε στη ζωή μας».

 

ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΘΕΡΙΔΗΣ
o θεατράνθρωπος-ορχήστρα

Η πρώτη καραντίνα τον βρήκε στα γυρίσματα του σίριαλ «Μην ψαρώνεις» και στο «Μικρό Παλλάς», όπου έπαιζε στο θεατρικό έργο «Art». Σταμάτησαν και τα δύο. Η δεύτερη κάνοντας ραδιόφωνο και μια τηλεοπτική εκπομπή.

«Τη ζω την καραντίνα με πολλή αγωνία. Ευτυχώς, το ραδιόφωνο στο ΘΕΜΑ 104,6 το κάνω από το σπίτι και τα γυρίσματα του “Ελα και θα δεις” στο MEGA με πολύ αυστηρά τεστ σε όλους τους συντελεστές.

Τι καταλάβαμε από την κρίση; Είναι νομίζω νωρίς για συμπεράσματα. Καταλάβαμε ότι ο κόσμος είναι παρανοϊκός, κάτι που ήδη γνωρίζαμε, επαναλαμβάνεται αυτό που είπε ο Νίτσε, ότι “ενώ η παράνοια στα άτομα εμφανίζεται σπάνια, στις μάζες είναι πάρα πολύ συχνή”. Και το βλέπουμε.

Το θέατρο προβλέπω να ανοίγει την επόμενη σεζόν, κι έτσι όπως πάνε τα πράγματα, λογικά το επόμενο φθινόπωρο, και για το καλοκαίρι είναι το στοίχημα. Εγώ πάντως δεν έχω συζητήσει τίποτα ακόμη με τον παραγωγό μου. Κάνω σχέδια, αλλά κρατάω χαμηλά τον πήχη.

Τι πιστεύω για το μετά; Δεν το πιστεύω, το ξέρω. Ο κόσμος θέλει να βγει. Μου το λέει, του έχει λείψει η διαδικασία της εκτόνωσης. Η ψυχαγωγία, η συζήτηση, η παρέα. Πάντα τηρουμένων των αναλογιών.

Ανήκω στους τυχερούς που δεν έμειναν χωρίς δουλειά. Αν και δεν σου κρύβω ότι είμαι από αυτούς που φοβούνται τις αρρώστιες. Τώρα, αν με ρωτάς πρακτικά, ζορίστηκα. Μου κόστισε σε πολύ μεγάλο βαθμό οικονομικά, γιατί για μένα ο κύριος χρηματοδότης της διαβίωσής μου είναι το θέατρο. Δεν έχω την πολυτέλεια να καθίσω δύο σεζόν χωρίς να δουλεύω. Μη φανταστεί κανείς ότι είμαι κάποιος που έχει λεφτά. Είμαι καλά αμειβόμενος, αλλά ως εκεί».

 

ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΝΤΑΖΑΡΑΣ
Το νέο αίμα

Τuxedo, Sartor

«Ο κόσμος που έχει καλύτερη επαφή με τη φύση θα έλεγε απλώς ότι “κάηκε η σοδειά”, μόνο που τώρα η σοδειά είμαστε εμείς. Το θέατρο πάντα ήταν φτωχό. Γι’ αυτό επιβίωνε. Το θέατρο παράγει πλούτο, δεν τρέφεται απ’ τον πλούτο. Αυτό το θέατρο θα επιβιώσει και θα ανθήσει ξανά. Τον σπόρο τον έχουμε και θα καρπίσει όταν το έδαφος θα είναι έφορο ξανά και όταν η ζωή και η φύση το αποφασίσουν.

Αν ρωτάς τη δική μου εκτίμηση, δεν θα ανοίξουν τα θέατρα. Ο κύκλος θα επαναληφθεί, δεν είμαι απαισιόδοξος, όμως προτιμώ να είμαι προσγειωμένος. Κάνω κι εγώ παραγωγές και οφείλω να προβλέπω βάσει δεδομένων. Θα ανοίξουν πολύ πιθανό το καλοκαίρι και οι φιλόδοξες παραγωγές θα ξεχυθούν. Το φθινόπωρο, ξανά μέσα. Αυτό βλέπω εγώ, οι μάσκες δεν θα φύγουν εύκολα απ’ τη ζωή μας.

Δεν ανησυχώ για το θέατρο. Για τους ανθρώπους ανησυχώ. Γι’ αυτούς που ζούνε από αυτό και γι’ αυτούς που ζουν γι’ αυτό. Θα κλείσουν θέατρα, θα χαθούν περιουσίες, θα αλλάξει το ρεπερτόριο. Κάτι που έμοιαζε μοντέρνο θα είναι ήδη παλιό, δεν θα είναι δηλαδή συμβατό με τις ψυχές μας. Κάτι που τόσα χρόνια είναι καινοτόμο, τώρα θα είναι άχρηστο, γιατί το θέατρο είναι “εργαλείο” για την ψυχή μας, δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο, ούτε ευφυολόγημα.

Κάποιοι θα τα παρατήσουν, κάποιοι θα επιμείνουν. Κάποιοι θα καταρρεύσουν, κάποιοι δεν θα αντέξουν άλλο να πονάνε. Aλλοι θα κρατήσουν μια ωραία ανάμνηση. Aλλοι θα γεμίσουν με πίκρα και πόνο. Θα έρθoυν κατάθλιψη και θάνατος».

 

ΛΕΝΑ ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑ
Το αερικό

Δημιουργία Deux Hommes.Ηeadpiece, Pericles Kondylatos

Είναι η αέρινη φιγούρα του θεάτρου, είναι μια ηθοποιός που έχει αναμετρηθεί με δύσκολους ρόλους και βγήκε νικήτρια – και ταυτόχρονα μητέρα δύο παιδιών. Το προηγούμενο καλοκαίρι ακυρώθηκε μεν η παράσταση «Ιφιγένεια εν Ταύροις» στην Επίδαυρο, στην οποία πρωταγωνιστούσε, κατάφερε όμως να κάνει περιοδεία sold out τον μονόλογο «Κατερίνα» του Κορτώ. Φέτος ανήκει στο δυναμικό του Εθνικού Θεάτρου, συμμετέχοντας στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς.

«Είμαι τυχερή που βρίσκομαι στο Εθνικό Θέατρο. Είναι ένα από τα λίγα θέατρα στον πλανήτη που συνεχίζουν να ανεβάζουν παραστάσεις, έστω και μέσω live streaming. Εννοείται ότι η τεχνολογία δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση τη ζωντανή επαφή, αλλά είναι ένας τρόπος που μας δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνούμε τη δουλειά μας.

Στην πρώτη καραντίνα ήμουν έγκυος στο δεύτερο παιδί μου και πέρναγα πολλές ώρες με τον γιο μου. Τώρα ασχολούμαι όσο περισσότερο μπορώ με τα παιδιά μου -έχω πια δυο μωρά στο σπίτι- και ταυτόχρονα κάνω πρόβες στο θέατρο. Δεν ξέρω αν θα έκανα κάτι άλλο αν δεν υπήρχε η καραντίνα, γιατί μια εργαζόμενη μητέρα δύο παιδιών έχει περιορισμένο πρόγραμμα.

Τι θετικό έφερε η καραντίνα; Μας έμαθε να εκτιμάμε το αυτονόητο. Να είμαστε ευγνώμονες που έχουμε την υγεία μας. Ηταν σαν μια υπενθύμιση πως τίποτα δεν είναι δεδομένο. Οτι ανά πάσα στιγμή όλα ανατρέπονται. Οτι είμαστε αρκετά τρωτοί, αλλά και ταυτόχρονα αρκετά δυνατοί ώστε να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον».

 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
ο «εμπορικός» αντιεμπορικός

Σμόκιν, Ralph Lauren. Ζιβάγκο Christakis. Black ties, Sebago

Είναι από τους πρωταγωνιστές της γενιάς του. Εκανε πρόβες για τη «Φαίδρα» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά στο «Προσκήνιο», γενική δοκιμή την Κυριακή και την επόμενη μέρα μπήκαμε σε lockdown. Ανήκει στους τυχερούς γιατί παίζει στην τηλεόραση στο σίριαλ  «Η Φαμίλια».

«Πώς βιώνω αυτή την κρίση; Προσωπικά μου έχει κοστίσει πάρα πολύ. Η καθημερινότητά μου και ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής μου είναι συνδεδεμένα με το θέατρο. Επί της ουσίας έχει κλείσει το σπίτι μου.

Το ψυχολογικό κυρίως θέμα που έχει προκύψει σε όλους μας έχω την πεποίθηση ότι θα μας ανακινήσει προς κάτι θετικό. Μόλις τελειώσει αυτό που βιώνουμε, πιστεύω ότι ο κόσμος θα επιστρέψει με μεγάλη λαχτάρα στο θέατρο. Θέλω να πιστεύω επίσης ότι και οι άνθρωποι της δουλειάς θα μπούμε με εντελώς διαφορετική διάθεση και κίνητρα. Δεν μπορεί η επόμενη μέρα να μας βρει ίδιους. Εχουν αλλάξει όλα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δυστυχώς πολλοί συνάδελφοί μου που ζορίζονται.

Είμαι τυχερός και ευγνώμων που έχω γυρίσματα για τη σειρά. Απ’ όλες τις απόψεις. Το μεγαλύτερό μου πρόβλημα είναι να μην έχω πρόγραμμα και να μην έχω να κάνω τίποτα μέσα στη μέρα.

Πριν από την πρώτη καραντίνα μπήκα στο νοσοκομείο με πνευμονία, η οποία προέκυψε από υπερκόπωση. Κατάλαβα από πρώτο χέρι τι σημαίνει να θέτεις όρια. Και στον εαυτό σου και στους άλλους. Δεν γουστάρω να τρέχω σε καμία κούρσα, θέλω να κάνω τη δουλειά που αγαπάω όσο καλύτερα γίνεται, με τις καλύτερες συνθήκες που γίνεται.

Το θέατρο είναι ένας τόπος συνάντησης, συχνά με κάτι που δεν γνωρίζουμε. Βλέπουμε παραστάσεις γιατί ζητάμε κάτι. Η βεντάλια των θεαμάτων είναι τεράστια. Και έτσι πρέπει να είναι. Κουβαλάω μέσα μου στιγμές από παραστάσεις που έχω δει σαν φυλαχτό. Και ως ηθοποιός έχω ζήσει αδιανόητα υπέροχα πράγματα που με έχουν καθορίσει.

Δεν έχω καμία αγωνία για το αν θα μπει ο κόσμος στα θέατρα, αλλά για το πότε θα ανοίξουν και πώς…».

 

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΙΣΜΠΙΚΗΣ
Ο δημιουργός

Ζιβάγκο και τζιν παντελόνι, Green the Shirt, greentheshirt.com

Αρκετά μποέμ και αρκετά ρεαλιστής, δηλώνει πως λατρεύει το λούμπεν. Παλιός πανκ, μεγαλωμένος στο Λουτράκι, είναι ο πιο mainstream ηθοποιός της αθηναϊκής off-broadway σκηνής κι έχει επίσης την ιδιότητα του παραγωγού. Με το sold-out «Ανθρωποι και Ποντίκια» -έπρεπε να κλείσεις εισιτήριο τουλάχιστον δύο μήνες πριν για να το δεις- της περσινής σεζόν στο «Cartel» (Βραβείο Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Παράστασης στα Βραβεία Κοινού του «Αθηνοράματος»), αλλά και με τον «Πατέρα» του Στρίνμπεργκ στο «Αποθήκη» θεωρείται ένας από τους κορυφαίους και ιδιοφυείς δημιουργούς της γενιάς του.

«Υπάρχει σοβαρή δυσκολία επιβίωσης, αν και είμαι από τους τυχερούς που δουλεύουν στην τηλεόραση. Αλλά δεν μπορώ να βλέπω μόνο τον εαυτό μου, άλλωστε κι εγώ είχα τεράστιες οικονομικές απώλειες. Από τον Μάρτιο και μετά, ως παραγωγός, δεν έχω πάρει κάποια βοήθεια από το κράτος.

Επειτα, είναι και το ψυχολογικό κομμάτι. Ειδικά την πρώτη καραντίνα την ένιωσα πολύ βίαια. Κλείστηκα μέσα, είχα θυμό, θλίψη, λύπη, όλα αυτά τα συναισθήματα. Το θέατρο για μένα είναι ζωτική ανάγκη και το να μην μπορώ να δημιουργήσω με ζορίζει ως άνθρωπο. Την αγαπώ την τηλεόραση, αλλά η τέχνη του θεάτρου είναι κάτι μαγικό. Βλέπεις τον θεατή από κάτω, νιώθεις την ανάσα του και γι’ αυτό θεωρώ ότι πρέπει τα θέατρα να ανοίξουν και πάλι σύντομα. Βέβαια ποτέ δεν μου ήρθαν εύκολα τα πράγματα και πάντα έβρισκα λύσεις. Και πάντα προσπαθούσα να βρω το θετικό στοιχείο.

Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν καλές και κακές καταστάσεις. Υπάρχουν καλές καταστάσεις και καταστάσεις οι οποίες έχουν κάτι να μας μάθουν. Οπότε, να δούμε όλοι οι άνθρωποι του θεάτρου τι θα μας μάθει αυτή η περίοδος».

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΙΜΠΗΣ
Το καθαρόαιμο θέατρο

Total look, Sartor

«Το πρώτο lockdown το αντιμετώπισα αρχικά μ’ ένα μούδιασμα, όπως και πολλοί συνάδελφοί μου. Μετά από τρεις μήνες προβών, μόλις προλάβαμε να παρουσιάσουμε τον “Επιθεωρητή” του Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου και καταφέραμε να κάνουμε 4 παραστάσεις. Εμεινε η
παράστασή μας στο συρτάρι. Εγώ, δυστυχώς ή ευτυχώς, το μούδιασμα το διαχειρίζομαι καλύτερα με μια κάποια διαδικασία απομόνωσης και σκέψης. Ετσι αποφάσισα να πάω στο σπίτι μου στη Σκύρο και να περάσω εκεί αυτούς τους δύσκολους δύο μήνες.

Η λήξη του πρώτου lockdown συνοδεύτηκε με μια πλήρη απαξίωση της κυβέρνησης απέναντι σε ολόκληρο τον κλάδο. Το καλό είναι πως για πρώτη φορά αντιδράσαμε ενωμένοι και συσπειρωμένοι. Συμμετείχα στον πρώτο πυρήνα που δημιούργησε το Support Art Workers και στην αρχή του  καλοκαιριού εκλέχτηκα αντιπρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, το οποίο πλέον γύρισε σελίδα και πήρε απόσταση από τις κομματικές αγκυλώσεις του παρελθόντος.

Πέρσι τον Γενάρη, με τους “Ορνιθες” του Καραθάνου ταξιδέψαμε στη Χιλή και στη δίνη των εκεί κινητοποιήσεων. Ξεχώρισα το εξής πολύτιμο σύνθημα: “Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, γιατί η κανονικότητα ήταν το πρόβλημα”.

Αυτό βρίσκει πλήρη εφαρμογή στον κλάδο μας. Βιώναμε για πολλά χρόνια μια θλιβερή κανονικότητα με απλήρωτες και ανασφάλιστες πρόβες, πενιχρά ποσοστά, ωρομίσθια και άλλα παρόμοια υποτιμητικά για την εργασιακή μας αξιοπρέπεια πράγματα. Ηρθε, λοιπόν, η στιγμή να ορίσουμε εκ νέου την κανονικότητα στην οποία θέλουμε να επιστρέψουμε ως εργαζόμενοι καλλιτέχνες.

Αυτό το δεύτερο lockdown με βρήκε να κάνω πρόβες ως Τομ στον “Γυάλινο Κόσμο” του Τενεσί Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη. Πράγμα που υπήρξε καταλυτικό για την ψυχική και εργασιακή μου υγεία. Ηταν και είναι μια πολύτιμη και υπέροχη διαδικασία για όλους τους σωστούς λόγους».

 

ΠΕΜΗ ΖΟΥΝΗ
Η κλασική αξία

Total look, Dimitris Petrou.
Γόβες, Ria Lambrinoudi

«Πρώτη παραδοχή: το θέατρο ως ζωντανό δρώμενο δεν μπορεί και δεν πρόκειται να υποκατασταθεί ή να αντικατασταθεί από κανένα προϊόν -γνωστό ή μελλοντικό- της τεχνολογίας. Αυτό δε για τρεις βασικούς λόγους. Ο πρώτος, διότι ως κοινωνική εκδήλωση ενέχει την ανάγκη της συν-απόλαυσης, του μοιράσματος των αντιδράσεων με την παρέα ή και τον άγνωστο διπλανό θεατή. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το ζωντανό θέαμα έχει πάντα τον κίνδυνο του λάθους, του γλιστρήματος, του ατυχήματος (λεκτικού, σωματικού, διανοητικού). Μια παράσταση ενέχει πάντα τον κίνδυνο να μην τελειώσει ποτέ.
Κυριολεκτικά. Αυτό είναι πολύτιμο ως αίσθηση. Ο τρίτος λόγος είναι ότι η ανεβασμένη αδρεναλίνη του καλλιτέχνη στο ζωντανό θέαμα εκπέμπει ισχυρό μαγνητισμό – καθαρή φυσική ενέργεια που προκύπτει, δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτήν μπροστά στην τηλεόραση ή την οθόνη του κομπιούτερ.

Το θέατρο είναι ευάλωτο σαν είδος πολυτελείας. Οποια κρίση -πολιτική, οικονομική, καιρικών φαινομένων κ.λπ.- προκύπτει, χτυπάει πρώτα αυτό. Περίεργο, όμως, δεν κινδύνεψε ποτέ να χαθεί. Συνεχίζει απτόητο. Για αιώνες. Ερήμην των καταστροφών. Ασχετα ακόμα και από το αν καταστρέφει ή καταπίνει καλλιτέχνες και παραγωγούς.

Ολα τα παραπάνω είναι για μένα η μεγάλη εικόνα. Η μικρότερη αφορά τις τωρινές συνθήκες. Ενα τσουνάμι που μας έπιασε όλους απροετοίμαστους. Ισως αυτό το “όλους” μάς κάνει πιο ανθεκτικούς. Αυτή η κοινή μοίρα για την πλειοψηφία των επαγγελμάτων, πλην λίγων εξαιρέσεων, συσπειρώνει αντί να απομακρύνει. Ξέρεις ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να επιβιώσεις και να επανέλθεις δριμύτερος. Με όποια όπλα και δυνάμεις έχεις».

 

ΑΡΗΣ ΣΕΡΒΕΤΑΛΗΣ
Ο σταρ αντι-σταρ

Total look, Zara

Θεωρείται από τους πιο ταλαντούχους και ακριβοθώρητους πρωταγωνιστές της γενιάς του. Εχει αποκτήσει το δικό του κοινό που τον ακολουθεί και πάντα έχει κάτι ενδιαφέρον να προτείνει. Η καραντίνα τον βρήκε ενώ έπαιζε στον sold out «Ρινόκερο», σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Επίσης γύριζε την ταινία «Man of God», με θέμα τη ζωή του Αγιου Νεκτάριου.

«Δεν έπεσα από τα σύννεφα όταν μας είπαν ότι κλείνουμε. Μας προειδοποιούσαν από παντού, το είδα ως φυσικό επακόλουθο. Οταν ξεκίνησε στην Ευρώπη, ήμουν σίγουρος ότι θα έφτανε κι εδώ.

Τι έκανα στην πρώτη καραντίνα; Ημουν στο εργαστήρι και έκανα κατασκευές επίπλων. Διάβασμα, περπάτημα και βόλτες με την Εφη ( σ.σ.: τη σύζυγό του σκηνοθέτιδα Εφη Μπίρμπα) και το σκύλο.

Τι μαθαίνουμε από αυτή την κρίση; Επανατοποθετήσαμε τα πράγματα σε σχέση με τη ζωή και τον θάνατο. Σαν να ανακαλύψαμε τη ματαιότητα του να τρέχουμε. Μας δόθηκε η ευκαιρία να δούμε τι ακριβώς κάνουμε, ποια είναι η ουσία, ποιος ο στόχος. Θα αναρωτηθεί κάποιος, έπρεπε να γίνει αυτό;
Πολλές φορές χρειάζεται το εξωτερικό ερέθισμα, που είναι και πολύ σκληρό, για να αφυπνιστούμε. Νομίζω ότι είναι μια αποκαλυπτική περίοδος για όλους μας.

Αν ανησυχώ για την επόμενη μέρα στο θέατρο; Καθόλου. Το κοινό θέλει να μπει στις αίθουσες. Το καλοκαίρι που έπαιζα στο “Περιμένοντας τον Γκοντό”, τα θερινά θέατρα γέμιζαν ασφυκτικά. Ο Ελληνας αγαπάει το θέατρο. Είμαι πολύ αισιόδοξος γι’ αυτό.

Βιοποριστικά φυσικά και μου στοίχισε, γιατί είμαι από αυτούς που ζουν μόνο από το θέατρο. Και το επίδομα δεν είναι αρκετό για να συντηρήσει μια οικογένεια. Απολαμβάνω τον ελεύθερο χρόνο, αλλά υπάρχει κι αυτό που λένε από πάντα, “όταν έχεις χρήματα δεν έχεις χρόνο και όταν έχεις χρόνο δεν έχεις χρήματα”. Εγώ αυτό το ζω».

 

ΚΑΤΙΑ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗ
Η ντίβα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΟΥΜΙΑΝΟΣ

«Από προσωπική άποψη, όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του ‘20 η κρίση και έκλεισαν τα θέατρα, απότομα αισθάνθηκα -και ντρέπομαι που το λέω- πως η οργανική μου ανάγκη ήταν να καθίσω σπίτι και να ξεκουραστώ. Δεν αισθάνθηκα καταπιεσμένη, το είδα ως ευκαιρία ανασυγκρότησης του εαυτού μου και ως προς τη δουλειά μου. Εχοντας βέβαια πάντα την επίγνωση ότι ζούμε μια τραγική περίοδο. Δεν ζω σε ένα ροζ σύννεφο. Ως παραγωγός, από την πρώτη στιγμή, το συζήτησα με τους συμπαραγωγούς μου και αποφασίσαμε να μην κάνουμε κάτι τη σεζόν 2020-2021 ή να κάνουμε έναν μονόλογο. Αλλά στο πίσω μέρος του μυαλού μου, επειδή είμαι ένας παρά πολύ διορατικός άνθρωπος, ήξερα ότι κατά 80% δεν πρόκειται να γίνει.

Το καλοκαίρι κάποιοι παραγωγοί ετοιμάζονται να βγουν, εγώ δεν πρόκειται να το κάνω, γιατί φοβάμαι. Και σαφώς βιοποριστικά καλύπτομαι από την τηλεόραση. Θα ήθελα όταν ξεκινήσω πάλι να μην έχω κανέναν φραγμό. Το λατρεύω το θέατρο, όπως λατρεύω και την τηλεόραση, αλλά δεν θέλω να δω τους θεατές με μάσκες και σε απόσταση. Οι καλλιτέχνες έχουν πληγεί πιο πολύ από όλους. Και το live streaming δεν είναι θέατρο. Αν και σέβομαι την ανάγκη του κόσμου να δει μια παράσταση, έστω και μ’αυτόν τον τρόπο.

Πιστεύω ότι από τον Σεπτέμβριο και μετά όλα θα αλλάξουν. Γιατί χάσαμε τη χαρά της ζωής και θα την αναζητήσουμε με ορμή τον Οκτώβριο. Αλλά, ποτέ η ζωή δεν είναι χωρίς εμπόδια. Και το πιο σημαντικό είναι να μη χάσουμε την ψυχή μας και πέσουμε σε κατάθλιψη. Γιατί όλα αλλάζουν».

 

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΗΣ
Ατόφιο Star quality

Total look, Christakis

«Το τελευταίο πράγμα που με απασχόλησε στην πρώτη καραντίνα ήταν πως έκλεισε το θέατρο. Ηταν τόσο πλατύ το φάσμα και είχα πολλά να διαχειριστώ. Θέματα σε σχέση με τους ανθρώπους που αγαπώ, σε σχέση με το παιδί μου (σ.σ.: έχει έναν γιο 12 ετών), σε σχέση με τον εαυτό μου, σε σχέση με αυτό που αποκαλούμε “ασύμμετρη απειλή”.

Πιστεύω πως τίποτα δεν μπορεί να μας σώσει παρά μόνο η προσωπική μας ευθύνη. Aμα περιμένουμε από την Πολιτεία να μας πει τι πρέπει να κάνουμε, είμαστε χαμένοι. Πρέπει ο καθένας από εμάς να πάρει την ευθύνη του εαυτού του.

Πέρασα πολύ χρόνο με τον εαυτό μου, είδα πολλές ταινίες και σειρές, διάβασα, ησύχασα, επαναπροσδιορίστηκα, αναμετρήθηκα με καταστάσεις και ανακάλυψα και ταλέντα που είχα. Oπως το να μαγειρεύω.

Νομίζω ότι από την κρίση θα βγει πιο έξυπνος αυτός που θα σταματήσει να γκρινιάζει γι’ αυτά που του συμβαίνουν. Eχουμε συνηθίσει να κουτσομπολεύουμε τα προβλήματα που έχουμε και δεν μπαίνουμε στη λύση. Το ακραίο, γιατί ακραίο είναι αυτό που ζούμε, βρίσκεται εκεί για να σε μάθει κάτι.
Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στη βολική μας συνήθεια κι αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε όλοι. Στον βαθμό βέβαια που έχουμε την υγεία μας.

Ολα θα επανέλθουν. Και το θέατρο θα ανοίξει, αλλά το θέμα δεν είναι αν θα ανοίξει, αλλά τι διάθεση θα έχει ο κόσμος.

Μου λείπει το θέατρο, ο κόσμος, οι αγκαλιές, τα αγγίγματα, οι αντιδράσεις στον δρόμο, με ενοχλεί που όταν πάμε να πλησιάσουμε κάποιον, αποτραβιόμαστε».

 

ΝΑΝΤΙΑ ΜΠΟΥΛΕ

Η πρωταγωνίστρια που έκρυβε μέσα της

Audrey new red dress,
Vassilis Zoulias. Top hat, Pericles Kondylatos.

Το πρώτο lockdown τη βρήκε να πρωταγωνιστεί στο «Chicago» στο θέατρο Ολύμπια.

«Στην αρχή το είχα πάρει πολύ χαλαρά. Μας είπαν δύο εβδομάδες, μετά πέρασαν οι δύο μήνες και τώρα νομίζω ότι έχουν περάσει δύο χρόνια. Ηταν μεγάλο σοκ γιατί δεν προλάβαμε ούτε καν να χαιρετηθούμε οι συνεργάτες στο θέατρο.

Στην πρώτη καραντίνα ήμουν κλεισμένη στο σπίτι με τον σύντροφό μου και διάβασα πολύ, μαγείρεψα πολύ, έκανα γυμναστική και δεν ζορίστηκα ψυχολογικά. Επίσης, δεν είχα κάποιον κοντινό μου άνθρωπο που να έχει ασθενήσει. Τώρα, ευτυχώς, στη δεύτερη καραντίνα έχω καθημερινά 10ωρα γυρίσματα για το σίριαλ “Αγγελική”, οπότε δεν καταλαβαίνω το κλείσιμο.

Μου λείπει πάρα πολύ το θέατρο. Και ως ηθοποιός, αλλά και ως θεατής, γιατί είμαι από τους ανθρώπους που βλέπουν πολύ θέατρο και παρακολουθώ και τα live streaming. Μου λείπει αυτή η επαφή. Το να είμαστε παρόντες κάποιοι άνθρωποι σε μια αίθουσα και να μοιραζόμαστε κάτι που συμβαίνει, αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την τεχνολογία.

Εχουμε φάει πολλά χαστούκια και κανείς, στα δελτία, στα sites, δεν αναφέρει πουθενά τους ηθοποιούς και τους μουσικούς, το πόσο έχουμε πληγεί. Σαν κάποιος να κατάπιε την τέχνη, να κατάπιε αυτόν τον κλάδο. Και είναι ένας μεγάλος, σημαντικός κλάδος.

Τι φαντάζομαι για το μέλλον; Θέλω να είμαι αισιόδοξη για την επόμενη σεζόν. Ολοι έχουμε ανάγκη να ξεκινήσουμε πάλι, να ανοίξουν οι αυλαίες, και ψυχολογικά και πρακτικά. Και νιώθω ότι όλοι είναι σ’ έναν δημιουργικό βρασμό. Ολοι θέλουν να ξεκινήσουν.

Με κάθε τρόπο οι ηθοποιοί είμαστε, νομίζω, άνθρωποι που δεν το βάζουμε εύκολα κάτω. Γιατί είναι ανάγκη μας το να παίζουμε.

Ποιο είναι το καλό της κρίσης; Οτι μάθαμε να μην αναβάλλουμε τα πράγματα. Εγώ προσωπικά ανακάλυψα ότι έχω περισσότερες αντοχές απ’ όσες πίστευα. Και πάντα, αλλά πάντα, και αυτό μας το έχει μάθει η Ιστορία, οι κρίσεις προσφέρουν ευκαιρίες».

 

ΠΑΝΟΣ ΚΑΤΣΑΡΙΔΗΣ
Ο επίμονος θεατρικός παραγωγός

Κοστούμι Ralph Lauren. Πουκάμισο και pochette, Christakis

Παραγωγός του μεγαλύτερου θεάτρου της Αθήνας, του «Παλλάς», καθώς και των θεάτρων «Ηβη» και «Αλκυονίς» που ανήκουν στις Θεατρικές Σκηνές. Είναι από τους πιο τολμηρούς, αφού μέσα στην κρίση αποφάσισε να ανεβάσει την υπερπαραγωγή «Τρίτο Στεφάνι» με όλους τους οιωνούς εναντίον του. Και από τους πιο αισιόδοξους. Μας εξηγεί το γιατί:

«Αυτή η υπερπαραγωγή στο “Παλλάς” έγινε πολύ συνειδητά, γνωρίζοντας τον κίνδυνο του τι μπορεί να συμβεί. Ωστόσο νιώσαμε τη δύναμη του θεάτρου μέσα σ’ αυτή την πανδημία. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν απίστευτη και τις 15 μέρες που πρόλαβε να παιχτεί, αλλά και με το online streaming.
Μια νέα συνήθεια που σίγουρα δεν μπορεί να υποκαταστήσει το θέατρο, αλλά ανοίγει έναν νέο δρόμο να ταξιδέψουν οι δουλειές μας σε κόσμο που δεν θα μπορούσε ποτέ να έρθει να τις δει.

Και θα εξηγήσω τι εννοώ. Ηταν πολύ συγκινητικό ότι Ελληνες σε όλο τον κόσμο είδαν το “Τρίτο Στεφάνι”, μέσω streaming. Η παράσταση μπήκε σε 23.000 σπίτια και σε 52 χώρες. Λάβαμε μηνύματα Ελλήνων από το Αμάν, το Ντουμπάι, τη Νέα Υόρκη, την Αυστραλία, το Λονδίνο, γεγονός που ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Το live streaming ανοίγει τη βεντάλια του κοινού. Παράδειγμα; Ενα sold out στο Παλλάς ισούται με 1.500 εισιτήρια, η συναυλία της Αννας Βίσση την Πρωτοχρονιά μπήκε σε 9.000 σπίτια, κάτι που ήταν ανέλπιστα καλό. Ως εταιρεία ξεπεράσαμε τα 45.000 εισιτήρια σε streaming.
Θα ήθελα, όμως, για να μη γίνει κάποια παρερμηνεία, να πω ότι είναι μια οικονομική ανάσα, αλλά δεν μπορεί να καλύψει τη ζημιά, ειδικά σ’ ένα θέατρο όπως το “Παλλάς”.

Θεωρώ πως η κανονικότητα στο θέατρο θα επανέλθει του χρόνου. Με στεναχωρεί γιατί για μένα, αλλά και για πολλούς άλλους, το θέατρο είναι τρόπος ζωής. Δεν μπορούμε να δούμε τους ανθρώπους μας, τους φίλους μας, δεν μπορούμε να αγκαλιαστούμε. Λένε ότι το πρώτο πράγμα που ανθεί μετά από μια κρίση είναι η τέχνη. Και είμαι πολύ αισιόδοξος για την επόμενη μέρα που θα έρθει. Οταν τελειώσει όλο αυτό, ο κόσμος θα αναζητήσει το θέατρο, το έχει ανάγκη η ψυχή του».

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗΣ
Ο master της σκηνοθεσίας

Παλτό, Sartor

Φέτος σκηνοθέτησε το sold out «Τρίτο Στεφάνι» στο «Παλλάς» που διεκόπη ξαφνικά, ενώ ήταν ήδη προπωλημένος ένας μήνας. Αρκετά επιλεκτικός, αλλά ταυτόχρονα ευέλικτος και πάντα ευφυής, μοιράζεται την άποψή του.

«Καταλαβαίνω ότι ο χώρος της ψυχαγωγίας, της εστίασης, του θεάτρου, όπου οι άνθρωποι συνωστίζονται, πλήττεται περισσότερο απ’ όλους. Νιώθω όμως μια απαξίωση από τα media και χαίρομαι που το περιοδικό σας ανοίγει αυτό το θέμα για τους καλλιτέχνες. Σε όλα τα ειδησεογραφικά sites, στα δελτία ειδήσεων, όταν μιλάνε για κλειστούς χώρους, κανείς δεν μιλάει για το θέατρο. Το λιανεμπόριο και η εστίαση βρίσκονται μόνο στο επίκεντρο.

Δεν αισθάνομαι όμως καμιά αδικία όποτε ανοίγουν τα καταστήματα, είναι μια καλή αρχή. Οπως έλεγε και ένας σκηνοθέτης, το θέατρο είναι μεταδοτικό.

Τι καλό μπορεί να βγει μέσα από αυτή την κρίση; Οσον αφορά εμένα, με έβαλε να σκεφτώ για τα πράγματα που θέλω να κάνω. Ηδη αποφάσισα να μην παίξω, είχα πολύ χρόνο να καθίσω και να διασκευάσω το “Τρίτο Στεφάνι”. Και σκέφτηκα πολλά πράγματα για το πώς θέλω να υπάρχω εγώ από δω και πέρα και ως καλλιτέχνης, αλλά και ως άνθρωπος.

Στην πανδημία πήρα μια απόσταση από τα πράγματα και άρχισα να κάνω μια ζωή που χρόνια επιζητούσα να κάνω και δεν μου το επέτρεπαν οι συνθήκες. Δηλαδή, άρχισα να κοιμάμαι νωρίς, στις 12.30 το βράδυ και να ξυπνάω νωρίς, στις 8.30 το πρωί. Αρχισα να γυμνάζομαι, να κάνω διατροφή και να μη διαχέομαι με τους ανθρώπους. Γιατί, εκ των πραγμάτων, ένας άνθρωπος που κάνει τη δική μου δουλειά διαχέεται. Το lockdown με έφερε πιο κοντά στο κέντρο μου.

Τι φαντάζομαι για την επόμενη μέρα; Είμαι αισιόδοξος. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και θέλει να βρίσκεται με άλλους ανθρώπους».

 

ΠΑΝΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
Με τον αέρα του διεθνή

Τ-uxedo, Ralph Lauren. Βlack ties, Sebago

Φέτος είχε προγραμματίσει να παίξει στην επιθεώρηση του Φοίβου Δεληβοριά που θα ανέβαινε τον Μάρτιο στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, αλλά η παράσταση αναβλήθηκε για το καλοκαίρι.

«Το πρώτο lockdown το πέρασα τον Μάρτιο στο Λος Αντζελες, στα γυρίσματα της σειράς “Selena”, και το δεύτερο στην Αθήνα. Τώρα ετοιμάζομαι να ξεκινήσω πρόβες για τον “Ορέστη”, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, που θα ανέβει το καλοκαίρι στην Επίδαυρο.

Σ’ αυτή την κρίση, αποφάσισα να ασκήσω την υπομονή μου και την ενσυναίσθησή μου στο γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι περνάνε πολύ χειρότερα από μένα, οπότε βλέπω τι μπορώ να κάνω για τους άλλους και πώς μπορώ να βοηθήσω. Αυτό ακονίζω, δηλαδή το να βγω από τον δικό μου μικρόκοσμο.
Δεν πιστεύω ότι η κρίση μάς έκανε καλύτερους ή χειρότερους. Κάθε κρίση είναι μια καλή ευκαιρία για να βγάλουμε προς τα έξω τον αληθινό μας εαυτό ή να βρει την ευκαιρία να εκδηλωθεί κάτι που κρύβουμε μέσα μας. Αυτό μας το έχει διδάξει η Ιστορία. Κατά τη διάρκεια καταστροφών ή παγκοσμίων πολέμων, άλλοι άνθρωποι βρήκαν την ευκαιρία να γίνουν ήρωες, βοηθώντας ή ακόμη θυσιάζοντας την ίδια τους τη ζωή, και άλλοι βρήκαν την ευκαιρία να γίνουν μαυραγορίτες. Οπότε η κρίση από μόνη της δεν έχει αρνητικό ή θετικό πρόσημο.

Αυτά που λένε συνήθως, ότι θα ψαχτούμε με τους εαυτούς μας, δεν τα πολυπιστεύω. Οποιος ήθελε να ψαχτεί με τον εαυτό του δεν περίμενε την κρίση για να το κάνει. Ισως να μας παρακινήσει να γίνουμε πιο επιεικείς και πιο συνειδητοί. Σκέψου πως στην Αμερική χρειάστηκε να γίνει το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους για να μάθουν οι Νεοϋορκέζοι το όνομα του γείτονά τους. Αυτή είναι μια άμεση ευκαιρία για σύμπνοια.

Τι μου λείπει; Οι άνθρωποι. Αυτά που μου αρέσουν, όπως η επαφή μου με τη φύση, οι περιπλανήσεις στα βουνά, μπορώ να τα κάνω. Μου λείπει το θέατρο ή το να παίζω μουσική σε σκηνές όπου έχω άμεση επαφή με άλλους και τους κάνω να αισθάνονται. Αυτό το μοίρασμα που συμβαίνει μέσα στους χώρους τέχνης μού λείπει».

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ
Η ντάμα

Πρωταγωνίστρια στις «Αγριες Μέλισσες» και μία από τις πιο σημαντικές ηθοποιούς της γενιάς της. Τα τελευταία 10 χρόνια ερμήνευε, με εξαιρετική επιτυχία, τον μονόλογο του Αντώνη Τσιπιανίτη «Η Πόρνη από Πάνω», σε κατάμεστα θέατρα.

«Οταν κόπηκε η παράσταση απότομα, μούδιασα. Οπως όλοι οι ηθοποιοί. Γιατί είναι κάτι που κανείς δεν φαντάζεται ότι θα χρειαστεί κάποτε να αντιμετωπίσει. Είναι μια ματαίωση. Τι θα γίνει με το θέατρο στο μέλλον κανείς δεν ξέρει να πει. Πλήττεται η δουλειά μας καίρια και έχει αφήσει και πολύ κόσμο χωρίς δουλειά εκτός από εμάς τους ηθοποιούς- εννοώ τεχνικούς, φωτιστές, ενδυματολόγους, σκηνογράφους. Το θέατρο είναι ένα ολόκληρο σύμπαν».

Η ίδια νιώθει τυχερή που συμμετέχει στο σίριαλ και δεν σταμάτησε να εργάζεται, αλλά έχει πολλούς φίλους που οικονομικά βρίσκονται στο ναδίρ.

«Από την άλλη μεριά, πιστεύω ότι όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα, το θέατρο θα ανθήσει και πάλι. Το θέατρο είναι ένα είδος που δεν πρόκειται να σβήσει ποτέ. Ζούμε ένα πένθος, αλλά θα περάσει, όπως περνάνε τα πάντα. Το θέατρο είναι ανάγκη, όπως είναι το ψωμί και το νερό, για τον άνθρωπο. Είναι θεραπευτική διαδικασία, οπότε ό,τι και να λέω εγώ, έχει τη δική του αποστολή. Οπως λειτουργούσε από την αρχαιότητα και δεν σταμάτησε ποτέ, έτσι θα συνεχίσει να λειτουργεί και μετά απ’ όλο αυτό που συμβαίνει, γιατί απευθύνεται στις ψυχές μας. Οπότε, αυτό που συμβαίνει τώρα το βλέπω ως ένα διάλειμμα, ως μια δοκιμασία που συμβαίνει φυσικά σε όλα τα θέατρα του κόσμου. Σύντομα θα ανοίξουν πάλι όλες οι σκηνές. Το θέατρο είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της Τέχνης, απλά τώρα βρίσκεται στην Εντατική».

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Η ανερχόμενη δύναμη

Τuxedo, Sartor. Στέμμα, Pericles Kondylatos

Από τους καλύτερους και πιο περιζήτητους ηθοποιούς της γενιάς του, δημιουργός της παράστασης «Ο Αρίστος», που αποθεώθηκε από κοινό και κριτικούς και πρωταγωνιστής φέτος στη σειρά του MΕGΑ «Σχεδόν Ενήλικες». Αν και πολύ νέος, θεωρείται ήδη ένας από τους σημαντικούς ανθρώπους του χώρου του και οι δουλειές πάντα συζητιούνται.

«Είναι η χειρότερη περίοδος που μπορώ να θυμηθώ από τότε που τελείωσα τη σχολή μου. Ούτε στην οικονομική κρίση ήταν έτσι. Αντιθέτως, η οικονομική κρίση όταν ξεκίνησε έδωσε στο θέατρο μια άνθηση. Αυτή τη φορά θεατρικά -για να μην ωραιοποιούμε τα πράγματα- είναι μια πανωλεθρία. Αλλά και μουσικά, γιατί σκηνοθετώ και μουσικές παραστάσεις. Μουσικοί και ηθοποιοί βιώνουμε τη χειρότερή μας περίοδο. Από την άλλη, παρατηρείς ότι υπάρχει μια αξιοπρέπεια, οι άνθρωποι το παλεύουν, βρίσκουν τρόπους να επικοινωνήσουν την τέχνη τους.

Ολοι κάνουμε υπομονή να έρθει το καλοκαίρι. Δεν θέλω να εικάζω, γιατί ο καθένας έχει και μια άποψη. Ευτυχώς που κάνω τηλεόραση και δεν έχω πέσει στη μαυρίλα και τη ματαίωση. Εχω μια καθημερινή ρουτίνα. Γιατί εντάξει, πόσο να μαγειρέψεις, πόσο να διαβάσεις, πόσο να διαλογιστείς, πόσο Netflix να δεις.

Υπάρχει μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ των ηθοποιών. Σαν να ήρθαμε όλοι πιο κοντά. Τι καλό μπορεί να προκύψει απ’ αυτό; Το μόνο αισιόδοξο είναι ότι η ανάγκη του κόσμου να βγει από το σπίτι και να έρθει και πάλι σε επαφή με τους καλλιτέχνες έχει ενταθεί. Δεν μπορεί να ενταχθεί στους κανόνες μιας digital ζωής αυτό που κάνουμε. Και το θέατρο ποτέ δεν έπαψε να ανασταίνεται. Το φως στο τούνελ είναι το γεγονός ότι το θέατρο είναι συνυφασμένο με τη ζωντανή επαφή, με την έξοδο, με την κοινωνικοποίηση. Και θεωρώ πως, όπως συνέβη και με την οικονομική κρίση, έτσι και τη μετά COVID εποχή θα είναι από τα πιο ευνοημένα στοιχεία της ζωής μας».

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΑΝΙΩΤΗΣ
Ο τολμηρός

Total look, Christakis

«Η πρώτη καραντίνα με βρήκε στο «YFSF» και στο έκτο επεισόδιο κόπηκε. Στη δεύτερη καραντίνα μού συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα που με σημάδεψαν. Γεννήθηκε ο γιος μου στις 14 Ιουνίου και έζησα και τον θάνατο του πατέρα μου στις 30 Δεκεμβρίου. Δύο οριακά γεγονότα που άλλαξαν όλη τη ζωή και τις προτεραιότητές μου.

Αν μας έμαθε κάτι όλο αυτό; Σταματήσαμε τις κοσμικές ταχύτητες στις οποίες τρέχαμε, κλειστήκαμε σπίτι μας και πήραμε και μια αίσθηση ματαιότητας. Και όταν τελειώσει, αλλιώς θα εκτιμήσουμε την όποια ελευθερία μας. Αλλιώς θα εκτιμήσουμε τις αγκαλιές μας, τα τραγούδια μας, τα φιλιά μας, θα νιώσουμε ευγνωμοσύνη.

Υπάρχει μια φράση που ακούγεται και με ενοχλεί: «Επιστροφή στην κανονικότητα». Ελπίζω να μην επιστρέψουμε σε αυτό το πράγμα που ζούσαμε και να δημιουργηθεί ένας νέος τρόπος ζωής.

Ποια θα είναι η επόμενη μέρα στο θέατρο; Ελπίζω να σταματήσει το live streaming. Κατανοώ την ανάγκη των παραγωγών και του κοινού, αλλά είναι ένα άλλο είδος. Ελπίζω να συνεχίζω να παίζω στο θέατρο, να παίζω με την μπάντα μου μουσική με κοινό και όχι σε live streaming, και εύχομαι να ξαναρχίσουμε να είμαστε κοντά. Αγαπάω τον Τζορτζ Οργουελ, αλλά δεν θέλω να ζήσω μια οργουελική πραγματικότητα.

Σε εποχές ακραίου φόβου σαν αυτή που ζούμε τώρα, δεν το έχω πει εγώ, το έχει πει πολύ ωραία ένας ροκ σταρ, όταν βλέπουμε δυσάρεστα πράγματα στην τηλεόραση, όπως θανάτους καταστροφές και πείνα, ο τρόπος να ξορκίσουμε το κακό είναι να το υπερκαταναλώνουμε και αυτό θα συμβεί και σε εμάς».

 

ΝΑΝΤΙΑ ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΗ
Το «αστείο κορίτσι»

Δημιουργία Dimitris Dassios.
Over-the-knee boots, Ria Lambrinoudi

«Θα συνεχίζαμε (ναι, ξεκινώ με δυνητική ευκτική) στην εναλλακτική σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής το “Into the Woods” σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μπογδάνου. Είχε διακοπεί, εν μέσω μεγάλης επιτυχίας, λόγω COVID την προηγούμενη σεζόν, οπότε γεμάτοι απογοήτευση και ανυπομονησία συμφωνήσαμε τη συνέχιση της παράστασης για Δεκέμβριο και Ιανουάριο. Ημασταν δε σίγουροι πως, μέχρι τότε, θα είχαμε πια ανοιχτά θέατρα και οι ρυθμοί της πανδημίας θα είχαν πέσει αισθητά. Διαψευστήκαμε, αλλά ξεκινήσαμε πρόβες σε μια μάλιστα χρονική περίοδο όπου το να ανέβει τελικά η παράσταση ήταν απίθανο.

Πώς δημιουργείς μέσα στην αδιαπραγμάτευτη επίγνωση της ματαιότητας; Με ευγνωμοσύνη για το προνόμιο να απολαμβάνουμε τη μαγεία της μουσικής και του λιμπρέτου του Σόντχαϊμ, για την τύχη να έχεις δουλειά τέτοια περίοδο ή και μόνο για τη δυνατότητα της αναδημιουργίας; Με άρνηση να μπούμε στη διαδικασία και θυμό; Με προφυλάξεις για την πιθανή πρεμιέρα με μάσκες, με επαναπροσδιορισμό της σκηνοθεσίας; Με εκνευρισμό ή χαρά; Με αγάπη ή φόβο; Με πίστη ή ρεαλισμό; Εν τέλει, η παράσταση ακυρώνεται, οι πρόβες σταματούν.

Και μετά; Μετά βαθιά ανάσα και αποδοχή. Και ύστερα; Υστερα φως και κάτι νέο ξεκινάει.

Δεν θα είναι αυτή η παράσταση, δεν θα είμαστε ίδιοι εμείς, ούτε όμως εσείς. Το έργο είναι πια η ίδια η αλλαγή και πρωταγωνιστούμε όλοι.

«Σσσσς, ακούς; Κάτι παίρνει τον δρόμο του», Σάμιουελ Μπέκετ».

 

ΓΙΟΥΛΙΚΑ ΣΚΑΦΙΔΑ
Non stop ηθοποιός

Δημιουργία Deux Hommes. Πέδιλα, Ria Lambrinoudi

«Στην πρώτη καραντίνα έκανα πρόβες στο θέατρο “Βέμπο” για το έργο “Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια” και βρισκόμουν σε συζητήσεις για μια τηλεοπτική σειρά. Η αλήθεια είναι ότι πάγωσα, δεδομένου ότι η δουλειά μας ενέχει και μια ανασφάλεια παραπάνω, γιατί κάθε σεζόν ψάχνουμε να βρούμε τι θα κάνουμε. Αγχώθηκα πάρα πολύ φυσικά και για το θέμα της υγείας, που είναι και το πιο σημαντικό και πάνω από εμάς.

Οσον αφορά στο θέατρο, νομίζω ότι τα πράγματα είναι πιο ρευστά από ποτέ και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί. Προσωπικά, κάποια στιγμή χαλάρωσα και έφυγε η ανασφάλεια που με διακατέχει για το αν είμαι δημιουργική ή όχι, γιατί μείναμε όλοι στάσιμοι. Σαν να κάναμε όλοι μια παύση στις ζωές μας. Είδα ταινίες, διάβασα, αθλήθηκα περισσότερο.

Ευτυχώς που η δεύτερη καραντίνα με βρήκε στα γυρίσματα της σειράς “Εξαψη” στο MEGA και δεν την καλοκατάλαβα. Δουλεύω καθημερινά 10 ώρες, έρχομαι σπίτι, διαβάζω για το αυριανό γύρισμα, ξεκουράζομαι, τρώω, κοιμάμαι και κάνω λίγο τρέξιμο. Και δεν έχω την οικονομική ανασφάλεια που είχα πριν. Απλά είμαι λίγο πιο προσεκτική, λαμβάνοντας τα μέτρα προστασίας.

Τι καλό βγαίνει από την κρίση; Νομίζω η φράση “ουδέν κακό αμιγές καλού” είναι μια φράση που τη λέμε για παρηγοριά. Για να πάρουμε κουράγιο. Πιστεύω όμως, ότι αποκτήσαμε τη γνώση ότι δεν είμαστε ανίκητοι ως ανθρώπινο είδος και ό,τι ψήγματα υπεροψίας έχει ο καθένας μέσα του να τα καταλαγιάζει. Γιατί μπορεί να κάνουμε σχέδια και να έρθει ένας αόρατος ιός που να τα ανατρέψει όλα στα ξαφνικά. Εγώ βρήκα την ευκαιρία να κάνω πράγματα εκτός δουλειάς. Γιατί για μένα όλες οι χαρές και οι λύπες αφορούσαν στη δουλειά. Ε, βρήκα την ευκαιρία να κοιτάξω λίγο περισσότερο τον εαυτό μου.

Ελπίζω ο κόσμος να μη φοβηθεί να ξαναμπεί στο θέατρο, γιατί το θέατρο δεν είναι το παντεσπάνι στην ψυχή των ανθρώπων, όπως μας αντιμετωπίζουν πολλοί, είναι το ψωμί της ψυχής και είναι αναγκαίο».

 

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ
Ο θεατράνθρωπος

Total look, Vardas

Η πανδημία ακύρωσε την παράστασή του «Κάθε Τρίτη με τον Μόρι» στο θέατρο «Ιλίσια», στην οποία ήταν και παραγωγός, και το ανέβασμα του «Βιολιστή στη Στέγη» στο «Ακροπόλ». Δεν ανήκει ούτε στους αισιόδοξους, ούτε στους απαισιόδοξους, αλλά σε αυτούς που επιμένουν και περιμένουν.

«Είναι περιττό να ξαναπούμε για το πόσο πολύ έχει πληγεί ο πολιτισμός. Και θεωρώ ότι το live streaming είναι ένα υποκατάστατο. Το θέατρο δεν έγινε για να το βλέπεις από το κινητό. Επίσης υπάρχει τεράστιος κίνδυνος, επειδή ο άνθρωπος εθίζεται, είναι προσαρμοστικό ον, να γίνει καθεστώς. Κάτι το οποίο θα ήταν ολέθριο.

Την κρίση τη βιώνω διπλά και ως παραγωγός και ως ηθοποιός. Εχω το θέατρο “Ιλίσια” 10 χρόνια και πρώτη φορά περνάω τόσο δύσκολα. Hδη έχω χάσει 200.000 ευρώ και περιμένω από την Πολιτεία να τηρήσει τις υποσχέσεις της. Το θέατρο είναι μια πάρα πολύ φτωχή τέχνη. Μπορεί να κάνεις τζίρο 500.000 ευρώ και να μπεις και 20.000 ευρώ μέσα. Τα έξοδα, ακόμη και με το θέατρο κλειστό, τρέχουν. Δεν είναι εύκολο σπορ.

Θεωρώ πως αν δεν γίνει κάτι τώρα από την Πολιτεία, θα είναι δύσκολα τα πράγματα την επόμενη σεζόν. Τον ασθενή πρέπει να τον βοηθάμε όταν είναι στην Εντατική και όχι μετά θάνατον. Και το θέατρο αυτή τη στιγμή είναι μεταξύ Εντατικής και θανάτου. Πολύ φοβάμαι ότι του χρόνου οι παραγωγές θα είναι πολύ φθηνές σε κόστος και θα δούμε να ανεβαίνουν 1.000 μονόλογοι με μια καρέκλα και ένα μαύρο πανί.

Προσωπικά, νομίζω ότι αρχίζω να παθαίνω ιδρυματισμό. Στην αρχή θέλησα να συμβάλω στην πειθαρχία, μελέτησα, διάβασα, αναθεώρησα, ήρθα πιο κοντά με την οικογένειά μου και τα παιδιά μου, αλλά μετά ζορίστηκα. Σαφώς υπερέχει η συλλογική ευθύνη. Αλλά αισθάνομαι άσχημα. Διάβασα όλα τα έργα που είχα στο μυαλό μου, όλο τον Σαίξπηρ, αλλά και πάλι κουράστηκα.

Τι καλό βγαίνει απ’ όλο αυτό; Νομίζω καταλάβαμε την αναγκαιότητα του χρόνου. Τρέχαμε πάρα πολύ, με ιλιγγιώδεις ταχύτητες σ’ όλα και δεν προλαβαίναμε να χαρούμε τίποτα. Νομίζαμε ότι βλέποντας μια εικόνα έχουμε πάρει και την πληροφορία, αλλά δεν είναι έτσι. Η πληροφορία είναι πίσω από την εικόνα. Μας δόθηκε χρόνος και η ευκαιρία να σκεφτούμε πιο ήρεμα τα πράγματα. Και όταν σκέφτεσαι πιο ήρεμα, πας βαθύτερα. Κατά τ’ άλλα, μας υπενθύμισε πως, όπως από κάτι αόρατο έχουμε έρθει, έτσι και από κάτι αόρατο μπορεί να εξαφανιστούμε».

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΟΘΩΝΑΙΟΣ
Ο mainstream αντιστάρ

Τuxedo Sartor. Dan loafers, Sebago.

Από τους πιο σημαντικούς ηθοποιούς της γενιάς του, με πρωταγωνιστικούς ρόλους σε παραστάσεις όπως η «Μεγάλη Χίμαιρα» και ο «Πέερ Γκυντ». Ταυτόχρονα είναι αρκετά mainstream, έχοντας πάντα την αίσθηση του μέτρου.

«Η κρίση παγκοσμίως για τους ηθοποιούς δεν είναι μια καλή περίοδος, δεν έπληξε μόνο εμάς. Ηρθα σε επαφή με το θέατρο φέτος κάνοντας live streaming τη “Μεγάλη Χίμαιρα”. Τρεις παραστάσεις παίζαμε και ταυτόχρονα μεταδιδόταν. Από την άλλη, είμαι προσαρμοστικός άνθρωπος, μου αρέσουν οι προκλήσεις, μου αρέσει το καινούριο, οπότε ανταποκρίθηκα σε αυτό. Και επειδή ήταν live είχε πολύ θερμή ανταπόκριση. Οι άνθρωποι δεν είχαν την αίσθηση ότι έβλεπαν κάτι μαγνητοσκοπημένο. Σαφώς, όμως, η ζωντανή επαφή, αυτή η ιεροτελεστία μεταξύ ηθοποιών και κοινού, δεν μπορεί να αντικατασταθεί. Νομίζω ότι του χρόνου θα επέλθει η κανονικότητα προς το τέλος της χρονιάς.

Φέτος, επειδή έχω ανάγκη να έχω μια καθημερινότητα, έκανα την εκπομπή “Το Πρωινό” και τα podcast γιατί δεν θα μπορούσα με τίποτα να είμαι στο σπίτι και να κάθομαι. Τώρα που έφυγα από την εκπομπή κάθομαι και το καλοκαίρι θα πάω στην Κίνα για την πρεμιέρα της ξενόγλωσσης ταινίας που γύρισα εκεί. Αναβλήθηκε πέρυσι η πρεμιέρα στη Σανγκάη, αλλά ελπίζω να γίνει φέτος. Γενικά είμαι πολύ αισιόδοξος άνθρωπος και πιστεύω πως όπου και να πας, η αγάπη θα σε βρει. Και το θέατρο είναι αγάπη, είναι κάτι ζωντανό, είναι κάτι που δεν τελειώνει ποτέ.

Ελπίζω ότι αυτή η παύση θα φέρει κάτι καινούριο στον χώρο μας. Θα μας οδηγήσει σε κάτι καλύτερο, θα βγούμε πιο ώριμοι και πιο δημιουργικοί. Θα δούμε ποια είναι η νέα ανάγκη του κοινού που σίγουρα έχει αλλάξει πολύ. Εγώ προσπαθώ να είμαι στη λύση. Δεν μου αρέσει να περιορίζομαι στη ζωή μου. Κοιτάω τι μπορώ να κάνω, πέρα από το θέατρο. Δοκιμάζω κι άλλα πράγματα. Θέλω να προσαρμόζομαι. Ολα γίνονται. Και δεν είναι μόνο το θέατρο – και στις επιχειρήσεις τις μεγάλες με τηλεργασία δουλεύουν, οπότε τώρα είμαστε στη συνθήκη του live streaming. Απλώς χρειάζεται να εξασκήσουμε την υπομονή μας μέχρι να τελειώσει όλο αυτό. Γιατί θα τελειώσει, δεν είναι στο χέρι του».

 

ΓΙΩΡΓΗΣ ΤΣΟΥΡΗΣ
Βραβειο χορν 2020

Βlazer, Sartor. 
Ζιβάγκο, Zara

Πέρσι κέρδισε το Βραβείο Χορν ως ο καλύτερος ηθοποιός της χρονιάς και θεωρείται ένας από τους πιο φρέσκους δημιουργούς, έχοντας στρέψει όλα τα βλέμματα πάνω του.

«Η καραντίνα με βρήκε παίζοντας στο έργο που έγραψα, τα “170 τετραγωνικά”. Μόλις ξεκινούσε η τέταρτη σεζόν, καταφέραμε να παίξουμε τέσσερις παραστάσεις και κατέβηκε. Ευτυχώς που υπάρχει η σειρά “Χαιρέτα μου τον Πλάτανο” και μπόρεσα να εξισορροπήσω την απώλεια του θεάτρου.

Το θέατρο για μας τους ηθοποιούς δεν είναι απλά μια δουλειά, είναι ένα modus vivendi, είναι η ζωή μας και κατά κάποιο τρόπο το να μην παίζουμε είναι σαν να μας πήραν ένα κομμάτι της ψυχής μας.

Τι καλό μπορεί να μάθουμε μέσα από την κρίση αυτή; Τι αξία έχουν τα πράγματα που θεωρούμε αυτονόητα και δεδομένα όταν μας τα στερούν. Αλλά εγώ αυτό το γνώριζα και πριν για το θέατρο.

Προσωπικά, μέσα σ’ όλο αυτό που συμβαίνει παγκόσμια, είμαι τυχερός για τρεις λόγους. Πρώτον, βρήκα χρόνο να μπορέσω να δεθώ και να βρεθώ πιο κοντά με την οικογένειά μου, δεύτερον, παίζω στην τηλεόραση και μπορώ να νιώθω δημιουργικός και, τρίτον, είχα την ικανότητα να γράψω κάποια πράγματα, να εξελίξω κάποια project που είχα στο μυαλό μου.

Τι φαντάζομαι για το μετά; Εχω δύο φωνές μέσα μου. Η μία λέει ότι οι μεγάλες ηλικίες που πάντα στήριζαν το θέατρο θα φοβηθούν, αλλά υπάρχει και μια άλλη φωνή, που είναι ίσως πιο ισχυρή και την ακούω συχνά από τους ομότεχνούς μου, η οποία λέει ότι ο κόσμος διψάει, όπως κι εμείς, να επιστρέψει στο θέατρο. Και σ’ αυτή τη φωνή θα δώσω μεγαλύτερη σημασία.

Αυτό που με κρατάει αισιόδοξο και ενεργοποιημένο να επιστρέψω στις πρόβες και τις παραστάσεις σύντομα είναι η σκέψη ότι η αγάπη για την τέχνη ενώνει πολλούς ανθρώπους. Και μέσα σ’ αυτή τη συγκυρία που τη χάσαμε μας ένωσε και εμάς σ’ ένα κοινό σκοπό και μας έδωσε τη δύναμη κάποιες πληγές να τις γιατρέψουμε πιο εύκολα. Δεν θα μπούμε στο πρόβλημα, θα μπούμε στη λύση».

 

ΜΙΜΗ ΝΤΕΝΙΣΗ

Η σταρ

Τα τελευταία 7 χρόνια κάνει τις πιο πετυχημένες σε εισπράξεις παραστάσεις της χρονιάς, με τα έργα «Σμύρνη μου Αγαπημένη», και «Από Σμύρνη Θεσσαλονίκη».

«Ηταν ένα πολύ βίαιο σταμάτημα αυτό που έγινε τον Οκτώβριο, γιατί είχαμε κάθε μέρα 1.000 άτομα κοινό. Και έμειναν μέσα στο θέατρο τα ρούχα, τα προσωπικά μας αντικείμενα και το συναίσθημα που είχαμε ήταν όπως κάποιου που τον διώχνουν απ’ το σπίτι του. Το θέμα δεν είμαι εγώ, όμως ως υπεύθυνη ενός τέτοιου θιάσου, 30 ατόμων και 100 τεχνικών, δεν μπορώ να πω “α, εγώ είμαι καλά, δεν με ενδιαφέρει τι θα απογίνουν οι άλλοι”. Εχεις μια ενσυναίσθηση. Παίζουμε όλοι μαζί 7 χρόνια, είμαστε σαν οικογένεια. Είμαι αισιόδοξη ότι τον επόμενο χειμώνα θα επανέλθουμε στην κανονικότητα και ο κόσμος θα ορμήσει στα θέατρα. Θα τα γεμίσει.

Ισως επειδή τα είχαμε όλα δεδομένα, εκτιμήσαμε την αξία του θεάτρου, του σινεμά, τις συναντήσεις με τους φίλους μας. Τώρα δεν είναι έτσι. Μας έμαθε ο COVID να μην αναβάλλουμε ό,τι γεμίζει την ψυχή μας. Γιατί το σώμα βολεύεται, η ψυχή δεν βολεύεται. Θέλει διασκέδαση, θέλει παρέες, θέλει φιλίες, θέλει αγκαλιές. Επίσης, πιστεύω ότι κάποια θέατρα του χρόνου δεν θα μπορέσουν να ανοίξουν πάλι, αλλά οι ηθοποιοί έχουν τόσο πάθος γι’ αυτό που κάνουν και κάποιοι θα το κάνουν και εις βάρος των οικονομικών τους προκειμένου να παίξουν.

Σημαντικό είναι να σκεφτούμε και το ρεπερτόριο. Γιατί αν ανεβάσεις έργο που έχει σχέση μ’ αυτό που μας συμβαίνει και την κλεισούρα, θα είναι απωθητικό. Επίσης, το να κάνεις κάτι το οποίο θα είναι και πολύ “τρα-λα-λα”, πάλι μπορεί να είναι αποτρεπτικό».

 

ΜΥΡΤΩ ΑΛΙΚΑΚΗ

Η ήρεμη δύναμη

Sparkling body, Dimitris Petrou. Ηeadpiece, Pericles Kondylatos. Πέδιλα, Ria Lambrinoudi

Το δεύτερο lockdown τη βρήκε πέντε μέρες πριν κάνει πρεμιέρα στον «Θεό της Σφαγής», σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη, στο θέατρο «Αθηνά».

«Οταν μας το ανακοίνωσαν θα έλεγα ότι το πήρα πολύ ψύχραιμα. Το προαισθανόμουν, το περίμενα να συμβεί.

Πώς βιώνω το lockdown; Με στωικότητα, αρκετά συνειδητά, προσπαθώ να μην κάνω μαύρες σκέψεις, άσχετα αν είναι και μέρες που λυγίζω και με εκνευρίζει το γεγονός ότι δεν μπορώ να βγω πουθενά έξω και τα βράδια αναγκαστικά πρέπει να είμαστε όλοι κλεισμένοι στο σπίτι μας. Από την άλλη, πρώτη φορά βρέθηκα με τόσο πολύ ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή μου και αυτό μου έδωσε και μια ανάσα, μια ευκαιρία ανασυγκρότησης. Σε γενικές γραμμές είμαι καλά, αλλά θέλω να τελειώσει.

Τι θα συμβεί την επόμενη μέρα στο θέατρο; Ο κόσμος έχει αποδείξει πως κάθε φορά που χαλαρώνουν τα μέτρα, έχει τρομερή ανάγκη να κινηθεί και να βγει. Θα αναζητήσει να κάνει όλα όσα έχει στερηθεί προηγουμένως. Πρέπει επίσης να πούμε ότι το θέατρο είναι, όπως αποδείχτηκε, το πιο ασφαλές μέρος.

Τι μάθαμε από την κρίση; Πιστεύω πως πολλά περισσότερα μαθαίνουμε από τις δυσκολίες, παρά από τις ευκολίες. Για τον καθένα είναι ξεχωριστό το μάθημα. Ισως καταλάβαμε τη σημασία του αυτονόητου. Πως δεν είναι κάθε μέρα γιορτή, πως πρέπει να μάθουμε να είμαστε καλά και να αντέχουμε τον εαυτό μας. Αυτό φυσικά αν δεν έχεις βιοποριστικό πρόβλημα, γιατί καταλαβαίνω ότι εκεί θα υπάρξει ιδιαίτερο ζόρι.

Εγώ ευτυχώς οικονομικά δεν ζορίζομαι ιδιαίτερα, γιατί είχα προνοήσει το τελευταίο διάστημα. Αλλά πιστεύω ότι με όλα αυτά που ζούμε, ειδικά εμείς οι Δυτικοί που είμαστε πιο καλομαθημένοι, μαθαίνουμε πως δεν χρειάζονται και πολλά πράγματα για την ευτυχία. Και μαθαίνουμε επίσης να μην είμαστε εγωιστές και αχάριστοι».

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΟΥΔΑΡΟΣ
Ο «ποιοτικός» κωμικός

Κοστούμι, Brooks Brothers. Pochette, Sartor. Πουκάμισο, Christakis

Η καραντίνα τον βρήκε στις πρόβες της παράστασης «Εταιρεία Διαζυγίων» που ετοίμαζε στο θέατρο «Αλκυονίς», σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή. Ανήκει στους ψύχραιμους.

«H καραντίνα με έβαλε να σκεφτώ, όπως συνέβη σε όλους μας, το πώς θα επιβιώσουμε οικονομικά. Και σε έναν κλάδο με τεράστια ανεργία. Σκέψου ότι εγώ είμαι από τις καλές περιπτώσεις. Από αυτούς που κάθε χρόνο παίζουν. Από τις 13 Μαρτίου, που έκλεισαν τα θέατρα, έχω κάνει μόνο 5 παραστάσεις, το καλοκαίρι. Οπότε, πόσες καβάντζες να έχεις; Στο θέατρο, όπως πια γνωρίζει κι ο κόσμος, και επιτυχία να κάνεις, δεν είναι τόσα τα οικονομικά οφέλη ώστε να σου επιτρέπουν να κάνεις μεγάλες αποταμιεύσεις.

Επίσης επηρεάζει το ψυχολογικό. Οι ηθοποιοί έχουμε μάθει να εκφραζόμαστε με ένα κοινό. Και οι οδηγίες μάς λένε να κλειστούμε σπίτι. Με όσους μιλάω βρίσκονται “στα ταβάνια”. Να δεις ότι οι ψυχολόγοι δεν θα προλαβαίνουν να κλείνουν ραντεβού.

Τι καλό βγήκε; Λένε πως ήταν η ευκαιρία να φτιάξουμε τα συρτάρια όχι μόνο του σπιτιού μας, αλλά και της ψυχής μας. Τίποτε από τα δύο δεν έκανα. Είχα φόβο και πανικό για το άγνωστο. Την καραντίνα που περνάμε τώρα τη βλέπω πιο ψύχραιμα, αλλά είναι και πιο σωρευτική η κούραση μέσα μου.
Στην πρώτη καραντίνα μαγείρεψα πολύ, τώρα όχι τόσο. Ευτυχώς που είχα κάποιους μήνες και την τηλεοπτική υποχρέωση στο «J2US» και έβγαινα τρεις μέρες την εβδομάδα από το σπίτι, οπότε δεν το πολυκατάλαβα το κλείσιμο. Τώρα κάπως το καταλαβαίνω. Μένω και δυο μέρες κλεισμένος στο σπίτι, χάνω τις μέρες, τον χρόνο, ξενυχτάω βλέποντας σίριαλ…

Το καλοκαίρι πιστεύω θα βγουν οι πρώτες περιοδείες. Τη φετινή σεζόν τη θεωρώ χαμένη. Αλλά είμαι αισιόδοξος. Γιατί ο άνθρωπος, από άμυνα, ξεχνάει γρήγορα τα άσχημα. Μόλις αρχίσουν οι πρώτες βδομάδες που θα μας επιτρέψουν μια κανονικότητα -τον σιχαίνομαι αυτόν τον όρο!- θα αρχίσουμε ξανά να βγαίνουμε και να κάνουμε σχέδια. Να τι μας απέδειξε αυτή η καραντίνα. Το κλισέ που λέγαμε πως “όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει”».

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΙΤΣΟΣ
Ο νέος μost wanted της γενιάς του

Total look, Sartor. Παπούτσια, Dr. Martens

«Το 2020 για πρώτη φορά ο καλλιτεχνικός κλάδος συσπειρώθηκε τόσο δυναμικά! Η κρίση είναι τόσο σοβαρή, που μας ανάγκασε όλους να στραφούμε στο “εμείς”. Κάπως έτσι ξεπήδησε η πρωτοβουλία Support Art Workers. Και λόγω αυτών, είδαμε τεράστια προσέλευση στα Σωματεία. Ο βασικός λόγος που δημιουργήθηκε αυτό το πρωτοφανές κίνημα είναι η έλλειψη κυβερνητικού σχεδιασμού. Πολλοί συνάδελφοι βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης.

Κατηγόρησαν τις αίθουσες πολιτισμού ως σημεία μετάδοσης του κορωνοϊού, παρότι κλειστά από τον Μάρτιο, κι ενώ έχει γίνει τουλάχιστον μία μελέτη προσφάτως στη Γερμανία, η οποία επιβεβαιώνει ακριβώς το αντίθετο! Οτι εάν τηρείται 50% πληρότητα, σε συγκεκριμένων υποδομών αίθουσες, τότε ο κίνδυνος μετάδοσης είναι σχεδόν μηδενικός (έρευνα του Ινστιτούτου Fraunhofer Heinrich-Hertz σε συνεργασία με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος). Γεμάτα τα αεροπλάνα μετέφεραν τουρίστες, εδώ ήταν κλειστά ακόμη και τα ανοιχτά θέατρα. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης λειτουργούσαν οι αίθουσες πολιτισμού με κάποιους περιορισμούς. Εδώ τίποτα.
Επίσης, αναδύθηκαν χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτός ο κλάδος. Ανασφάλιστοι καλλιτέχνες, απλήρωτες πρόβες, απουσία συλλογικής σύμβασης… Ολα τα παραπάνω οδήγησαν σε αυτή την πανέμορφη, μαζική συσπείρωση χιλιάδων εργαζομένων στον κλάδο του Πολιτισμού!

Αυτό κρατάω εγώ από το 2020, όσον αφορά στο Θέατρο. Τη μετατόπιση από το “εγώ” (που είναι πολύ εύκολο σε εμάς τους ηθοποιούς) στο “εμείς”! Δεν αποζητώ επομένως καμία επιστροφή στην “κανονικότητα”».

 

ΔΑΝΑΗ ΜΙΧΑΛΑΚΗ
Η ακαταμάχητη

Δημιουργία Dimitris Petrou

Είχε ξεκινήσει στην παράσταση «Μπλε» που διεκόπη μετά από μόλις δύο παραστάσεις και ήταν να υποδυθεί την κόρη του Γρηγόρη Βαλτινού στον «Βιολιστή στη στέγη», στο «Ακροπόλ», που αναβλήθηκε λόγω COVID. Με το τρίπτυχο -χωρίς κανένα κλισέ- νέα, ωραία, ταλαντούχα να της ταιριάζει γάντι, είναι από τα πιο συμπαθητικά και αρκετά γειωμένα παιδιά της γενιάς της, με μια καριέρα σε απογείωση, αφού είναι μια από τις πρωταγωνίστριες του hit «Aγριες Μέλισσες».

«Είμαι τυχερή που δουλεύω στην τηλεόραση. Μόλις πήγα να γευτώ το θέατρο ήταν σαν να μου το πήραν μέσα από τα χέρια. Τι εικάζω πως θα συμβεί; Είμαι ένας άνθρωπος που ψάχνει να βρει τη θετική πλευρά. Μπορεί να μου τα φέρεις όλα μαύρα μπροστά μου, εγώ θα βρω τον τρόπο να σ’ τα χρωματίσω. Αυτό κάνω και τώρα. Προσπαθώ να δω τι έχω να μάθω από κάποια κατάσταση. Ποιo είναι το καλό. Γιατί από οτιδήποτε, ακόμη και αν είναι κάτι σκοτεινό και ζοφερό, κάποιο καλό βγαίνει, κάτι μαθαίνεις.

Πώς είναι η καθημερινότητά μου αυτή την περίοδο; Είμαι σπίτι-δουλειά, δουλειά-σπίτι, και δεν σου κρύβω ότι πλέον δεν έχω ιδιαίτερη όρεξη να βγαίνω βόλτες στην Αθήνα, όπως έκανα στην πρώτη καραντίνα που ήμουν πιο αισιόδοξη. Τώρα νιώθω σαν να ζω σε σειρά επιστημονικής φαντασίας του Netflix. Αλλά έχω μια ευχάριστη ρουτίνα.

Είμαι ευγνώμων που εργάζομαι στην τηλεόραση, που έχω αυτή την πολυτέλεια μέσα σ’ όλο αυτό που συμβαίνει. Και πριν ήμουν. Εχω ευγνωμοσύνη για τη ζωή, αλλά τώρα την έχω επί δέκα. Και νιώθω τυχερή. Το κακό μπορεί να κάνει θόρυβο, αλλά διαρκεί λίγο. Γι’ αυτό και για το θέατρο είμαι σίγουρη ότι όχι μόνο θα συνεχίσει να υπάρχει, αλλά και πως όταν περάσει όλο αυτό που ζούμε, θα γνωρίσει νέα άνθηση. Γιατί έχει λείψει πολύ στον κόσμο, το έχει ανάγκη και έχει αποδείξει ότι αντέχει ως είδος σε πολύ σκληρές συνθήκες».

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ
Ο σκηνοθέτης με τον οποίο ολοι θελουν να συνεργαστουν

Κοστούμι και πουκάμισο Ralph Lauren.
Pochette, Sartor

Από τους πιο νέους, μόλις 34 χρονών, και από τους πιο περιζήτητους σκηνοθέτες. Το όνομά του έχει αποκτήσει ιδιαίτερο status, όπως και οι απόψεις του. Η καραντίνα τον βρήκε σκηνοθετώντας την παράσταση «Φαίδρα» στο θέατρο «Προσκήνιο» με τη Στεφανία Γουλιώτη, τον Μιχάλη Σαράντη κ.ά.

Επίσης είχε αναλάβει και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου αυτή τη σεζόν.

«Ηταν σοκ για εμάς, αλλά ευτυχώς αποφασίσαμε όλοι οι συντελεστές να το ανεβάσουμε του χρόνου. Μείναμε κατά κάποιον τρόπο συσπειρωμένοι.

Πιστεύω καταρχάς ότι είναι μεγάλο το πλήγμα στο κόστος και στους παραγωγούς. Και πολύ φοβάμαι πως πολλά θέατρα δεν θα αντέξουν να ανοίξουν του χρόνου. Και αυτό θα δημιουργήσει μια δυστοπία στον χώρο μας.

Ετοιμάζουμε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά μια μουσική παράσταση-επιθεώρηση με τον Φοίβο Δεληβοριά, που ήταν να ανέβει τον Μάρτιο, αλλά τελικά -όπως μπορώ να εικάσω- μάλλον θα μετατεθεί για το καλοκαίρι, σ’ έναν καινούριο εξωτερικό χώρο. Είναι μια πολύ μεγάλη παραγωγή. Παίζουν η Σμαράγδα Καρύδη, ο Γιώργος Γάλλος, η Ελένη Κικίδου, η Στεφανία Γουλιώτη, ο Γιάννης Νιάρος, ο Μιχάλης Οικονόμου και πολλοί άλλοι.

Ελπίζω το καλοκαίρι να ανοίξουν τα θέατρα. Είναι κατά κάποιον τρόπο επείγον να ανοίξουν τα θέατρα και για εμάς, αλλά και για το κοινό. Ο κόσμος χρειάζεται να πάει σε μια συναυλία, σ’ ένα θέατρο, σ’ ένα μπαρ. Ο κόσμος βράζει να βγει, να αγκαλιαστεί, να διασκεδάσει.

Δεν ήμουν από αυτούς που κατάφεραν να κάνουν στοχασμό και διαλογισμό στην καραντίνα. Τη βιώνω ως μια τεράστια αδράνεια. Χάθηκα στον χρόνο. Ευτυχώς που τώρα ξεκίνησα πρόβες για μια παράσταση που θα προβληθεί διαδικτυακά από τη Λυρική και θυμήθηκα πώς είναι να έχεις καθημερινότητα».

 

ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ
All time classic

Ετοίμαζε την «Παγίδα» του Ρομπέρ Τομά για το θέατρο «Ζίνα» και δέκα ημέρες πριν από την πρεμιέρα ανακοινώθηκε το δεύτερο lockdown.

«Για μένα είναι ένα αναγκαίο κακό, είναι ένας ύπουλος ιός. Ολος ο κλάδος αυτή τη στιγμή υποφέρει, οι παραγωγοί αιμορραγούν, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε και διαφορετικά. Γιατί με την υγεία δεν παίζει κανείς.

Η επόμενη μέρα για το θέατρο θα είναι εντελώς διαφορετική. Και πιο φτωχή, γιατί είναι ένα εποχιακό επάγγελμα και όσα χρήματα κάποιοι από εμάς είχαμε μαζέψει, αναγκαστήκαμε να τα ξοδέψουμε. Οπότε και τα σχήματα θα είναι πιο μικρά και πιο οικονομικά.

Ευτυχώς που εγώ κάνω τηλεόραση και ευτυχώς που το κράτος μάς επέτρεψε να συνεχίσουμε τα γυρίσματα, γιατί τα κανάλια χρειάστηκε να πάρουν ειδική άδεια για να ξεκινήσουμε. Με σαφώς αυστηρές προφυλάξεις.

Πώς περνάω στην καραντίνα; Στην πρώτη, που δεν υπήρχαν και τα γυρίσματα, ζορίστηκα, γιατί είμαι από τους ανθρώπους που τους αρέσει να βγαίνουν. Ο εγκλεισμός δεν είναι εύκολος, νομίζω και για πολύ κόσμο. Μελέτησα, συζήτησα, έμεινα παραπάνω σπίτι, προσπάθησα να τον εκμεταλλευτώ δημιουργικά. Και ευτυχώς που δεν έχω και παιδιά.

Ποιο ήταν το μάθημα που πήραμε από την κρίση; Μας έμαθε ότι είμαστε αναλώσιμοι. Συσπειρωθήκαμε στον εαυτό μας και στις οικογένειές μας, μας έβαλε να αναρωτηθούμε για την πορεία μας απέναντι στη ζωή, ότι σημασία δεν έχει η ύλη, αφού ανά πάσα στιγμή μπορεί να εξαφανιστούμε από κάτι αόρατο. Δεν πα’ να ’χεις όλα τα εκατομμύρια του κόσμου, το κακό αν είναι να σε βρει, θα σε βρει.

Τι πιστεύω για το θέατρο; Αν επιστρέψουμε, θα ανθήσει και πάλι. Το έζησα το καλοκαίρι που πήγα περιοδεία με το έργο “Προσοχή, ο φίλος δαγκώνει”. Ο κόσμος, παρά την πληρότητα του 50% που μας είχαν επιβάλει, οι θεατές παρακαλούσαν να μπουν μέσα. Και γι’ αυτό είμαι αισιόδοξος».

 

ΜΑΡΙΖΑ ΡΙΖΟΥ
H συνθέτις των θεατρικών soundtracks

Δημιουργία Mi-Ro

Το lockdown τη βρήκε καθώς ετοίμαζε τη μουσική και τα τραγούδια της επιθεώρησης που θα ανέβαζε η Δήμητρα Παπαδοπούλου στο «Aλσος», ενώ ταυτόχρονα εμφανιζόταν στον «Σταυρό του Νότου».

«Eπαιζα στον “Σταυρό του Νότου” και το μαγαζί ήταν κλεισμένο για 10 μέρες. Ενιωθα ότι είχε φτάσει η ώρα οι κόποι 7 χρονών να ανταμειφθούν. Εκανα 4 παραστάσεις και δυστυχώς το lockdown μου πήρε τη χαρά μέσα από τα χέρια. Αλλά τίποτα από αυτά δεν πάνε χαμένα. Θα ξαναγίνουν.

Ετοίμαζα για τον χειμώνα τη “Μηχανή του Τούρινγκ” για το θέατρο “Βασιλάκου”, που αναβλήθηκε για του χρόνου. Αλλά αυτή την περίοδο εργάζομαι, γράφω τη μουσική για την παράσταση “Βαβυλωνία” που σκηνοθετεί ο Κώστας Κακλέας στο Εθνικό και θα ανέβει στις 3 Μαρτίου. Ετσι, κατά κάποιον τρόπο, νιώθω πως, παρά την κρίση, βρίσκομαι στην παραγωγική διαδικασία.

Πέρα από το μεγάλο σοκ, βγήκε και κάτι χρήσιμο. Οπως ότι για πρώτη φορά όλοι οι Ελληνες μουσικοί και τραγουδιστές αποφασίσαμε πως για να πηγαίνουμε στις εκπομπές πρέπει να πληρωνόμαστε. Κι αυτό ήταν μια εξαιρετική εξέλιξη.

Εγώ την καραντίνα την πέρασα πολύ άσχημα. Δεν έγραψα τίποτα. Και είχα ακραίες στιγμές και χαράς και λύπης. Τα συναισθήματά μου έκαναν πάρτυ.

Πώς αντιμετωπίζω τα άσχημα συναισθήματα και τα σκοτάδια της καραντίνας; Προσπαθώ να είμαι στο παρόν. Ούτε στο παρελθόν ούτε στο μέλλον και την προσδοκία. Βιώνω το τώρα πιο συνειδητά. Και αναπόφευκτα, συνάντησα τον εαυτό μου και αυτό μου ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο.

Ο κόσμος έχει ορμή και θέληση να επιστρέψει στο θέατρο. Αλλά δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει. Και δεν το θεωρώ και χρήσιμο. Θέλω να είμαι παρούσα, να το ζήσω, να το αφήσω και να δω τι θα μου βγάλει, αν βγάλει κάτι, αργότερα. Με νοιάζει τι έχει να μου δώσει το εδώ και το τώρα. Που είναι και το μόνο σίγουρο που έχουμε».

 

ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΑΝΤΕΛΙΔΑΚΗΣ
Ο σταρ σκηνογράφος

Κοστούμι, Ralph Lauren. Πουκάμισο και pochette, Sartor

Τον βρήκε η καραντίνα ενώ είχε ετοιμάσει τέσσερις παραστάσεις. Μία απ’ αυτές, το «Κάθε Πέμπτη, κύριε Γκρην», στο θέατρο Μουσούρη, με τον Πέτρο Φιλιππίδη, είχε προλάβει να την αναλάβει μόλις για τέσσερις μέρες.

«Μπήκαν όλα στην κατάψυξη. Αδεια θέατρα με έτοιμα σκηνικά να περιμένουν το πότε θα τελειώσει όλο αυτό, για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε.

Πρόκειται για κάτι παγκόσμιο, δεν συνέβη μόνο στο θέατρο. Επίσης, για μένα το θέατρο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το κοινό. Το live streaming, που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται τώρα, σαφώς καλύπτει κάποιες ανάγκες των θεατών, αλλά μην μπερδευόμαστε. Είναι ένα άλλο είδος, δεν είναι
θέατρο.

Τι καλό μπορεί να έφερε η κρίση; Δεν μπορώ να πω. Καταρχάς, δεν ήταν μόνο υγειονομική, εξαπλώθηκε σε πολλά επίπεδα. Εγινε οικονομική, ηθική, ψυχολογική. Η κρίση σε βάζει να σκεφτείς και τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα.

Στον δικό μου τομέα, ένας ιδιώτης θα δυσκολευτεί -τουλάχιστον τον επόμενο χρόνο- να επενδύσει στα σκηνικά. Μια παράσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί αν έχεις τρεις καλούς ηθοποιούς και μόνο τα απαραίτητα. Και πιστεύω πως δύσκολα πια θα δούμε υπερπαραγωγές. Μόνο οι κρατικές σκηνές δεν θα έχουν πρόβλημα. Το Εθνικό παράγει έργα και μέσα στην πανδημία. Και φυσικά τα Ιδρύματα Λάτση, Ωνάση, Νιάρχου. Ουδέποτε το θέατρο, ακόμη και στις καλές του φάσεις, ήταν μη επιχορηγούμενο. Ακόμη και στον σκληρό καπιταλισμό της Αμερικής επιχορηγείται. Ποτέ στο θέατρο δεν υπάρχει μόνο του το ταμείο. Ο δικός μου τομέας έχει να κάνει με το χρήμα που διατίθεται…

Τη δεύτερη καραντίνα την περνάω λίγο ζορισμένος. Είναι αστείο που το σκυλί μου έχει γίνει ο μόνος τρόπος να πάω μια μακρινή βόλτα ή να βγω βράδυ».

 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Τhe Αrtist

Total look, Ralph Lauren. Dans, Sebago

«Νιώθω ματαιωμένος, απογοητευμένος και -δεν σου κρύβω- απόλυτα ξενερωμένος από την απαξίωση που έχει δείξει η Πολιτεία απέναντί μας. Και αυτό μ’ έχει κάνει να χάσω την όρεξή μου να βγω στη σκηνή.

Φυσικά και μου λείπει το θέατρο, το παιχνίδι με τους συναδέλφους, η ανεμελιά, το δέσιμο, η επαφή με το κοινό. Το γεγονός ότι παρουσιάζουμε κάτι σε μια σκηνή κι επικοινωνούμε μια ιστορία είναι μια ιεροτελεστία.

Η δεύτερη καραντίνα με βρήκε τρεις μέρες πριν από την πρεμιέρα της παράστασης “Τhe Lehman Trilogy”, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και συμπρωταγωνιστές τον Αργύρη Ξάφη και τον Μπάμπη Παπαδημητρίου, στο θέατρο “Ιλίσια”.

Πώς περνώ στην καραντίνα; Αν επικεντρωθώ στον δικό μου μικρόκοσμο, όχι άσχημα. Είχα και τον μπόμπιρά μου στο σπίτι, που φέτος έκλεισε τα δύο, τον Νικηφόρο, και έδινε νόημα στην καθημερινότητα, χαρά και ελπίδα, παρά τη γενική κατήφεια. Μας έδινε κίνητρο, εμένα και του συντρόφου μου, να είμαστε σε δράση.

Επίσης, νιώθω ευγνώμων που συνεχίζονται τα γυρίσματα του σίριαλ που συμμετέχω στην ΕΤ1, “Τα καλύτερά μας χρόνια”. Ξεκινώ από το σπίτι για γύρισμα και είναι σαν να έχω έξοδο. Από την άλλη, δεν μπορώ να μη δω το γενικό κακό. Κανείς δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος μόνος του.

Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η κρίση μάς έβαλε σε διαδικασία ενδοσκόπησης. Απόδειξη ότι αυξήθηκαν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και οι αυτοκτονίες. Από την άλλη, η κρίση δημιουργεί όρεξη για ζωή και δημιουργία. Και το θέατρο θα αλλάξει πολύ μετά απ’ αυτό.

Στον χώρο μας επικρατεί το φως, το σκοτάδι είναι υπόθεση μεμονωμένων περιστατικών. Αυτό που συμβαίνει τώρα με τις καταγγελίες μπορεί να μην είναι ευχάριστο, μα είναι αναγκαίο. Πρέπει να δοθεί ο χώρος και η φωνή στα θύματα να μιλήσουν. Είμαστε ακόμα στην αρχή μιας εγχείρησης και η πληγή ακόμα μυρίζει, θέλει καθάρισμα, ματώνει, πονάει, αλλά -το πιστεύω- είναι για καλό. Εμείς, οι υπόλοιποι, χρειάζεται να ευχόμαστε, απ’ τα βάθη της καρδιάς μας, να επικρατήσει το φως, η αλήθεια και η ειρήνη στο μεγάλο σπίτι μας.

Τι εικάζω για το καλοκαίρι; Οτι όλοι θα βγουν στα μπαρ, θα τρέξουν με μανία στα μπουζούκια και θα δημιουργηθεί ένα ατελείωτο hangover. Και ελπίζω σ’ όλα αυτά να υπάρχει και χώρος για το θέατρο».

 

ΠΕΤΡΟΣ ΛΑΓΟΥΤΗΣ
Rebel heart

Total look, Sartor

H καραντίνα τον βρήκε λίγες ημέρες προτού ανέβει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο «Aνεσις» η «Μέθοδος Γκρόνχολμ». Από τους ηθοποιούς που έχουν κάνει πολύ θέατρο στην πορεία τους, θεωρείται από τους καλύτερους και πιο ενδιαφέροντες της γενιάς του.

«Πώς αντιμετωπίζω τα πράγματα; Εγώ αρχικά ήμουν από τους ψύχραιμους. Αλλά, βλέποντας ξαφνικά σιγά-σιγά να ανοίγει η αγορά και να αρχίζουν να λειτουργούν σχεδόν τα πάντα, με απίστευτη κοσμοσυρροή στους κεντρικούς δρόμους και τα μόνα που δεν λειτουργούσαν να είναι τα θέατρα, τα σινεμά και η εστίαση, δηλαδή οτιδήποτε έχει να κάνει με την τέχνη και τη διασκέδαση, αρχίζω και χάνω την αισιοδοξία μου.

Ολη αυτή η κατάσταση και με στεναχωρεί και με έχει εγκλωβίζει. Και υπάρχει και μια σύγχυση και σε εμάς και το κοινό με τόση υπερπληροφόρηση, αλλά και με τόση παραπληροφόρηση που κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος ή έστω να έχει μια πιο καθαρή εικόνα.

Πρακτικά, πέρα από το οικονομικό -που ευτυχώς κάνω τις εκφωνήσεις μου, δηλαδή λειτουργεί αυτό το κομμάτι της δουλειάς μας ακόμη- είναι και το ψυχολογικό κομμάτι. Αισθάνεσαι ότι απαγορεύεται να δουλέψεις, ότι δεν είσαι δημιουργικός, ότι δεν μπορείς να κάνεις σχέδια. Διάβασα και ταυτίστηκα με κάτι που είπε ο Κιάνου Ριβς, ότι “δεν είσαι εσύ στα όρια της κατάθλιψης, αυτό που ζούμε είναι κατάθλιψη”. Και αυτό νιώθω ότι καλλιεργείται μέσα μας, μια έλλειψη πίστης.

Τι καλό μπορεί να έχει φέρει αυτή η κρίση; Οχι, ακόμη δεν μπορώ να δω το καλό. Σαφώς βρήκαμε χρόνο να σκεφτούμε λίγο καλύτερα, είχαμε λίγο περισσότερο ελεύθερο χρόνο, αλλά μας έφερε και πολλή έλλειψη ελευθερίας. Και η έλλειψη ελευθερίας δεν φέρνει τίποτα καλό.
Αν μου λείπει το θέατρο; Περισσότερο απ’ ό,τι πίστευα. Δεν νομίζω να έχει υπάρξει άλλη φάση στην επαγγελματική μου ζωή που να έχω να παίξω πάνω από ένα χρόνο».

 

ΕΛΛΗ ΤΡΙΓΓΟΥ
Ένα αστέρι γεννήθηκε

Total look, Dimitris Petrou. Γόβες, Ria Lambrinoudi

Το πρώτο lockdown τη βρήκε να παίζει στον sold out «Ρινόκερο», στο θέατρο «Κιβωτός». Από την άλλη, η καθημερινότητά της είναι γεμάτη, αφού πρωταγωνιστεί στις «Αγριες Μέλισσες».

«Θυμάμαι στην τελευταία παράσταση, καθίσαμε μετά στο φουαγιέ, ήπιαμε ένα ποτό και είπαμε “παιδιά, τα λέμε σε δυο βδομάδες”. Και τελικά, δεν τα είπαμε ποτέ. Δεν είχαμε καταλάβει το μέγεθος της κατάστασης.

Νιώθω βαθιά ευγνώμων που υπάρχει η σειρά, λέω κάθε μέρα “ευχαριστώ” που έχω μια καθημερινότητα και μπορώ να αυτοσυντηρούμαι. Εχω επίγνωση ότι τόσοι άνθρωποι στον κλάδο μας και σε άλλους, έχουν να δουλέψουν πολύ-πολύ καιρό.

Πώς βιώνω την καραντίνα; Δουλεύω πολύ. Οταν δεν δουλεύω, βρίσκω τρόπους να χαλαρώνω, να συντονίζω τον εαυτό μου και να μην παρασύρομαι από το χάος της εποχής. Ξέρω ότι μετά θα έρθει το φως. Το τρομερό είναι ότι βλέπω την καραντίνα στα μάτια των ανθρώπων. Είναι σαν να έχεις πάρει από ένα παιδί το αγαπημένο του παιχνίδι χωρίς να του έχεις εξηγήσει τον λόγο. Και δεν ξέρουν πώς να το διαχειριστούν.

Ο κόσμος αλλάζει, πάει και τελείωσε. Είμαι ευγνώμων στις σπουδαίες γυναίκες που βρήκαν το σθένος να μιλήσουν δημόσια για όσα έχουν βιώσει. Τις ευχαριστώ που άνοιξαν τον δρόμο για ένα κόσμο ισότητας και δικαιοσύνης. Είναι γενναίες, τις θαυμάζω, με εμπνέουν και στέκομαι στο πλευρό τους.
Είμαι σίγουρη ότι μόλις ξεκινάει όλη αυτή η ιστορία. Θα δούμε και θα ακούσουμε πολλά. Οφείλουμε να αντισταθούμε σε κάθε μορφής τοξικότητα απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Από το καλοκαίρι, που ευελπιστώ να ανοίξουν τα θέατρα, ο κόσμος θα τρέξει να αγκαλιάσει τις παραστάσεις γεμάτος όρεξη και με διψασμένα μάτια. Οι θεατρικοί χώροι απέδειξαν, τηρώντας τους κανόνες, ότι είναι απολύτως ασφαλείς ζώνες.

Το θέατρο που θα έρθει θα είναι γεμάτο λαχτάρα και ανάγκη να εκφραστούν όλα όσα γεννήθηκαν στο υποσυνείδητό μας αυτό το διάστημα. Θα έχει τη φόρα του ανθρώπου που στερήθηκε την ελευθερία. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Νομίζω πως το θέατρο σύντομα θα γεμίσει με ποίηση, γυμνή αλήθεια και ομορφιά. Ανυπομονώ».

 

ΕΒΕΛΙΝΑ ΠΑΠΟΥΛΙΑ
Η ασταμάτητη

Vintage κάπα, Dimitris Dassios

Η καραντίνα τη βρήκε στις πρόβες του έργου «Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα», στο θέατρο «Πορεία», το οποίο αναβλήθηκε με σκοπό να ανέβει όταν ανοίξουν τα θέατρα. Προσπαθεί -και τα καταφέρνει- να επιστρατεύσει την αισιοδοξία της απέναντι στα πράγματα και να δει τα θετικά σε μια τόσο σκληρή περίοδο.

«Εγώ στην καραντίνα περνάω υπέροχα. Εχω το ραδιόφωνο όπου εργάζομαι, 6 με 10 το πρωί, κάτι που σημαίνει πως, μετά από πολύ καιρό, κοιμάμαι νωρίς και ύστερα κάνω τις απαραίτητες δουλειές και αξιοποιώ τον χρόνο με τον εαυτό που, πράγματα που πριν λόγω φόρτου εργασίας δεν μπορούσα να κάνω. Κάνω μαθήματα χορού Graham σπίτι μου και περνάω περισσότερο χρόνο με τη μητέρα μου, τον σύντροφό μου και την κόρη μου, που τους έβλεπα ελάχιστα.

Η κρίση μου με έμαθε να “με αγαπώ”, γιατί βρέθηκα περισσότερο στο κέντρο μου και να έρθω σε επαφή με την ψυχή μου, που την είχα χάσει μέσα στην καθημερινότητά μου.

Νομίζω θα υπάρχει ενθουσιασμός όταν επιτρέψουμε, και από εμάς, αλλά και από τον κόσμο. Οι περισσότεροι βρίσκονται οριακά και θέλουν να βγουν έξω να διασκεδάσουν, να μπουν σε μια αίθουσα, είτε θέατρο, είτε σινεμά, να βγουν για φαγητό με τους φίλους τους.

Με ρωτάς γιατί βγήκε τόση οργή στον χώρο των ηθοποιών; Οταν υπάρχει μια δύσκολη περίοδος -κι αυτή είναι ήδη μια μεγάλη περίοδος απραξίας και παύσης- η συνείδηση του κόσμου αλλάζει. Κι αυτό φέρνει στην επιφάνεια πράγματα που τον έχουν πληγώσει, πόνο εσωτερικό που έχει κάποιος ή φόβο και θέλει να αντιδράσει και να μιλήσει. Βγάζουμε στην επιφάνεια συναισθήματα που στο παρελθόν δεν προλαβαίναμε να τα δούμε, γιατί τρέχαμε. Δεν τα συνειδητοποιούσαμε από το τρέξιμο και το αφήναμε για μετά. Και τώρα ήρθε το μετά και γίνεται όλο αυτό που βλέπεις. Ολα όσα έχουν καθίσει στην ψυχή και στο σώμα και ήθελαν να εκτονωθούν. Και γι’ αυτό έγιναν όλα αυτά που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται και καλώς γίνονται.

Πιστεύω ότι η επόμενη μέρα είναι πάντα καλύτερη από την προηγούμενη και το ίδιο θα συμβεί και στο θέατρο».

 

ΟΡΦΕΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΔΗΣ
Για τους δύσκολους ρόλους

Μπλε κοστούμι και ζιβάγκο, Christakis.
Dan loafers, Sebago

Ετοίμαζε την παράσταση-μονόλογο «Η Μηχανή του Τιούριγκ», σε διασκευή και σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, για το θέατρο «Κατερίνα Βασιλάκου». Με σωστή άποψη, λειτουργεί ισορροπητικά στα πράγματα, όπως και στις ερμηνείες του στις παραστάσεις που συμμετέχει.

«Δεν θέλουμε να το ανεβάσουμε live-streaming. Θέλουμε μόνο όταν μας το επιτρέψουν οι συνθήκες να το παρουσιάσουμε σε ζωντανό κοινό.

Πώς βίωσα και βιώνω την κρίση; Με προσπάθεια και ταυτόχρονα με ένα συναίσθημα πίκρας. Εργάζομαι σε έναν κλάδο που μοιάζει σαν να μην υπάρχει αυτή την περίοδο! Παρακολουθώ ειδήσεις μόνο και μόνο για να δω αν κάποιος θα μας αναφέρει, αλλά όλοι ασχολούνται με το εμπόριο και κανείς μ’ εμάς. Για το αν θα ανοίξουν τα καταστήματα με τα ρούχα και τα παπούτσια -τα οποία απορώ πού θα τα φορέσουν- και κανείς δεν αναφέρει ή δεν αναρωτιέται, έστω, για το τι θα γίνει, για το πότε θα ανοίξουν τα θέατρα και οι κινηματογράφοι. Κανείς δεν μιλάει.

Μιλάνε πολύ στα social media, αλλά εμένα τα social media δεν μου είναι αρκετά. Θεωρώ ότι είναι ένας ιδανικός τρόπος εκτόνωσης, αλλά λύση από εκεί δεν έχει έρθει ποτέ. Κι ακούω διάφορους να λένε “εγώ έγραψα την άποψή μου στο Facebook”, λες και έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία. Λες και τα παλιά χρόνια, το πρωί εγώ που ήμουν μελαγχολικός θα έπρεπε να βγω στο μπαλκόνι της συνοικίας μου και να το φωνάξω, για να θεωρώ ότι συμμετέχω. Στα social, απλά μοιραζόμαστε απόψεις.

Η καθημερινότητά μου; Εχω τις πρόβες, γιατί πρέπει να είμαστε έτοιμοι, και προσπαθώ να εκμεταλλευτώ και τον χρόνο που δίνει αυτό το “τίποτα”, για να διαχειριστώ τη μοναξιά που νιώθω μέσα μου. Η μοναξιά δεν έχει σχέση με το αν είσαι μόνος ή με παρέα. Επίσης, περνώ πολύ χρόνο με φίλους και φυσικά με τη γυναίκα μου. Περιμένουμε τον Απρίλιο το πρώτο μας παιδί κι αυτό είναι πολύ σημαντικό και αισιόδοξο για μένα. Είναι το νέο κεφάλαιο της ζωής μου που με θέλει πατέρα».

 

ΦΑΝΗΣ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ
Ταλέντο & τζέντλεμαν

Σμόκιν, Ralph Lauren. Black ties, Sebago

Το δεύτερο lockdown τον βρήκε να κάνει πρόβες στον «Κουρέα της Σεβίλης» με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, σε σκηνοθεσία Σοφίας Σπυράτου για το θέατρο «Ακροπόλ».

«Το παγώσαμε για αργότερα. Σκεφτόμαστε μήπως καταφέρουμε να το κάνουμε το καλοκαίρι.

Ποιο είναι το συμπέρασμα από την πανδημία; Καταλάβαμε όλοι πως αυτό που συμβαίνει είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο και σοβαρό από ό,τι είχαμε φανταστεί. Και πρέπει να το διαχειριστούμε. Το στοίχημα είναι να αντέξουμε, να μείνουμε στη σκηνή, όχι να το παλέψουμε. Γιατί αυτό δεν παλεύεται αυτή τη στιγμή. Είναι μια ιστορία αντοχής.

Δεν θεωρώ ότι το live-streaming είναι η δουλειά μας. Δεν μπορώ να το δω ως λύση. Είμαστε όπως οι αθλητές που παίζουν μπάλα σε άδεια γήπεδα. Μια εικόνα εντελώς σκοτεινή. Σαφώς και έχουν επέλθει αλλαγές στην εποχή, στην αγορά, στην επικοινωνία, προσαρμοζόμαστε σε μια νέα εργασιακή πραγματικότητα που έρχεται, αλλά δεν έχει σχέση με το επάγγελμά μας.

Το κοινό δεν είναι αποδέκτης στο θέατρο, είναι “συμπαίκτης” με τον ηθοποιό. Η θεατρική έξοδος είναι ολόκληρη ιεροτελεστία. Το ότι θα ντυθείς, θα βγεις, θα μπεις στην αίθουσα και θα μεταφερθείς σε έναν άλλο κόσμο είναι κάτι που δεν μπορείς να το αντικαταστήσεις με οτιδήποτε άλλο. Το θέατρο σε βάζει σε έναν κόσμο παράλληλο με αυτόν που ζεις. Είναι άλλες οι προσδοκίες σου.

Αυτό που συνέβη μας έμαθε ότι δεν εξαρτώνται όλα από εμάς. Σχεδιάζουμε, οραματιζόμαστε και θεωρούμε ότι έχουμε τον έλεγχο, όμως όλα μπορούν να ανατραπούν. Αυτό μας έμαθε η πανδημία, ότι δεν έχουμε τον έλεγχο σε τίποτα».

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Ο θιασάρχης των επιτυχιών

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΡΑΣΑΓΑΚΗ

«Από τη μια μέρα στην άλλη και σχεδόν χωρίς να το καταλάβουμε, χάθηκαν όλα. Κλειστήκαμε στα σπίτια μας και άναυδοι αναρωτιόμασταν “τι είναι αυτό τώρα;”. Πολύ γρήγορα κατάλαβα ότι ήταν κάτι που θα τραβούσε πολύ. Κι εκεί άρχισαν τα πρώτα συμπτώματα κατάθλιψης. Οχι γι’ αυτό που συνέβαινε τότε, αλλά γι’ αυτό που θα ζούσαμε το επόμενο μεγάλο διάστημα. Από τα λόγια των  λοιμωξιολόγων κατάλαβα πολύ γρήγορα ότι το πιθανότερο ήταν πως δεν θα παίζαμε ούτε τον επόμενο χειμώνα. Οπως κι έγινε.

Ευτυχώς, η δεύτερη καραντίνα με βρήκε σε ένα κτήμα που έχουμε με τη Βίκυ, στη Μεσσηνιακή Μάνη. Και η φύση, η θάλασσα, ο Ταΰγετος, έχουν έναν τρόπο να σου παίρνουν αρκετή μαυρίλα. Να σε αλαφραίνουν. Λέω “δόξα τω Θεώ” που μέσα σ’ αυτή την τρέλα μπορώ να απολαμβάνω τον χειμώνα με βόλτες, ύπνο, ταινίες, σειρές, τζάκι, μαγειρέματα και παιχνίδια. Ονειρο. Μετά από 40 χειμώνες ακατάπαυστης δουλειάς. Παρ’ όλα αυτά, ονειρεύομαι την καλοκαιρινή μου δουλειά. Και ανυπομονώ να ξαναβρεθώ με τους συναδέλφους μου και με τον κόσμο.

Το πρώτο καλό που μας έκανε η πανδημία είναι ότι συνειδητοποιήσαμε γρήγορα και βίαια ότι δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο. Μάθαμε επίσης, όσο πιο καλά γίνεται, ότι όλοι εξαρτιόμαστε απ’ όλους. Δεν υπάρχει ζωή, δουλειά, ψυχική υγεία, οικονομία, αν δεν υπάρχει κοινωνικότητα… Είναι δύο διαπιστώσεις που σου δίνουν μια καλή ευκαιρία για ένα ωραίο προχώρημα. Για το πώς θα πρέπει να ζεις τη ζωή σου από δω και μπρος.

Ελπίζω μέχρι τότε να είμαστε όλοι καλά».

 

NTENH ΒΑΧΛΙΩΤΗ
Η ενδυματολόγος του ελληνικού θεάτρου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔOΠΟΥΛΟΣ

«Το θέατρο, από τη γένεσή του ως οργιαστικός ύμνος προς τιμήν ενός θεού και μέχρι σήμερα, ήταν ανέκαθεν μια αμιγώς συλλογική δραστηριότητα, μια μέθεξη υπερβατική, σχεδόν “μυστική” και συνωμοτική. Οταν το κοινό πάρει τις θέσεις του, οι πόρτες, τα κινητά και τα φώτα κλείσουν, γινόμαστε όλοι κοινωνοί σε κάτι κάθε φορά μοναδικό και ξεχωριστό. Μια ζωντανή παράσταση που πάλλεται και δονείται εμπεριέχει πάντα το στοιχείο της έκπληξης, της ανατροπής, της αποκάλυψης όπου οι θεατές συμμετέχουν ενεργά με τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις τους και την ενέργειά τους φορτίζοντας και διαπλάθοντας με τον τρόπο τους την κοινή εμπειρία. Η αμοιβαιότητα μεταξύ κοινού και ηθοποιών είναι δεδομένη και αναπόσπαστο κομμάτι της μαγείας του θεάτρου. Μιας μαγείας που η πανδημία και η καραντίνα ως συνέπειά της ήρθαν να μας στερήσουν.

Το live streaming καλύπτει κάποιες ανάγκες, κρατάει τον κόσμο σε μια επαφή με το θέατρο διαπλανητικά, αλλά δεν μπορεί να καλύψει το κενό που άφησαν οι κλειστές αίθουσες, να αναπληρώσει την πολύτιμη αυτή ανταλλαγή ενέργειας και δύναμης.

Ο θεατής δεν μπορεί να απολαύσει ολοκληρωμένα ούτε τη δουλειά των υπόλοιπων καλλιτεχνικών συντελεστών.

Η καραντίνα έχει και θα έχει συνέπειες σε όλη την ανθρώπινη ζωή σε βάθος χρόνου. Οικονομικές, ψυχολογικές, ψυχικές, ηθικές, υπαρξιακές. Θα αναθεωρήσουμε πολλά όλοι μας τόσο ως άτομα όσο και ως κοινωνία.

Ο τομέας μου φοβάμαι ότι θα υποστεί μεγάλες οικονομικές απώλειες και στερήσεις. Δύσκολα θα επενδύσει στο άμεσο μέλλον ιδιώτης θεατρικός επιχειρηματίας σε πλούσια κοστούμια, πέραν των απολύτως απαραίτητων, καθώς αυτά είναι το αναγκαίο και υπέροχο, πλην όμως “περιτύλιγμα”.

Κι εγώ προσωπικά υπέστην το πλήγμα. Σε κανέναν δεν αρέσουν οι δυσάρεστες, απρόσμενες, απρόσκλητες ανατροπές, αλλά συμβαίνουν. Ως θετικός άνθρωπος παλεύω καθημερινά με τις πραγματικές αντιξοότητες αλλά και με τους δαίμονές μου, που κάποιες φορές αυτή την περίοδο κάνουν πάρτυ.
Παλεύω να αντιμετωπίζω τους φόβους μου και την οργή μου που νιώθω τη ζωή να γλιστράει μέσα από τα χέρια μου».

 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΡΕΠΠΑΣ – ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Το δίδυμο των sold out

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΟΥΜΙΑΝΟΣ

Είναι οι συγγραφείς και σκηνοθέτες που ανανέωσαν την έννοια «ελληνικό έργο» με νέα γλώσσα, ενώ σχεδόν όλες τους οι παραστάσεις είναι θεαματικά blockbuster. Επίσης, οι απόψεις τους είναι -σχεδόν πάντα- αιρετικές και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η παράστασή τους «Φεγγάρι από xαρτί», στο Εθνικό Θέατρο, διακόπηκε, ενώ ακυρώθηκε και η παράστασή τους με την Κάτια Δανδουλάκη, η οποία είχε προγραμματιστεί για τον προηγούμενο Δεκέμβριο.

«Το δεδομένο είναι ότι η ζωή πολύ συχνά τραυματίζεται από τις διάφορες κρίσεις, αλλά ποτέ δεν σταματάει. Το θέατρο είναι μια δραστηριότητα που δοκιμάστηκε πολύ από τη δεκαετή οικονομική κρίση, πολύ περισσότερο από την πανδημία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κλείσαμε δύο φορές.
Δεν πιστεύω, όμως, ότι, εκτός από τις βαρύτατες οικονομικές επιπτώσεις, πάθαμε κάτι άλλο. Οταν με το καλό επιτευχθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η ανοσία της αγέλης και η κοινωνική ζωή επιστρέψει στην κανονικότητα, τότε και το θέατρο θα επιστρέψει στη δική του κανονικότητα.

Το θέμα όμως είναι το εξής: αυτό που βλέπουμε τα τελευταία 15 χρόνια στη θεατρική πιάτσα της Αθήνας είναι μια εικόνα κανονικότητας; Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι αν το θέατρο κινδυνεύει από κάτι, αυτό δεν είναι ο κορωνοϊός. Το ελληνικό θέατρο κινδυνεύει από την υπέρ-πληθωρικότητά του. 1.500 παραστάσεις σε κάθε χειμερινή σεζόν δεν είναι μια κανονική κατάσταση. Είναι ένα ανεξέλεγκτο πλήθος όπου χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Το δε κοινό, ζαλισμένο, δεν ξέρει κάθε σεζόν προς τα πού να πάει. Κι είναι φυσικό. Είναι δυνατόν το καλλιτεχνικό δυναμικό μιας πόλης των 5 εκατομμυρίων κατοίκων να μπορεί να εξυπηρετήσει με αξιοπιστία δεκαπλάσιες παραστάσεις από αυτές που ανεβαίνουν στο Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη; Εχει η Αθήνα 3.000 πρωταγωνιστές πρώτης γραμμής και δεν το ξέραμε; 3.000 πρωταγωνιστές; Τους χρειάζονται. Τους έχουμε; Ξέρω γω; Για να μην
αναρωτηθούμε για τους δεύτερους και τρίτους ρόλους, γιατί εκεί θα φρικάρουμε. Και το κακό είναι ότι και το κοινό αλαλιασμένο με 1.500 παραστάσεις δεν μπορεί να κατασταλάξει».