Οι βιταμίνες, τα μεταλλικά στοιχεία, τα αντιοξειδωτικά και τα βότανα που ανεβάζουν την απόδοση και λειτουργούν θεραπευτικά, και οι νέες φόρμουλες που σταματούν το χρόνο και χαρίζουν πολλά χρόνια ζωής.
Ζούμε σε μια περίοδο όπου η χρήση ενός συμπληρώματος διατροφής είναι μια κοινή πρακτική για κάθε άνθρωπο του δυτικού κόσμου που θέλει να αισθάνεται καθημερινά καλά και γεμάτος ενέργεια. Το ερώτημα συνήθως δεν είναι αν τα χρησιμοποιεί κάποιος, αλλά τι είδους είναι αυτά που χρησιμοποιεί, τι ουσίες περιέχουν. Οι διαφορετικές χρήσεις των σκευασμάτων είναι τόσο διαφορετικές όσο και η σύνθεσή τους.
Υπάρχουν σκευάσματα που προάγουν την αθλητική απόδοση και άλλα που ανακουφίζουν από συμπτώματα ή βοηθούν στην πρόληψη ή και τη θεραπεία χρόνιων νοσημάτων.
Πολλές μορφές για εξατομικευμένες ανάγκες
Σύμφωνα με τον ΕΟΦ, ως συμπληρώματα διατροφής ορίζονται τα σκευάσματα με σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις, μεμονωμένων ή σε συνδυασμό, και τα οποία διατίθενται στο εμπόριο σε δοσιμετρικές μορφές, όπως κάψουλες, παστίλιες, δισκία, χάπια, φακελάκια σκόνης, φύσιγγες υγρού προϊόντος, φιαλίδια με σταγονόμετρο και άλλες παρόμοιες μορφές υγρών και κόνεων που προορίζονται να ληφθούν σε προμετρημένες μικρές μοναδιαίες ποσότητες. Είναι σκευάσματα που λαμβάνονται από το στόμα και περιέχουν ουσίες που είτε λείπουν από την κανονική διατροφή είτε περιέχονται σε αυτήν σε ποσότητες που θεωρούνται ανεπαρκείς.
Υπάρχει μια πολύ μεγάλη γκάμα ετικετών και εταιρειών, που αναλόγως την ιστορία και την τεχνογνωσία τους επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα καθοριστικά. Πολύ σημαντική είναι η δραστική ουσία, αυτό που δηλαδή ξεχωρίζει το κάθε σκεύασμα, είτε μιλάμε για βιταμίνες είτε μιλάμε για αμινοξέα είτε για κάποιο καινοτόμο σύμπλεγμα.
Κλασικές αξίες και νέες αφίξεις
Υπάρχουν κάποιες διαχρονικές και κάποιες άλλες καινούριες ουσίες που μπαίνουν στα πιο αποτελεσματικά συμπληρώματα διατροφής. Ορισμένα από αυτά κυκλοφορούν αρκετά χρόνια στην αγορά χωρίς ωστόσο να έχουν γίνει γνωστά στο ευρύ κοινό. Κάποια άλλα μελετώνται τώρα επισταμένα, ενώ η βιομηχανία του είδους είναι από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες και συνεχώς αναζητεί το επόμενο big thing. Τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων, εξαιρετικά δημοφιλή είναι η εχινάκεια, το panax ginseng, και η σπιρουλίνα και άλλα περισσότερο ή λιγότερο γνωστά.
Ginkgo biloba: Βότανο με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή που ενισχύει τη μνήμη. Μεγάλες κλινικές έρευνες επισημαίνουν την ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος, την ανανέωση των εγκεφαλικών κυττάρων και τη νευροπροστατευτική του δράση ενάντια στην άθροιση της κυτταροτοξικής πρωτεΐνης «β-αμυλοειδές», υπεύθυνη για νευροεκφυλιστικές νόσους όπως είναι το Αλτσχάιμερ και η άνοια.
Κουρκουμίνη: Κλινικές έρευνες της αποδίδουν ιδιότητες όπως ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, μείωση αθηροσκληρωτικής πλάκας και λιπιδίων στις αρτηρίες, μείωση κινδύνου εμφάνισης διαβήτη κ.ά. Ενεργοποιεί επίσης το μηχανισμό της «αυτοφαγίας» (κυτταρική αυτοαποδόμηση) που μεταξύ άλλων επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης.
Ιχθυέλαιο: Παράγεται από λιπαρά ψάρια όπως σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα, ρέγγα, πέστροφα ή συκώτι μουρούνας. Είναι σημαντική πηγή βιταμίνη Ε, A και D και πολυακόρεστων λιπαρών, με θετική δράση σε βιοδείκτες όπως τα τριγλυκερίδια (μπορεί να επιφέρει μείωση 15% – 30%), την υγεία των αιμοφόρων αγγείων, τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, των φλεγμονών, του κινδύνου δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας και της εμφάνισης διαβήτη καθώς και διαφόρων μορφών καρκίνου.
Γαϊδουράγκαθο: Πρόκειται για βότανο που κατέχει περίοπτη θέση ανάμεσα στα φαρμακευτικά φυτά με το φλαβονοειδές συλιμαρίνη να αποτελεί το δραστικό στοιχείο στο οποίο αποδίδονται κατά κύριο λόγο οι ευεργετικές ιδιότητές του. Κλινικές μελέτες εστιάζουν στην ηπατοπροστατευτική του δράση αφού η συγκεκριμένη ουσία μεταξύ άλλων ενισχύει την πρωτεΐνοσύνθεση στα ηπατοκύτταρα και την ανανέωση του ηπατικού ιστού.
Σάο Παλμέτο: Περιέχει εκχύλισμα από τον καρπό του φυτού σερενόα και περιορίζει την τριχόπτωση. Στην παραδοσιακή ιατρική έχει χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της ανδρικής γονιμότητας και της λίμπιντο ενώ κλινικές έρευνες απέδειξαν ότι τα λιπαρά που περιέχει αναστέλλουν τη λειτουργία του ενζύμου 5α-αναγωγάση που μετατρέπει την τεστοστερόνη σε διυδροτεστοστερόνη (DHT) και η οποία προκαλεί συρρίκνωση των τριχοθυλακίων.
Μάκα: Η περουβιανή ρίζα που μοιάζει με γογγύλι φημίζεται για τις αφροδισιακές της ιδιότητες και στα δύο φύλα χωρίς όμως να δρα μέσω ορμονών και χωρίς να αυξάνει την τεστοστερόνη ή τα οιστρογόνα. Μικρής κλίμακας κλινικές δοκιμές έδειξαν επίσης ότι η μάκα περιορίζει τις οξειδωτικές διαδικασίες προστατεύοντας τον εγκέφαλο από τη φθορά και επίσης βελτιώνει τη νοητική ικανότητα και την υγεία των οστών.
Κερσετίνη: Είναι ουσία που υπάγεται στα φλαβονοειδή και τη βρίσκουμε σε φρούτα και λαχανικά αλλά σε μεγαλύτερο ποσοστό στο κρεμμύδι, στο πράσινο μήλο ή σε φρούτα με έντονο κόκκινο ή πράσινο χρώμα. Οι μελέτες που έχουν διεξαχθεί αφορούν τον ρόλο της για τον έλεγχο των φλεγμονών και ειδικότερα εκείνων που εμπλέκονται στις αλλεργικές αντιδράσεις. Όπως όλα τα βιοφλαβονοειδή, έχει αντιοξειδωτικές, αντιαθηρογόνες και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Απιγενίνη: Φλαβονοειδές με αγχολυτική δράση όταν καταναλωθεί σε υψηλές ποσότητες, που βρίσκουμε σε πολλά βότανα και μυρωδικά όπως το χαμομήλι, το σέλινο, το κόλιαντρο, την γλυκόριζα, την ρίγανη, τον μαϊντανό, αλλά και το κόκκινο κρασί και την σάλτσα ντομάτας. Εκτός από τη μείωση του οξειδωτικού στρες, μπορεί να ενισχύσει την ηπατική αποτοξίνωση ενώ λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό και ως αντιφλεγμονώδες.
Ενέσιμα «κοκτέιλ» βιταμινών: Μία από τις πιο πρόσφατες τάσεις στον χώρο των συμπληρωμάτων διατροφής είναι τα ενέσιμα μείγματα βιταμινών. Για τη δημιουργία τους προστίθενται βιταμίνες σε διάλυμα με την ίδια συγκέντρωση αλατιού του αίματος για να ενισχυθεί η ενδοφλέβια απορρόφησή τους, η οποία διαρκεί 20-30 λεπτά. Η διαδικασία, όπως περιγράφεται από όσους την έχουν δοκιμάσει, είναι ανώδυνη και το μενού των επιλογών περιλαμβάνει μια σειρά διαφορετικών συνδυασμών ουσιών ανάλογα με τον λόγο λήψης τους: ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ανάρρωση από το hangover, βελτίωση σεξουαλικής απόδοσης, καύση λίπους, ελάττωση του άγχους, κατευνασμό των συμπτωμάτων του τζετ λαγκ κ.ά.
