Είμαστε ο αέρας που αναπνέουμε. Και ενώ εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε όταν η ατμοσφαιρική ρύπανση «χορεύει» γύρω μας στο εξωτερικό περιβάλλον, στην πραγματικότητα ο αέρας που αναπνέουμε στο εσωτερικό του σπιτιού μας μπορεί να είναι ακόμη πιο επιβαρυμένος. Και τώρα τι κάνουμε;
Η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική υγεία και ευεξία, και η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν σταματά στο κατώφλι του σπιτιού μας. Μπορεί να έρχεται ως έκπληξη αλλά ο αέρας που μας περιβάλλει στο εσωτερικό του σπιτιού δεν είναι ούτε τόσο καθαρός, ούτε τόσο υγιεινός, όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε.
Αντίθετα, όπως αποτυπώνεται σε επιστημονικά δεδομένα διεθνώς μπορεί να είναι από δύο έως πέντε φορές πιο μολυσμένος από την εξωτερική ατμόσφαιρα δίχως να το αντιλαμβανόμαστε -και αυτό διότι οι περισσότερες επιβλαβείς ουσίες που αναπνέουμε είναι άοσμες και δεν μας «προειδοποιούν» έγκαιρα να αναλάβουμε δράση.
Ο αέρας σε έναν αστικό δρόμο με μέτρια κίνηση ενδέχεται στην πραγματικότητα να είναι πιο καθαρός από τον αέρα στο σαλόνι μας, αναφέρει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος αναφορικά με το πεδίο της ποιότητας αέρα εσωτερικών χώρων, το οποίο κατά το παρελθόν ήταν υποσκελισμένο συγκριτικά με την ρύπανση στο εξωτερικό περιβάλλον, όμως κατά τα τελευταία έτη οι απειλές από την έκθεση στη ρύπανση εντός έχουν καταστεί πολύ πιο εμφανείς και τεκμηριώνονται από πληθώρα μελετών.
Η κακή ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για βρέφη, παιδιά και ηλικιωμένους, καθώς και πάσχοντες από καρδιαγγειακά και χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος.
Στα συμπτώματα που μπορεί να πυροδοτήσει η ατμοσφαιρική ρύπανση εσωτερικού χώρου συγκαταλέγονται ξηρότητα και αυξημένη ευερεθιστότητα ματιών, μύτης και λαιμού, πονοκέφαλοι, ρινική συμφόρηση, βήχας, κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, αλλεργίες, αναπνευστικά προβλήματα περιλαμβανομένων κρίσεων άσθματος, υπνηλία, ακόμη και πεπτικές διαταραχές.
Η ποιότητα του αέρα στο σπίτι μας σαφώς τείνει να είναι χειρότερη κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς τα κλειστά παράθυρα παγιδεύουν εντός τους ατμοσφαιρικούς ρύπους.
Ορισμένοι από τους κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους στους εσωτερικούς χώρους είναι το ραδόνιο (ραδιενεργό αέριο που σχηματίζεται στο έδαφος), ο καπνός του τσιγάρου, το μονοξείδιο του άνθρακα, τα αέρια ή τα σωματίδια από την κατανάλωση καυσίμων, από χημικά ή αλλεργιογόνα. Το μονοξείδιο του άνθρακα, τα διοξείδια του αζώτου, τα σωματίδια και οι πτητικές οργανικές ενώσεις εντοπίζονται τόσο σε εξωτερικούς, όσο και σε εσωτερικούς χώρους.
Τα ακάρεα, η σκόνη και η μούχλα έρχονται να συμπληρώσουν το παζλ.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Τα καλά νέα, όμως, ίσως είναι ότι πρόκειται για μία σχέση αμφίδρομη. Μπορούμε να επηρεάσουμε-επιδράσουμε στο περιβάλλον του σπιτιού μας όπως και το περιβάλλον του σπιτιού μπορεί αντιστοίχως να επηρεάσει-επιδράσει σε εμάς.
Κατά μέσο όρο υπολογίζεται ότι περνάμε το 90% του χρόνου μας σε εσωτερικούς χώρους. Και υπάρχουν κινήσεις για να διασφαλίσουμε ότι ο αέρας που αναπνέουμε τουλάχιστον στο δικό μας σπίτι-καταφύγιο είναι ποιοτικός και υγιεινός.
Πρώτος και κύριος κανόνας: Ανοίξτε τα παράθυρα. Ο τακτικός αερισμός των δωματίων σε καθημερινή βάση είναι αναγκαίος για να «εξοβελιστούν» τα ακάρεα, να υπάρξει ανταλλαγή υγρασίας και σκόνης και να απομακρυνθούν ιοί και βακτήρια. Μία σημαντική στρατηγική κίνηση είναι εάν κατοικείτε κοντά σε δρόμο με αρκετή κίνηση, να κρατήσετε κλειστά τα παράθυρα τις ώρες αιχμής και να αερίσετε το σπίτι σας πριν ή αργότερα.
Έτερος βασικός κανόνας είναι ο σωστός και εξίσου τακτικός καθαρισμός του σπιτιού. Από τη σκόνη δεν θα απαλλαγούμε ποτέ εξ ολοκλήρου, μπορούμε όμως να την περιορίσουμε. Τα ακάρεα τρέφουν… προτίμηση σε καλύμματα, υφάσματα, κουρτίνες, χαλιά και κλινοσκεπάσματα.
Η ηλεκτρική σκούπα σε τακτική βάση, ιδίως έναν έχετε έναν μαλλιαρό τετράποδο συγκάτοικο, η τακτική πλύση των υφασμάτων και η συχνή εναλλαγή κλινοσκεπασμάτων είναι η δική μας απάντηση. Τινάζετε πάντα στο μπαλκόνι υφάσματα που δεν πλένονται, μην εισέρχεστε στο σπίτι με τα παπούτσια και μην βάζετε ηλεκτρική σκούπα πριν ξεσκονίσετε, αλλά το αντίστροφο.
Δεν πρέπει φυσικά να ξεχνάμε ότι άμεσα συνυφασμένη με υγιείς συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι είναι η σωστή θερμοκρασία σε όλους τους χώρους. Για τη συνολική μας υγεία και ευεξία έχουμε ανάγκη ένα περιβάλλον που να μας ζεσταίνει και δροσίζει αντίστοιχα, με την ιδανική θερμοκρασία να κυμαίνεται κατά προσέγγιση μεταξύ 18 και 22 βαθμών Κελσίου αναλόγως του δωματίου.
Ενδεικτικά, οι 19 βαθμοί Κελσίου είναι κατάλληλοι για το σαλόνι, την τραπεζαρία και το παιδικό δωμάτιο, ενώ στο μπάνιο σίγουρα θέλουμε να ζεσταινόμαστε λίγο περισσότερο. Σαφώς αυτή είναι μία «εξίσωση» στην οποία υπεισέρχεται η ενεργειακή απόδοση και η εξοικονόμηση κόστους, με τις αντλίες θερμότητας να κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στην ανάγκη μας για ένα σπίτι που θα μας «αγκαλιάζει» χειμώνα-καλοκαίρι.
Ένα ποιοτικό περιβάλλον διαβίωσης μπορεί επίσης να εξασφαλίσει ένας ιονιστής-καθαριστής αέρα, δεδομένου ότι με τα ειδικά φίλτρα με τα οποία είναι εξοπλισμένος μπορεί να απομακρύνει βακτηρίδια, σκόνη και δυσάρεστες οσμές -ιδίως τα βλαβερά στοιχεία από τον καπνό του τσιγάρου.
Πρόκειται για τον πιο αποτελεσματικό τρόπο καθαρισμού του αέρα από ουσίες που δύνανται να είναι επιβλαβείς για την υγεία μας -και ιδίως σε περιπτώσεις αναπνευστικών προβλημάτων, αλλεργίας ή άσθματος. Τα περισσότερα σύγχρονα κλιματιστικά είναι εξίσου εφοδιασμένα με λειτουργία ιονιστή.
Όσο για τον… θανάσιμο εχθρό της υγρασίας, εκεί πρέπει πραγματικά να βρισκόμαστε υπ’ ατμόν, καθώς αποτελεί το τέλειο έδαφος αναπαραγωγής μούχλας και επηρεάζει κατά πολύ την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Σε περιπτώσεις άσθματος ή εξασθενημένου ανοσοποιητικού συστήματος είναι ακόμη μεγαλύτερης σημασίας η διατήρηση των επιπέδων της υγρασίας υπό έλεγχο.
Η μούχλα και τα αλλεργιογόνα εν γένει μισούν τον φυσικό αέρα. Χώροι όπου συγκεντρώνονται υδρατμοί, το μπάνιο, η κουζίνα, το δωμάτιο όπου βρίσκονται πλυντήριο/στεγνωτήριο, πρέπει οπωσδήποτε να αερίζονται με φυσικό αέρα ή μέσω συστήματος εξαερισμού.
Εάν υφίσταται έντονο πρόβλημα υγρασίας ή εάν επιθυμούμε να κρατάμε χειμώνα-καλοκαίρι σταθερό το ισοζύγιο θερμοκρασίας-υγρασίας για πιο ποιοτικό περιβάλλον, τη λύση κρατά ένας οικιακός αφυγραντήρας. Θα βελτιώσει τη συνολική ποιότητα του αέρα, θα αποκρούσει και φυσικά θα λειτουργήσει προληπτικά ως προς την εμφάνιση του εφιάλτη της μούχλας.
