Ο 20ός αιώνας του ελληνικού σινεµά µέσα από µία δράση της Επιτροπής «Ελλάδα 2021». Eνα πρόγραµµα διάσωσης, ψηφιοποίησης, προβολής και µελέτης ταινιών από την πλούσια κληρονοµιά του ελληνικού κινηµατογράφου
Του Δημήτρη Παγαδάκη
H ζωή περνά, αλλά δεν χάνεται. Ο χρόνος κυλά, αλλά τα έργα των ανθρώπων µένουν. Χάρις στους παραµυθάδες, τους ιστορικούς, τους αρχαιολόγους, τους συγγραφείς, τους ποιητές, τους φωτογράφους, τους κινηµατογραφιστές…
Απαθανατίζοντας οι τελευταίοι τους πρωταγωνιστές τους, µικρούς και µεγάλους ήρωες, αποτυπώνοντας ήχο και εικόνα, αποτελούν ξεχωριστή µορφή ιστορικής καταγραφής, όπου δεν φαντάζεσαι, αλλά βλέπεις. Και ταξιδεύεις. Με το µυαλό και την ψυχή.
Ο 20ός αιώνας έφυγε, αλλά η κληρονοµιά του είναι εδώ. Και θα περάσει στις επόµενες γενιές µέσα από τη συνεργασία των κινηµατογραφικών φορέων της χώρας µας, που πέτυχε η Επιτροπή «Ελλάδα 2021».
Η Ελληνική Ακαδηµία Κινηµατογράφου, το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας, το Ελληνικό Κέντρο Κινηµατογράφου, το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, το Φεστιβάλ Κινηµατογράφου Θεσσαλονίκης και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος ένωσαν τις δυνάµεις τους και παραδίδουν στο κοινό τη δράση «Χώρα, Σε Βλέπω». Πρόκειται για ένα πρόγραµµα διάσωσης, ψηφιοποίησης, προβολής και µελέτης ταινιών από την πλούσια κληρονοµιά του ελληνικού κινηµατογράφου του 20ού αιώνα, στο πλαίσιο της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση.
Η αρχή έγινε χθες στον Κήπο της Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου. Μέχρι τις 15 Σεπτεµβρίου το κοινό µπορεί να απολαύσει αριστουργήµατα των προηγούµενων δεκαετιών, όπως ο «Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το «Τελευταίο ψέµα» του Μιχάλη Κακογιάννη, τη «∆οκιµή» του Ζυλ Ντασσέν κ.ά.
Στο «Πρώτο Θέµα» µίλησαν η δύο επιµελητές της δράσης «Χώρα, Σε Βλέπω».
Σύλλας Τζουµέρκας: Κληρονοµιά για τις επόµενες γενιές
Στους συντελεστές βλέπουµε το σύνολο του κινηµατογραφικού κόσµου της χώρας. Ποιος ήταν ο ρόλος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»;
Το ελληνικό σινεµά, µε την πολυµορφία, το θάρρος, το θράσος, τη διεισδυτικότητα και την υπέροχη αναρχία του, χάρισε στον κόσµο ένα σώµα έργου που είναι µία από τις πιο αυθεντικές καταγραφές του 20ού αιώνα της χώρας. Αυτό το σώµα έργου, σε συνδυασµό µε την άµεση ανάγκη το ελληνικό σινεµά του 20ού αιώνα να διασωθεί -το φιλµ δεν ζει για πάντα, και σίγουρα δεν ζει για πολύ αφύλακτο και αφρόντιστο- ήταν η κινητήρια ιδέα για να σχεδιάσουµε στην Ελληνική Ακαδηµία Κινηµατογράφου το κινούµενο φεστιβάλ και το πρόγραµµα διάσωσης και µελέτης του ελληνικού σινεµά, που λέγεται «Χώρα, Σε Βλέπω». Η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» και η πρόεδρός της αγκάλιασαν από την αρχή και µε σταθερή αγάπη και φροντίδα το φιλόδοξο σχέδιο, πίστεψαν στην εξωστρέφεια και τη σηµασία του για το σήµερα, αλλά και σαν κληρονοµιά για τις επόµενες γενιές, και έτσι επετεύχθη η δύσκολη σύµπραξη όλων των φορέων που το έκαναν εφικτό.
Στις ταινίες που θα προβληθούν τις επόµενες ηµέρες, οι δηµιουργοί εστιάζουν στο ειδικό, στο προσωπικό, στην εξαίρεση και γενικεύουν, ανοίγουν το πλάνο. Υπάρχει αυτή η παραγωγή σήµερα; Γιατί ο κόσµος, οι µη ειδικοί, έχουµε την αίσθηση ότι οι µεγάλοι σιγά-σιγά φεύγουν…
Το «Χώρα, Σε Βλέπω» δεν είναι µια πρόσκληση σε οµαδική νοσταλγία, ούτε σε στήσιµο ανδριάντων. Είναι το ανάποδο. Είναι µια πρόσκληση για ζωντανή σκέψη, για ανακάλυψη και επανανακάλυψη ταινιών, δηµιουργών, ρευµάτων µε φρέσκο βλέµµα. Οι ταινίες ρίχνουν λαµπρό, κοφτερό φως εκεί που πολλές φορές στη συλλογική µας µνήµη υπάρχει σκόπιµα ή ασυνείδητα σκοτάδι. Είναι ταινίες που ρωτούν, γιορτάζουν, προκαλούν, αµφισβητούν, επαναδιατυπώνουν. Καταγράφουν τρυφερά και αµείλικτα το τοπίο, τους ανθρώπους και τη συλλογική µας εµπειρία. Γι’ αυτό και οι 42 είναι συναρπαστικές σε όποιο είδος κι αν ανήκουν, από τα «Κορίτσια για Φίληµα» µέχρι τον «Θίασο» και τον «Ιωάννη τον Βίαιο», και από την «Ευδοκία» και «Το τελευταίο ψέµα» µέχρι «Το δέντρο που πληγώναµε» και το «Από την άκρη της Πόλης».
Ο Σύλλας Τζουµέρκας είναι σκηνοθέτης, µέλος του ∆.Σ. της Ελληνικής Ακαδηµίας Κινηµατογράφου και µέλος της Ολοµέλειας της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».
Ελίνα Ψύκου: Αγάπη, έµπνευση, απόλαυση, λατρεία για σινεµά
Πηγή έµπνευσης, µέτρο σύγκρισης ή απλά απόλαυση; Ποια είναι η σχέση νέων δηµιουργών µε την κινηµατογραφική µας παράδοση; Και, εν τέλει, αυτή είναι, αυτή ήταν η πατρίδα µας;
Οι νεότεροι δηµιουργοί αποφασίσαµε να κάνουµε σινεµά έχοντας πριν δει πολύ σινεµά και φυσικά πολύ ελληνικό σινεµά. Ανάλογα µε την ηλικία του καθενός, αυτό µπορεί αρχικά να έγινε τα Σαββατόβραδα στην ΕΡΤ της δεκαετίας του ’80, στις VHS που νοικιάζαµε από τα video club της γειτονιάς, σε αφιερώµατα µεγάλων αιθουσών που δεν υπάρχουν πια ή σε κακής ποιότητας αρχεία στο ΥouΤube και παράνοµα torrents. Κανένα µέτρο σύγκρισης ή πήχης δεν υπάρχει ανάµεσα στις διαφορετικές γενιές των δηµιουργών. Μόνο αγάπη, έµπνευση, απόλαυση, λατρεία για σινεµά.
Η κάθε γενιά έχει τα δικά της ερεθίσµατα, τις δικές της ανάγκες, τις δικές της αναφορές και τις δικές της εµµονές. Το αφιέρωµα «Χώρα, Σε Βλέπω», όπως τα προηγούµενα χρόνια και «Η Χαµένη Λεωφόρος του Ελληνικού Σινεµά», είναι µια απόπειρα της σηµερινής γενιάς κινηµατογραφιστών και θεωρητικών του σινεµά, ώστε οι ταινίες των παλιότερων δηµιουργών να γίνουν γνωστές στις νέες γενιές σινεφίλ µε όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες. Στο «Χώρα, Σε Βλέπω» προσπαθήσαµε και καταφέραµε κάτι παραπάνω από την προβολή των ταινιών αυτών. Ψηφιοποιώντας έναν µεγάλο αριθµό ταινιών, ανοίξαµε τον δρόµο ώστε αυτές οι ταινίες να γίνουν προσβάσιµες σε ένα ευρύτερο κοινό και τα νέα ψηφιακά αποκατεστηµένα αρχεία τους να ταξιδέψουν πιο εύκολα και να µπορέσουν να εµπνεύσουν και τις επόµενες από εµάς γενιές κινηµατογραφιστών.
Η Ελίνα Ψύκου είναι σκηνοθέτις, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδηµίας Κινηµατογράφου.
Μετά την Αθήνα και τις προβολές στον Κήπο της Πειραιώς 260 (11 µε 15 Σεπτεµβρίου), το «Χώρα, Σε Βλέπω» θα ταξιδέψει τους επόµενους µήνες µε 21+21, ίσον 42 συνολικά ταινίες, σε 21 στάσεις στις 5 ηπείρους.
Για περισσότερες λεπτοµέρειες πατήστε εδώ
