Η σημασία του να είσαι άνδρας σήμερα(1)

Πέντε επιδραστικοί άνδρες, από διαφορετικούς χώρους, με ξεχωριστές προσωπικότητες, μοιράζονται τις απόψεις τους για τα σύγχρονα πρότυπα ανδρισμού και αρρενωπότητας.

Ο πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής αναφέρεται στη γενικότερη αλλαγή της κοινωνίας μέσα στην οποία διαμορφώνονται τα νέα ανδρικά πρότυπα: «Στη σημερινή εποχή ζούμε σε μια κοινωνία που όλα αλλάζουν. Ο παραδοσιακός ρόλος του άνδρα έχει αλλάξει. Το παλιό μοντέλο συμπεριφοράς των πατεράδων και των παππούδων μας δεν ισχύει πλέον.»

«Σύγχρονος άνδρας είναι αυτός που προσαρμόζεται στις εξελίξεις, χωρίς να χάνει τις αξίες του. Αυτός που δεν αναλώνεται στο φαίνεσθαι αλλά ξεχωρίζει από την συμπεριφορά του και τον τρόπο σκέψης του.»

Αντώνης Νικοπολίδης, Head of Academy / Head Coach u19 / Ολυμπιακός

«Το στερεότυπο της εικόνας ενός ισχυρού άνδρα όπου όλη η οικογένεια περιμένει από αυτόν δεν υπάρχει πια σε πολύ μεγάλο ποσοστό, όπως τις προηγούμενες δεκαετίες. Οι γυναίκες πλέον έχουν μπει ενεργά στον επαγγελματικό χώρο και συνεισφέρουν οικονομικά στο σπίτι.

Ίσως τελικά οι κοινωνικές αλλαγές και οι συνεχόμενες εξελίξεις να έχουν θετική έκβαση στο ρόλο του άντρα.

Για εμένα προσωπικά άνδρας του σήμερα σήμαίνει αυτός που είναι υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Αυτός που ξέρει να αποδέχεται τις ευθύνες των πράξεων του. Αυτός που παλεύει για τους στόχους του, τις φιλοδοξίες και τα όνειρά του.

Ταυτόχρονα με τις θετικές αλλαγές όμως, όλα αυτά που παλαιότερα χαρακτηρίζαμε ως ανθρώπινες αξίες, σήμερα χαρακτηρίζουν μόνο λίγους αθεράπευτα ρομαντικούς. Τα πρότυπα έχουν να κάνουν με τον εύκολο πλούτο, τα social media, τους followers που έχει κάποιος και τη γρήγορη αναγνωρισιμότητα μέσω τηλεοπτικών reality.

Είναι σίγουρο πάντως ότι η κοινωνία μας αλλάζει, τα πρότυπα των ανδρών και ο τρόπος ζωής αλλάζουν επίσης. Θεωρώ ότι εμείς οι άνδρες οφείλουμε μεν να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται αλλά συγχρόνως οφείλουμε να θέσουμε τα όρια μας χωρίς να ευτελίζουμε την αξιοπρέπεια μας.

Προσωπικά πιστεύω πως η αρρενωπότητα έχει να κάνει περισσότερο με την συμπεριφορά σου και τον τρόπο σκέψης σου και όχι με την εξωτερική σου εμφάνιση.»

Ο Πορτογάλος μεσοεπιθετικός, που αγωνίζεται στην Κοπεγχάγη και την Εθνική Ελλάδος μας δίνει τον δικό του ορισμό για τον ανδρισμό ενώ μιλάει για την ισότητα των φύλων και τους φιλάθλους της νεότερης γενιάς:

«Ο ανδρισμός είναι μια στάση απέναντι στη ζωή. Ένα σύνολο επιλογών που συνθέτουν τη φιλοσοφία του καθενός μας.»

Ζοζέ Κάρλος Γκονσάλβες Ροντρίγκες, Πορτογάλος επαγγελματίας ποδοσφαιριστής

«Κατά την προσωπική μου γνώμη το σύγχρονο πρότυπο ανδρισμού και αρρενωπότητας δεν περιλαμβάνει απλώς και μόνο τη σεξουαλική ταυτότητα. Το να είσαι άνδρας σήμερα είναι πιο σύνθετο.

Πιστεύω ότι στην εποχή μας οι άνδρες ζουν με πολύ διαφορετικό τρόπο από ότι πριν 40-50 χρόνια. Ο παραδοσιακός τους ρόλος έχει αλλάξει, έχουν εξελιχθεί σε κάθε επίπεδο.

Η αλλαγή αυτή σχετίζεται πάρα πολύ με την ισότητα των δύο φύλων η οποία τα τελευταία χρόνια κατοχυρώνεται όλο και πιο ουσιαστικά σε διάφορους επαγγελματικούς χώρους αλλά και στην καθημερινότητα των σύγχρονων κοινωνιών.

Οι άνδρες σήμερα μοιράζονται περισσότερα πράγματα με τις γυναίκες (τους). Κάνουν δουλειές που για κανένα λόγο δεν θα έκαναν στο παρελθόν και παραχωρούν αρμοδιότητες που κάποτε ήταν αδιαπραγμάτευτα δικές τους.

Ωστόσο, το ποδόσφαιρο ήταν και παραμένει, ως επί τω πλείστον, ανδρική υπόθεση. Για εμένα δεν είναι απλά μια δουλειά, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μου. Είναι ένας επαγγελματικός χώρος με υψηλές απαιτήσεις και χρειάζεται να είναι κανείς πολύ δυνατός για να αντεπεξέλθει.

Η δύναμή του ποδοσφαίρου και η επιρροή του στο κοινό είναι πολύ έντονη. Αυτό το αντιλαμβάνομαι κάθε φορά που βρίσκομαι σε ένα γεμάτο γήπεδο και νιώθω τον παλμό των φιλάθλων αλλά το καταλαβαίνω και από τα μηνύματα που δέχομαι καθημερινά στα social media.

Οι άνδρες που συνήθως μου απευθύνονται, ειδικά οι νεότεροι, έχουν ανάγκη να ταυτιστούν με σύγχρονα πρότυπα, με ήρωες της διπλανής πόρτας, με είδωλα που δεν είναι φτιαγμένα μόνο από λάμψη και δόξα αλλά έχουν και μια ανθρώπινη, καθημερινή πλευρά και μιλούν τη γλώσσα τους.»

Ο γνωστός δημοσιογράφος αναλύει τις αλλαγές της ψυχοσύνθεσης του άντρα με το πέρασμα των χρόνων:

«Ο νέος άνδρας προσέχει ιδιαιτέρως την εμφάνισή του, ακολουθεί τη μόδα, πηγαίνει συστηματικά στο γυμναστήριο, κάνει spa, χρησιμοποιεί ενυδατική κρέμα.»

«Στην εποχή μας οι άνδρες είναι πιο απελευθερωμένοι, δεν έχουν πια ανάγκη να κρύψουν τις αδυναμίες τους. Αλλάζουν και εξελίσσονται. Ξεφεύγουν από παλιά, συντηρητικά στερεότυπα, χωρίς, ευτυχώς, να δημιουργούν νέα, αντίστοιχα.»

Μηνάς Τσαμόπουλος, δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός

«Ο άνδρας έχει απαλλαχθεί από τα καταπιεστικά πρότυπα του παρελθόντος, εκείνα που επικρατούσαν έως και τη δεκαετία των ’80s. Απολαμβάνει δραστηριότητες που μέχρι πριν 30-40 χρόνια αφορούσαν τις γυναίκες, χωρίς να αμφισβητείται ο ανδρισμός του.

Πολλοί τον χαρακτηρίζουν «μετροσέξουαλ», όρος που προέρχεται από τις λέξεις metropolis (αστικό κέντρο) και sexual (σεξουαλικός) και περικλείει την αλλαγή στην εμφάνιση των ανδρών που ζουν στις μεγαλουπόλεις, καθώς και τον τρόπο που οι ίδιοι βλέπουν τον εαυτό τους. Ως όρος, δηλαδή, περιγράφει κυρίως το lifestyle του σύγχρονου άνδρα και όχι μια συγκεκριμένη σεξουαλική συμπεριφορά.

Υπάρχουν άντρες που δεν ξέρουν να κάνουν στερεοτυπικές ανδρικές δουλειές όπως π.χ. να αλλάζουν λάστιχο ή να κάνουν τα μαστορέματα στο σπίτι, χωρίς αυτό να τους απασχολεί-προβληματίζει ή να τους κάνει λιγότερο άντρες.

Για τους παλαιότερους, τα πρότυπα που υπήρχαν τις δεκαετίες ’70s- 80s εξακολουθούν να αποτελούν σημεία αναφοράς για την αρρενωπότητα και τον ανδρισμό.

Οι νεότεροι όμως δεν διστάζουν να καταργήσουν τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ ανδρικών και γυναικείων δραστηριοτήτων και να κάνουν πράξη την έννοια της ισότητας. Θαυμάζουν τις γυναίκες, τις υποστηρίζουν και τις υπερασπίζονται απέναντι σε ό,τι τις θίγει.

Η επικράτηση του αστικού τρόπου ζωής και η γυναικεία απελευθέρωση είναι οι ουσιώδεις λόγοι που άλλαξαν τις ισορροπίες. Από την ημέρα που οι γυναίκες αποφάσισαν να συνδυάσουν την οικογένεια με την επαγγελματική καριέρα κι απέδειξαν ότι μπορούν να είναι οικονομικά ανεξάρτητες, οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι του άνδρα-προστάτη και του άνδρα-κουβαλητή έπαψαν να έχουν την ίδια βαρύτητα.

Οι γυναίκες έχουν πάρει τη ζωή στα χέρια τους ενώ δεν διστάζουν να κρατήσουν μόνες τους μία οικογένεια χωρίς την παρουσία του άνδρα. Ξέρουν τα δικαιώματά τους και τα διεκδικούν».

Πως όμως η δυναμική γυναικεία παρουσία στο οικογενειακό περιβάλλον επιδρούσε και επιδρά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των ανδρών; Ο Μηνάς Τσαμόπουλος κάνει μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στις δικές του προσωπικές ιστορίες:

«Προέρχομαι από ναυτική οικογένεια. Ο πατέρας μου ήταν πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού, οπότε η οικογένεια ήταν μητριαρχική. Υπήρχε το ανδρικό πρότυπο στο πρόσωπο του παππού, όμως κουμάντο έκανε η μητέρα στο σπίτι. Η γυναικεία παρουσία στο περιβάλλον που μεγάλωσα ήταν εντονότατη.

Δύο προγιαγάδες και μία γιαγιά, πολύ μπροστά για την εποχή της. Ανεξάρτητη, με δική της επιχείρηση ραπτικής που στα δύσκολα στήριζε οικονομικά και ψυχολογικά την οικογένειά.

Γενικά το πρότυπο της δυναμικής γυναίκας είναι κομμάτι της ζωής μου και της φιλοσοφίας μου, γι αυτό πιστεύω ότι θαυμάζω τις γυναίκες με προσωπικότητα και δυναμισμό.

Φυσικά δεν παραλείπει να αναφερθεί στο αντικείμενό του τον αθλητισμό ως έναν παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο που εξελίσσεται:

«Γίνονται βήματα, κυρίως ως προς την ισότητα των φύλων, αλλά υπάρχει μακρύς δρόμος να διανύσουμε. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε επίσημα ότι στις αποστολές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες ο αριθμός ανδρών και γυναικών θα είναι ίσος.

Από τους μεθεπόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 2024 σε κάποια αθλήματα, άνδρες και γυναίκες θα αγωνιστούν μαζί π.χ. στην ιστιοπλοΐα το πλήρωμα θα είναι μικτό, θα αποτελείται από έναν άνδρα και μία γυναίκα και θα πάψουν να αγωνίζονται άνδρες -γυναίκες ξεχωριστά.

Βέβαια υπάρχουν προβλήματα σε μουσουλμανικές χώρες όπου η θρησκεία τους πρεσβεύει τον διαχωρισμό ανδρών-γυναικών. Επίσης, ο ΟΗΕ στις δράσεις του για τη βιωσιμότητα, το λεγόμενο sustainability, περιλαμβάνει και μέτρα για την επί της ουσίας ισχύος της ισότητας. Καταλαβαίνετε ότι αν η ισότητα υπήρχε στην πράξη δεν θα χρειαζόντουσαν τέτοιες ενέργειες από παγκόσμιους οργανισμούς.»

  

Με το χαρακτηριστικό, καταιγιστικό του χιούμορ αλλά και με ιδιαίτερα ευαίσθητη και συμβουλευτική διάθεση ο δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός και παρουσιαστής αθλητικών γεγονότων Γιώργος Θαναηλάκης μοιράζεται μαζί μας το δικό του αφήγημα για την ανδρική υπόσταση της νέας αποχής:

Ο άνδρας και η αποστολή του!

«Άντρας του σήμερα; Κάτι σε Ντάνιελ Γκρεγκ δηλαδή… Αν και θα προτιμούσα, Σον Κόνερι στα νιάτα του… Τζέντλεμαν, αρρενωπός, δυναμικός, περιπετειώδης, με εκλεπτυσμένο χιούμορ και ακαταμάχητη γοητεία! Όλοι θα θέλαμε να είμαστε Τζέϊμς Μποντ! Όπως θα θέλαμε να είμαστε και Ωνάσης και Ρονάλντο και Έλβις Πρίσλεϊ και γενικά βρε παιδί μου, να είμαστε ωραίοι τύποι και να έχουμε δόξα και χρήμα!

Καταλαβαίνετε βέβαια, ότι μιλάμε για εξαιρέσεις. Οι περισσότεροι, ούτε στην ιστορία θα μπούμε, ούτε άγαλμα θα μας φτιάξουν, οπότε, φτιάξτε τον δικό σας μύθο! Ο καθένας μπορεί να ξεχωρίσει στην καθημερινότητα του και να γίνει ο ήρωας για τους γονείς του, για τη γυναίκα του και πάνω απ’ ολα, για τα παιδιά του! Αλλά και να αφήνει καλές εντυπώσεις στο περιβάλλον του.

Αποδεχτείτε τον ρόλο του άνδρα, αναλάβετε τις ευθύνες σας και μην εξαρτάστε από κανέναν! Το άγχος είναι ζωή έλεγε ο πατέρας μου. Το άγχος σκοτώνει λένε σήμερα. Θα συμφωνήσω με τον πατέρα μου. Ο σωστός άντρας πρέπει κι επιβάλλεται να αγχώνεται για την δουλειά του, τα οικονομικά του, την οικογένεια του και την υγεία του.

Ο χαρακτήρας ενός άντρα χτίζεται ξεκάθαρα από τα πρώτα του βήματα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν ούτε άντρες «παλιάς κοπής», ούτε «σύγχρονοι». Όσο κι αν αλλάζουν οι καιροί, ο άντρας ήταν ανέκαθεν, το ίδιο και το αυτό. Ο προστάτης, ο σωστός οικογενειάρχης, ο καλός φίλος, ο έντιμος συνάδελφος, ο συναγωνιστής, αυτός που είναι προσηλωμένος στο στόχο του, αυτός που βάζει τους άλλους πάνω από τον εαυτό του και δεν υποτιμά κανέναν. Αυτός που υπομένει τα όποια βάσανα και τα κρατάει μέσα του για να τα λύσει μόνος του, αυτός που δεν βροντοφωνάζει για τα κατορθώματα του. Και φυσικά αυτός που θεωρεί ότι το γυναικείο φύλο, είναι συνοδοιπόρος στη ζωή του και όχι ένα πλάσμα κατώτερο.

Αλίμονο στους «αν-ανδρες» που χρησιμοποιούν τη βία και τη θέση τους για να επιβληθούν. Για το πως πρέπει να συμπεριφέρεστε σε μια γυναίκα, είναι ένα πολύ ξεχωριστό κεφάλαιο. Ένας ξένος προπονητής, είχε πει κάποτε, ότι οι ποδοσφαιριστές πρέπει να έχουν πάντα σημαία τους, τα 3 «Π». Πίστη, πάθος, πσυχή…(!). Αν με ρωτάτε για τους άντρες, θα έλεγα ότι πρέπει να έχουν σημαία τους, τα 3 «Τ»… Τζέντλεμαν, Ταπεινός και Τίμιος!

Όσο για τους πιτσιρικάδες που μπαίνουν τώρα στα βάσανα της ζωής. Η σκληρή δουλειά κάνει τον αφέντη έλεγαν οι παλιοί. Μάγκες, μην σας παίρνουν τα μυαλά, οι έρωτες, τα ξενύχτια και οι «κακές» παρέες. Θα καταλήξετε σε καταχρήσεις, θα σας φάνε τα τσιγάρα και το «οινόπνευμα».

Ο άντρας, πρέπει απο μικρός να είναι οικονομικά ανεξάρτητος. Πρέπει να πάψει να έχει «χορηγούς» τους γονείς του και να μην ζητάει δανεικά από τα φιλαράκια του. Ακόμη κι όταν σπουδάζετε, φροντίστε να βρείτε μια πηγή εσόδων. Όχι παράνομη εννοείται! Η ζωή είναι ωραία, θέλετε να την ρουφήξετε, αλλά χρειάζεται και μέτρο και θυσίες. Οι υπερβολές, συνήθως οδηγούν στην καταστροφή.

Η εύρεση μόνιμης εργασίας πρέπει να είναι η προτεραιότητα σας. Χρόνος για διασκέδαση υπάρχει πάντα. Με λεφτά στη τσέπη, θα παίζετε σε άλλο ταμπλό. Και αυτοκίνητο θα πάρετε και καρδιοκατακτητές θα γίνετε και τον σεβασμό θα κερδίσετε! Μη μας κάνετε να αισθανθούμε ότι αποτύχαμε στην αποστολή μας…»

O άνθρωπος που δημιούργησε το πρώτο αυθεντικό Barber Shop στην Αθήνα μιλάει για τη σημασία των προτύπων στη ζωή των ανδρών:

 «Ο επαναπροσδιορισμός των ρόλων είναι ένα αέναο εκκρεμές, το οποίο κινείται ανάμεσα στα δυο άκρα – συντηρητισμού και προοδευτισμού – για να κουρδίσει. Αν ποτέ ισορροπήσει σημαίνει ότι ήρθε το τέλος.»
Παναγιώτης Γρηγορίου, δημιουργός του  πρώτου αυθεντικού Barber Shop στην Αθήνα, 1900 The Barber Shop

«Κάθε έμβιο είδος φέρει ένα συγκεκριμένο DNA, έτσι και ο άνδρας. Είναι η διαρκής μάχη του αρχέγονου με το επίκτητο, το αντιμετωπίζει κάθε γενιά. Εν ολίγοις, μιλάμε για την παράδοση. Τι παραδίδει η προηγούμενη γενιά στην επόμενη; Πιστεύω ακράδαντα στην ατομική προσπάθεια του κάθε άνδρα που συνοδεύεται απο κόπο, γνώση και έρευνα και έχει στόχο την προσφορά στο γενικό καλό.

Σήμερα διαβάζουμε πολύ για το πώς μπορείς να γίνεις καλύτερος άνθρωπος σε ατομικό επίπεδο χωρίς όμως πάντα να υπάρχει σαφής στόχος. Ο απώτερος στόχος για μένα είναι η ένταξη του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο με σκοπό την εξέλιξη του είδους.

Ο σύγχρονος άνδρας κατά την προσωπική μου κρίση οφείλει να έχει ένα σκοπό στη ζωή του αλλά συνάμα να είναι ευέλικτος και προσαρμοστικός. Να μπορεί να ελέγχει τα συναισθήματα του, να έχει θάρρος αλλά να μην πρέπει να δείχνει ή να είναι ατρόμητος. Να μη φοβάται να εκφράσει αυτό που σκέφτεται, όπως και να πάρει αποφάσεις. Ουσιαστικά, να ορίζει ο ίδιος τη ζωή του, χωρίς να φοβάται να πει όχι όταν χρειάζεται.

Ο προβληματισμός μου για τη σημερινή γενιά ανδρών είναι ο παραγκωνισμός-η κατάργηση, της αριστείας η οποία οδηγεί στην έλλειψη προτύπων. Επίσης, με την επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο σύγχρονος άνθρωπος ζει μια εικονική πραγματικότητα. Οι πληροφορίες που δέχεται καθημερινά είναι τόσες πολλές και γρήγορες. Δεν του δίνεται η ευκαιρία να τις επεξεργαστεί και να τις αφομοιώσει, ώστε η σκέψη να μετατραπεί σε γνώση και η γνώση να μετουσιωθεί σε σοφία.

Μιλώντας για τα πρότυπα των παλαιότερων εποχών θα σταθώ στη γενιά του ‘30 που καθόρισε τις τέχνες και τα γράμματα. Μια γενιά που οφείλει τη διαμόρφωσή της στη συρρίκνωση της Ελλάδας των πέντε θαλασσών, σε πολέμους, κακουχίες, σε πόνο και κόπο, δηλαδή σε όλες εκείνες τις συνθήκες που τη σφυρηλάτισαν όμως δημιουργικά. Σήμερα λοιπόν, ας αναλογιστούμε ποιο θα ήταν το ερέθισμα εκείνο που θα μας οδηγούσε στη δημιουργία.»

Πως όμως οι ιστορίες των παιδικών χρόνων επιδρούν στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των ανδρών; Ο Παναγιώτης Γρηγορίου θυμάται:

«Στην παιδική ηλικία ορίζονται όλα και δημιουργούνται οι βάσεις για τη ζωή που θα ακολουθήσει ένας άνδρας. Είχα την ευτυχία στη ζωή μου να έχω δυο πατεράδες. Δυο τελείως διαφορετικά μεταξύ τους ανδρικά πρότυπα. Η απόλυτη συνειδητοποίηση των ρόλων τους στη ζωή μου ήρθε μετά την απώλεια τους. Στην πρώτη περίπτωση, του φυσικού μου πατέρα, ένιωσα την απώλεια ενός μποέμ φίλου ενώ στη δεύτερη, βίωσα την απώλεια της ραχοκοκαλιάς μου. Σε αυτούς κυρίως οφείλονται όλες οι σταθερές του χαρακτήρα μου.

Είμαι Αιγυπτιώτης τέταρτης γενιάς, γεννημένος στο Κάιρο. Μεγαλώνοντας σε αυτό το σταυροδρόμι πολιτισμών, συνειδητοποίησα τί σημαίνει εθνιστής, διεθνιστής, πολίτης του κόσμου. Ερχόμενος σε επαφή με λογής λογής ανθρώπους όπως Άραβες, Άγγλους, Γάλλους, Ιταλούς, Αρμένιους Αμερικανούς, Εβραίους κ.ά. εξελίχθηκα σε κάθε επίπεδο. Έμαθα να σκέφτομαι χωρίς παρωπίδες και ανέπτυξα το κριτικό πνεύμα που εμπεριέχει τους πολιτισμούς με τους οποίους συναντήθηκα.»

Ως expert στην ανδρική περιποίηση ο Παναγιώτης Γρηγορίου μας περιγράφει την εμπειρία της αναβίωσης του παλιού κουρείου στην Αθήνα, μέσω της δημιουργίας του 1900 The Barber Shop, αλλά και τους τρόπους που οι άνδρες φροντίζουν τον εαυτό τους σήμερα:

«Από τα πρώτα πράγματα που έκανα όταν το 1987 ήρθα από την Αίγυπτο ήταν να αναζητήσω ένα παραδοσιακό κουρείο, προσπάθεια που απέβη άκαρπη. Στην Αίγυπτο ήταν απόλυτα διαχωρισμένοι αυτοί οι δύο κόσμοι. Οι άντρες πήγαιναν τους γιους στα κουρεία και οι γυναίκες τις κόρες στα κομμωτήρια.

Μια από τις μεγαλύτερες χαρές που έχουμε ζήσει στο 1900 The Barber Shop είναι οι συναντήσεις τριών γενεών. Παππούς, πατέρας και εγγονός.

Ο χώρος του κουρείου για ένα παιδί είναι ένας πολύ εντυπωσιακός χώρος αλλά και μεγάλο σχολείο. Είναι ένας χώρος αμιγώς ανδρικός όπως καταλαβαίνετε, αφού δεν συχνάζουν γυναίκες, οπότε οι άντρες δεν είναι κοκόρια. Για ένα αγόρι αυτός ο χώρος αποτελεί εισαγωγή στο θαυμαστό κόσμο με των συζητήσεων των μεγάλων.
Άνδρες διαφορετικής κοινωνικής διαστρωμάτωσης οι οποίοι που με ενορχηστρωτή τον κουρέα μπορούν να συνυπάρξουν στον ίδιο χώρο και να ανταλλάξουν εποικοδομητικές απόψεις. Το κουρείο είναι ένας χώρος γεμάτος αναμνήσεις, ένας χώρος γραμμένος στο DNA του άνδρα.

Η οσμική ανάμνηση του baby powder και κάποιου αρώματος με βάση το λεμόνι ή τη λεβάντα. Η οπτική ανάμνηση ενός πινέλου, μιας φαλτσέτας ή ένός ξυραφιού είναι εικόνες που μένουν βαθιά εντυπωμένες στη μνήμη ενός παιδιού.

Το 1900 The Barber Shop ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια πριν από 14 περίπου χρόνια συνδέοντας το αρχέγονο του άνδρα με τις σημερινές του ανάγκες, πάντα με σεβασμό στο πατροπαράδοτο.

Η αισθητική άλλων εποχών, η διακόσμηση, οι μουσικές μας επιλογές αποτελούν αναμφίβολα ένα ταξίδι στο χρόνο αλλά και ένα θάλαμο αποσυμπίεσης για τον σύγχρονο άνδρα.

Ο διακεκριμένος σεφ θεωρεί αυτονόητο χαρακτηριστικό του σύγχρονου άνδρα την πλήρη αποδοχή της ισότητας των δύο φύλων ενώ βρίσκει ξεπερασμένα τα πρότυπα αρρενωπότητας των προηγούμενων δεκαετιών που βασίζονταν στην επίδειξη δύναμης μέσω της επιβλητικής εξωτερικής εμφάνισης:

 

«Αληθινός άνδρας σήμερα είναι αυτός που σέβεται τη γυναίκα σε προσωπικό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο.»

Αλέξανδρος Χαραλαμπόπουλος, Executive Chef: ATHENSWAS HOTEL – SENSE Restaurant, ANEMI HOTEL – SEA SENSE Restaurant, Εστιατόριο ΛΟΚΑΛΙ/ Εκπαιδευτής διαγωνιζομένων MasterChef 5/ Καθηγητής Μαγειρικής ΙΕΚ Praxis

«Η ισότητα των δύο φύλων κατά την προσωπική μου άποψη θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Ωστόσο θεωρώ εξαιρετικά ευτυχή την εξέλιξη του νομικού πλαισίου που τις τελευταίες δεκαετίες τη διασφαλίζει. Το να είσαι άνδρας σήμερα σημαίνει να προσπαθείς να δημιουργήσεις και να εξελιχθείς τόσο ως άνθρωπος, όσο και ως επαγγελματίας, έχοντας δίπλα σου τη γυναίκα.

Κατ’ εμέ η έννοια της αρρενωπότητας είναι, κατά κάποιο τρόπο, ένας όρος κοινωνικά κατασκευασμένος. Πολλές κοινωνίες, ανέκαθεν έτειναν να προωθούν ένα τύπο αρρενωπής συμπεριφοράς ο οποίος όμως πολύ συχνά ήταν επιβλαβής τόσο για τις γυναίκες, όσο και για τους ίδιους τους άνδρες, κατά βάθος.

Παλαιότερα, γνωρίσματα της αρρενωπότητας θεωρούνταν οι «μπρουτάλ» συμπεριφορές και οι καλογυμνασμένοι μύες. Στα δικά μου μάτια όμως πολλές φορές μέσα σε όλα αυτά περιλαμβάνονταν ο μισογυνισμός, η ομοφοβία και η βία. Για εμένα αρρενωπότητα είναι να συμπληρώνεις την/τον σύντροφό σου, να μοιράζεστε τις δυσκολίες.

Αν και είχα την τύχη να μεγαλώνω σε οικογενειακό περιβάλλον όπου υπήρχε πάντα σεβασμός μεταξύ των δύο φύλων, παρατηρούσα πως αυτό που συνέβαινε γενικότερα στην κοινωνία ήταν εντελώς διαφορετικό. Οι άνδρες σήμερα δε συνηθίζουν να χάνονται στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και ο ρόλος τους στην οικογένεια δεν είναι πια καθαρά διεκπεραιωτικός. Δηλώνουν έντονο παρόν και συμμετέχουν πολύ πιο ενεργά σε όλα.»

«Πρότεινέ μου μόνο άνδρες», είναι η ατάκα που ο Αλέξανδρος Χαραμπόπουλος ακούει συχνά στη δουλειά του ακόμα και σήμερα και όπως τονίζει αυτό είναι κάτι που τον ενοχλεί ιδιαίτερα:

«Παλαιότερα ήταν πιο σύνηθες αλλά δυστυχώς το ακούω ακόμα και τώρα. Με προσεγγίζουν συνάδελφοι οι οποίοι αναζητούν μάγειρες και από τα πρώτα πράγματα που σπεύδουν να διευκρινίσουν είναι ότι θέλουν να τους προτείνω μόνο άνδρες. Προσωπικά αυτή η νοοτροπία δεν μου αρέσει καθόλου γι αυτό και σταματάω αμέσως να ασχολούμαι με όσους την πρεσβεύουν.»

Στις μπριγάδες του Αλέξανδρου Χαραλαμπόπουλου η γυναικεία παρουσία ήταν ανέκαθεν έντονη. Τι λέει ο ίδιος γι αυτή του την επιλογή; Πώς τη συσχετίζει με την περιγραφή της νέας ανδρικής εικονογραφίας;

«Με στεναχωρεί και με θυμώνει πολύ, εν έτει 2021, να εξακολουθούμε να συζητάμε όσα για μένα θεωρούνται αυτονόητα. Πραγματικά δεν καταλάβω για ποιους λόγους υπάρχουν ακόμα διαχωρισμοί με βάση το φύλο.

Οι επαγγελματικές κουζίνες ηταν καθαρά ανδροκρατούμενες τις προηγούμενες δεκαετίες λόγω των δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν (μεγάλοι όγκοι, βάρη κ.ο.κ.). Πλέον η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που αποτελεί σύμμαχο ακόμη και των πιο αδύναμων μυϊκά.

Για μεγάλα χρονικά διαστήματα στις κουζίνες όπου ήμουν επικεφαλής, το 50% των συνεργατών μου ήταν γυναίκες. Αυτό όμως δεν θεωρώ ότι αξίζει ειδικής μνείας ή συγχαρητηρίων. Εκείνη την περίοδο έτυχε να είναι καλύτερες οι γυναίκες υποψήφιες και κέρδιζαν τη θέση με την αξία τους. Η ισότητα και οι ίσες ευκαιρίες για όλους, θα ξαναπώ, είναι αυτονόητες για εμένα και αυτό θα ήθελα να ισχύει για κάθε άνδρα, τώρα και στο μέλλον.»