Σε μία αγορά εργασίας που αλλάζει διαρκώς, ο βασικός προβληματισμός των νέων είναι αν θα επιλέξουν την Ελλάδα για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία ή θα φύγουν στο εξωτερικό. Αυτό, ωστόσο, που κάνουν σαφές οι άνθρωποι της αγοράς είναι ότι πλέον δεν μιλάμε για αγορές που περιορίζονται στα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας, αλλά για παγκόσμια. Άρα αυτό που έχει σημασία είναι τα εφόδια που διαθέτουν οι υποψήφιοι εργαζόμενοι, είτε μείνουν εντός συνόρων είτε βγουν από αυτά.
Οι εργοδότες, σήμερα, δεν υπολογίζουν μόνο το πτυχίο, το μεταπτυχιακό, τις ξένες γλώσσες, τη γνώση Η/Υ και των social media (hard skills). Εκείνο που μετρά εξίσου, αν όχι περισσότερο, είναι τα λεγόμενα soft skills. Οι δεξιότητες και οι συμπεριφορές δηλαδή. Ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τους συνεργάτες μας και ο τρόπος με τον οποίο δρούμε εντός του επαγγελματικού χώρου. Αφορούν την επικοινωνία, την ευελιξία, την καινοτομία, την ηγεσία, το πάθος, την πειστικότητα, την εξωστρέφεια, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, το ομαδικό πνεύμα, το επιχειρηματικό πνεύμα, τη διαχείριση χρόνου, τον προσανατολισμό στο τελικό αποτέλεσμα, τις ικανότητες διαχείρισης αλλαγών και την ανάληψη ρίσκου.
Αναμφίβολα λοιπόν, το νέο περιβάλλον απαιτεί διαφορετική φιλοσοφία λειτουργίας από την πλευρά της εταιρείας και ειδικά χαρακτηριστικά και ικανότητες για τον σημερινό εργαζόμενο, είτε αυτός εργάζεται σε πολυεθνική είτε σε μεσαία ή μικρή επιχείρηση. Η νέα τάση, λοιπόν, θέλει εργαζόμενους δημιουργικούς και ευέλικτους. Επαγγελματίες με ιδέες και νέες προτάσεις, που παράγουν «έργο» και όχι απλώς διεκπεραιώνουν διαδικασίες.
Μπορούν αυτά τα χαρακτηριστικά να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια των σπουδών; Η απάντηση της Μαρίας Λαΐου, Senior Manager στο Τμήμα Student Affairs, του Deree –Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, είναι θετική. «Οι νέοι φοιτητές θα πρέπει να μάθουν να έχουν ανοιχτό μυαλό. Πιο σημαντικό από το τι θα σπουδάσουν είναι η ίδια η επιθυμία να σπουδάσουν και να μάθουν τον κόσμο γύρω τους. Διαχρονικά, η γενιά που μπαίνει τώρα στην αγορά εργασίας έχει το μεγαλύτερο ποσοστό σε πτυχιούχους πανεπιστημίων. Όμως δεν είναι τόσο το πτυχίο που θα τους εξασφαλίσει κάποια θέση, όσο η προσωπικότητα, το ευρύ πνεύμα, η διάθεση για μάθηση, η ικανότητα για ευελιξία, και το κίνητρο να πετύχουν περισσότερα. Η γενιά των millennials είναι η γενιά με την καλύτερη μόρφωση και σπουδές. Αυτό δυσκολεύει την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, καθώς το πτυχίο τους δεν αρκεί από μόνο του για να τους δώσει το προβάδισμα όπως συνέβαινε με προηγούμενες γενιές. Τώρα πρέπει να ξεχωρίσουν με βάση τις δεξιότητες που διαθέτει ο καθένας και την προσωπικότητά του. Δεν αρκεί ο υποψήφιος να διαθέτει μόνο το ακαδημαϊκό υπόβαθρο, πρέπει να είναι και ο κατάλληλος για τη δουλειά, το τμήμα ή την εταιρεία» τονίζει.
Ποιες ειδικές γνώσεις και δεξιότητες απαιτείται να αναπτύξουν ώστε να γίνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας;
«Οι millennials είναι επαρκείς γνώστες και χρήστες της τεχνολογίας – η τεχνολογία είναι οπωσδήποτε ένας τομέας στον οποίο έχουν πολύ καλές επιδόσεις, και αυτό τους κάνει ιδιαίτερα ελκυστικούς στους εργοδότες. Από την άλλη, αυτό που πρέπει να τελειοποιήσουν, εξαιτίας της εξάρτησής τους από την τεχνολογία, είναι τα λεγόμενα soft skills. Πρέπει να είναι ευέλικτοι και δραστήριοι στον εργασιακό τους χώρο, να έχουν ομαδικό πνεύμα και να κινούνται προς την επίτευξη στόχων που τους έχουν ανατεθεί. Πρέπει να είναι σε θέση να σκέφτονται πρωτοποριακά και καινοτόμα από κάθε άποψη. Οι millennials πρέπει να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και την ικανότητά τους να ξεπερνούν τις αποτυχίες, να μάθουν να είναι πιο ανθεκτικοί: να πέφτουν, αλλά να σηκώνονται και να συνεχίζουν».
Ποια soft skills οφείλουν να έχουν ώστε να είναι «ελκυστικοί» για τις θέσεις που τους ενδιαφέρουν;
«Μία από τις πιο ηχηρές έννοιες στο λεξιλόγιο των soft skills είναι οι “ηγετικές ικανότητες”». Παρόλο που οι ηγετικές ικανότητες είναι επιθυμητό προσόν, δεν είναι το μόνο που θα κάνει έναν υποψήφιο να ξεχωρίσει. Η επικοινωνία, η κριτική σκέψη, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η ομαδικότητα, η θέληση για μάθηση, η ταπεινοφροσύνη, η ικανότητα να ακούς και η δέσμευση σε αυτό που κάνεις, είναι όλα soft skills τα οποία μπορούν να δώσουν το προβάδισμα στον υποψήφιο που διεκδικεί μία θέση μαζί με άλλους, ικανούς συνυποψηφίους του».
Πώς «εκπαιδεύονται» οι σπουδαστές για τα soft skills;
«Το Deree – Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος προσπαθεί να παραδίδει στην κοινωνία ανθρώπους όχι απλά μορφωμένους, αλλά με ολοκληρωμένες προσωπικότητες, έτοιμους και ικανούς να φέρουν την αλλαγή προς το καλύτερο. Η κριτική σκέψη και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων αναπτύσσονται μέσα και έξω από την τάξη, αφενός με πολύ ισχυρά προγράμματα σπουδών, και αφετέρου με την ανάμειξη στη φοιτητική ζωή μέσα στο Κολλέγιο και έξω από αυτό.
»Μέσα από τη συμμετοχή σε club ειδικού ενδιαφέροντος, σε φοιτητικές οργανώσεις και συλλόγους, σε κοινωφελείς ενέργειες, οι φοιτητές μας έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν soft skills όπως η επικοινωνιακή άνεση, το ηγετικό πνεύμα αλλά και η ομαδικότητα. Σε αυτούς τους φοιτητές δίνεται η δυνατότητα να αναλάβουν εξολοκλήρου πρότζεκτ από τη σύλληψη έως την εκτέλεση, όπως επίσης και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες έχοντας άμεση πρόσβαση σε προσωπικό και καθηγητές, πρόθυμους να προσφέρουν καθοδήγηση όπου χρειάζεται. Οι απόφοιτοί μας έχουν μάθει να στέκονται γερά στα πόδια τους, παίρνοντας την ευθύνη των πράξεών τους και να ξέρουν πότε και από πού να ζητήσουν βοήθεια».
